Réttur - 01.02.1923, Blaðsíða 46

46
Rjetlur.
blásið land. Þar sem jörðin er rœkiuð eru henni borguð
efnin, sem tekin eru með uppskerunni. Aburðurinn kemur
þeim til skila, Ræktunin heldur hringrásinni við; og það má
örfa hana svo, að jörðin gefi af sjer 100—1000 falt meira
en hún gerði óræktuð. Pað lögmál gildir; að þess betur,
sem jörðin er ræktuð, og þess örari, sem hringrásin er milli
hinnar dauðu og lifandi efna jarðvegsins, því meiri þroska
veitir hún bæði jurtum og dýrum.
Orðið -»landbúnaður« merkir það, að búa landið, rækta
það, skreyta það og klæða gróðri. Landbúnaðurinn kafnar
ekki undir nafni, meðan hann vinnur að þessu. En það er
síður en svo að hann hafi gert það að undanförnu, eða geri
enn, nema að litlu leyti. Pó að alment sje tekið svo til orða,
að íslendingar hafi lifað á landbúnaði frá því í fornöld, er
langt frá því að það sje rjeit. Atvinna manna hefir jafnan
verið sú, að ræna gæðum landsins, fletta það klæðum og
sp lla náttúruauðnum á allar lundir. í slaðinn fyrir að búa
landið, hafa menn rúið það. Túnin, þessir örmjóu og illa
ræktuðu kragar kringum bændabýlin, eina sýnilega slóðin
eftlr 1000 ára landbúnað á Islsnd'. Pau eru víðast hvar ekki
stærri en þau voru fyrir 1000 árum, og mörg sennilega
miklu minni.
Landbúskapurinn hefir unnið meira í þá áttina að slíta
hringrás lífrænu efnanna í náttúrunni en tengja hana saman.
Landið ber þess víða áþreifanlegar menjar. Steinarnir, sem
komið hafa í Ijós, eft r burfskolaða gróðurmoldina eru talandi
vottar að meðferðinni, þó að mennirnir þegi. Pví verður þó
ekki neitað, að árlega er varið miklu fje til viðreisnar land-
búnaðinum og ræktun landsins. Og fjöldi manna staríar að
því í orði og veiki nú á dögum með miklu meiri þekkingu
en áður, en ennþá er mjög ábótavant í þeim efnum. Rækt-
aða landið eykst að vísu, og hirðing þess fer stórum batn-
andi, og það geLr meira og meira af sjer með ári hverju,
en þess er ekki gætt, að úthagar og óræktað land gengur
víða úr sjer að sama skapi og spillist. Pað má gera ráð
fyrir, að við hvern fermetra, sem ræklaða landið eykst, verði