Réttur - 01.02.1923, Blaðsíða 45

Rjettur,
45
Útlendingar sumir, sem þekkja hjer til, eru í vafa um það,
hvort telja skuli íslendinga með menningarþjóðunum eða
ómentuðum skrælingjum, eí dæma á eftir því, hvern:g þeir
rækta landið og búa við nátlúruna. Menning hverrar þjóðar
skín út úr ræktun landsins. »Hvort íslendingar eiga skihð
að heita »kul!ur«-þjóð er komið undir því, að hve miklu
leyti þeir rækta landið.i er haft etrið M. Griiner. (Eimreið-
in 1912).
Landbúnaðurinn er talinn máttarstólpi þjóðarinnar og undir-
staða allrar velmegunar og framfara; á það bendir máltækið
forna: »Bóndi er búslólpí, bú er landsstólpi.* Ef takmark
landbúnaðarins er, að rækta landið, að búa það, gera það fag-
urt, gróðursælt og byggilegt, verður að borga jörðunni aftur
efnin, sem tekin eru með uppskerunni, annars sannast ekki
málshátturinn. Pað er langt frá því, að íslenski landbúnaður-
inn hafi unnið að þessu takmaiki á undanförnum öldum, eða
geri það að öllu leyti enn í dag.
Eitt af hinum þýðingarmestu störfum náttúrunnar er hiing-
rás vatnsins; hún er fyrirmynd allrar annarar hringrásar í stóru
sem smáu. Hiingrás þessi megnar enginn mannlegur kraftur
að stöðva eða slíta; hún telst með hinum dauðu náttúruöflum.
til er önnur hringrás frá hinum dauðu efnum náttúrunnar til
hinnar lifandi efna, og frá þeim aftur til hinna dauðu. Það
er að segja, m lli jurtanna og dýranna annars vegar, og hins
vegar hinna dauðu efna jarðvegsins. Pessi hringrás gengur
í gegnum greipar mannsins, ef svo mætti að orði koniast.
þar sem juitagróðurinn er viltur, og óárelttur af mönnum
og skepnum, fúnar hann niður, leysist sundur og verður að
gróðurmo'd; hún verður síðan næringailind gróðursins, sem
vcx upp úr hinum sundur'eyslu efnum. Ixáltúran heldur stöð-
ugt áfram þesaaii hiingrás, á þeim stöðum, sem eugiu utan
að komandi öfl raska henni. Sje juttagióðrinum sv ft í sífellu
af einhverju svæði, svo moldin missi við það frjósemi sína,
fer svo að jarðvegurinn missir mótdöðuafl ð, og verður vindi
og vatni að bráð. Hiingrásin stöðvast og frjósamur jarðveg-
ur og fjölskrúðugur gróður breytist í gróðuilaust og upp-