Tíminn - 17.08.1996, Blaðsíða 5

Laugardagur 17. ágúst 1996
¥íiUtH«l
5
Páll Gubmundsson
myndlistarmaður
á Húsafelli er
orbinn íslendingum
ab góbu kunnur. Þessi
hugljúfi og hægláti
mabur hefur þegar
skapab sér sess í lista-
sögu þjóbarinnar og
allt bendir til þess ab
vegleib hans liggi upp
á vib í framtíbinni
enda er á ferbinni
listamabur sem er meb
eindæmum hagleikur
á íslenskt grjót.
Páll er uppalinn á Húsafelli og
segist hvergi annars staðar vilja
vera. Hann hefur reyndar verið
tíma og tíma að heiman, m.a. er-
lendis við nám og auk þess var
hann eitt ár á Hesti í Borgarfirði
og þrjá vetur við kennslu í Borg-
arnesi.
Hann segist komast vel af að
sumu leyti í uppsveitum Borgar-
fjarðar. „Ég hefði samt vilja
meiri frið. Ég hefði kunnað betur
við að vera á Draghálsi eða ein-
hverjum slíkum stað ... Nei, ég
segi það nú ekki," segir Páll með
glettni í röddinni, enda er hann
hreint ekkert ab hugsa um að
flytja sig um set.
Síöan veitinga- og gistiaðstaða
var opnuð í Gamla bænum á
Húsafelli hefur umferð fólks
fjölgaö töluvert vib gamla súr-
heysturninn sem geymir vinnu-
stofu Páls. Þetta er reyndar býsna
skemmtileg vinnustofa og hug-
vitsamleg nýting á mannvirki
sem hætt var að gegna upphaf-
legu hlutverki sínu. Páll innrétt-
abi súrheysturninn, sem staðið
hafði auður árum saman, og
byggbi ofan á hann þak og
glugga. Vinnustofan er á þremur
hæbum og gegnir hver hæð sínu
ákveðna hlutverki. Það er svolít-
ið sérkennileg tilfinning að
ganga upp og niður hálfgerða
hringstigana og innan dyra er
húsið ólíkt flestu öðru sem
menn eiga að venjast. Hringlag-
ið á gamla súrheysturninum gef-
ur einhvern veginn annars kon-
ar tilfinningu fyrir húsinu en hib
hefðbundna kassalag. En víkjum
aftur að umferðinni í kringum
Pál.
„Það er erfitt að vinna þegar
mabur veit af fólki alls staðar í
kring um sig. Það er alveg í gegn
um listasöguna, eiginlega með
alla listamenn. Ásgrímur var
svona líka og Kjarval, það eru
margar sögur af Kjarval. Menn
vilja fá að vera í friði þegar þeir
eru að skapa eitthvað eða búa
eitthvab til."
Umferbin er heldur mikil
finnst Páli. „Ég vinn alltaf best á
veturna þegar það er kominn
fribur. Ég hugsa að þróunin
verði svoleibis hjá mér yfir sum-
artímann að fara eitthvert ann-
að, kannski til útlanda eða eitt-
hvað."
Segja má ab það hafi verið fjöl-
skylduhefð undanfarnar þrjár
aldir að höggva í grjót á Húsa-
felli. Forfeður Páls iðkuöu þessa
list, en þeirra frægastur er séra
Snorri á Húsafelli, enda svífur
andi hans yfir enn þann dag í
dag. „Sonur hans Jakob Snorra-
son gerði legsteininn sem er yfir
Hallgrími Péturssyni á Saurbæ á
Hvalfjarðarströnd. Og svo sonur
hans, Þorsteinnjakobsson, hann
gerði mjög marga legsteina, en
Þorsteinn Jakobsson var faðir
Páll Gubmundsson ásamt frœnda sínum og nafna, Páli Bergþórssyni, vib
vinnustofuna sem myndiistamaburinn hefur innréttab í gömium og af-
lögbum súrheysturni á Húsafelli. Tímamyndir: ohr
Kristleifs á Stóra-Kroppi."
Það er ýmislegt um að vera hjá
Páli þó hann segist vera rólegur
yfir sumartímann. Um helgina
hófst sýning hjá honum í Stykk-
ishólmi og er það þáttur í Dönsk-
um dögum sem er árleg hátíð í
Hólminum. Bráðlega fer Páll svo
á Ólafsfjörð þar sem hann hefur
verið ráðinn til að gera verk um
sorg í kirkjugarðinum. Það vinn-
ur hann ásamt Guðmundi Sig-
urðssyni arkitekt og þannig vill
til að það er eiginlega í fyrsta
skipti sem Páll vinnur listaverk
með öðrum. Hann segir þab bara
leggjast vel í sig og það sé ágætt
að prufa þetta. Auk þess stendur
uppi sýning á verkum Páls í Sig-
urjónssafni sem verður opin út
ágúst.
Annars segist hann mest hafa
verið að taka á móti fólki í sum-
ar. En hann hefur líka verið að
vinna í verkum sem hann kallar
samlokur, en það eru steinar sem
hann klýfur, gerir myndir í sárið
og gefur það möguleika á að hafa
verkið sem eins konar bók úr
Surtshelli. Þó er huggun harmi
gegn að verkin inni í hellinum,
þau sem eru frosin niður, hafa
fengið að vera í friði, en Surts-
hellir er líklega einn stórfengleg-
asti sýningarsalur sem ísland
hefur upp á að bjóba. -ohr
Páll meb eina af samlokunum sem hann hefur veríb ab vinna í sumar, en
þœrgerir hann meb því ab kljúfa steina og mála í sárib.
Myndlistarmaburinn Páll Gubmundsson
sem hvergi unir sér annars staöar en í skjóli jökla
í uppsveitum Borgarfjaröar:
steini sem hægt er að opna eða
loka. Einnig hefur hann verið að
gera svolítið af vatnslitamynd-
um.
Efnið í verkin fær Páll í kring
um Húsafell, mest í gili fyrir ofan
bæinn. Þegar afrakstur vinnu
hans er skoðaður er ekki annað
hægt en dást að elju hans við að
bera grjótið heim að bæ.
Páll hefur unniö töluvert með
Thor Vilhjálmssyni rithöfundi
og fengu þeir m.a. á dögunum
heimsókn frá japanska sjónvarp-
inu þar sem var á ferðinni upp-
tökulið fyrir nýjung í sjónvarps-
gerð, svokallað háskerpusjón-
varp. Sá hópur stoppaði dag-
stund hjá þeim félögum og tók
upp efni í Surtshelli, en þar er
sýning á verkum Páls sem hann
setti upp í fyrra. Sömuleiðis var
tekið upp efni í vinnustofunni
þar sem Páll og Thor unnu sam-
an verk.
Opnun sýningarinnar í Surts-
helli í fyrrasumar kallaði Thor
„þjóðarvakningu" enda var
geysilegt fjölmenni samankom-
ið við hellinn þá. Páll hefur hins
vegar orðið að fjarlægja öll lista-
verk sem stóðu fyrir utan hellinn
þar sem tveimur verkum hefur
verið stolið, stórri hönd og gul-
um haus. Verkin bera hins vegar
skýr einkenni Páls, þannig ab
erfitt verbur fyrir handhafa
þeirra að láta þau liggja í alfara-
leið án þess ab upp komist um
kauöa.
Það er hins vegar synd til þess
að vita að óprúttnir náungar
skuli verba til þess ab almenn-
ingur getur ekki fengib notið
þess ab skoða listasýningar eins
og þá sem Páll setti upp í og við
Hugljufur
°g
hagleikur