Réttur - 01.02.1923, Blaðsíða 89

Rjetiur
89
lega ómöpulegt að leyna a'slæðum, sem óbeinlínis eru
orðnar kunnar mörgum tugum manna.
Það er mörgum manni kunnugt, að tap Landmands-
bankans var miklu meira en gefið liefir verið upp. Peir
gátu einnig búist við því, með lilliti til afstöðu stjórn-
málaflokkanna, að meiri hluti stjórnarinnar og ríkisþings-
ins mundi fylgja því fram, að n'kið og Þjóðbankinn jöfn-
uðu á sig fapinu.
Þessi fjölmenni hópur er ekkert skyldugur lil að láta
ónotaðar þessar upplýsingar eða aðstöðu til eiginhags-
muna, ef þeir eru ekki Ríkisþingmenn, sfjórnarmeðlimir,
eða úr rannsóknarnefnd bankans.
Það eru þessir menn, sem liafa braskað með gjald-
eyririnn; og sá atburður, að þeir keyptu erlenda verð-
miðilinn og lækkuðu gengi krónunnar í svipinn meira en
svaraði þáverandi seðlaumferð— veldur því ////', að geng-
ið hefir lítið eift hækkað.
Þessi bráðabirgðahækkun sfafar líka að nokkru leyti af
því, að erlendir seljendur danskra vara, sem eiga að greið-
ast í dönskum krónum, þeir draga á langinn að útvega
sjer þær meðan gengið er lækkandi, og gera það ekki
fyr en þeir eru til knúðir, og þá um leið hækkar krónan
svolítið. Önnur ástæða til hækkunarinnar er sú, að margir
gjaldeyrisbraskarar fesfa kaup á erlendum gjaldmiðli út á
lán eða fryggingar, og bankar eða víxlakaupendur, seni
hjálpa þeim lil þess, knýja þá til að selja verðmiðilinn
aftur fyr en varir, af því að horfurnar þykja þá ískyggilegar.
Jeg þekki t. d. gamlan bankastjóra, sem keypti 10,000
pund sterling fyrir nokkrum vikum síðan, fékk greiðslu-
frest og lét 10,000 krónur að veði. Hafi hann nú keypt
þau fyrir 22 krónur hvert pund, en selt þau aftur fyrir
24 krónur pundið, þá græðir hann 20 þús. kr. á nokkr-
um dögum. Þessi maður, sem er ákaflega jjjóðlegur og
stækur fylgismaður tollverndunar, skilur alls ekki, hvernig
hann með þessu lamar innlenda framleiðslu og vinnu;