Réttur - 01.07.1928, Blaðsíða 75
Rjettur] ATHS. MARX VIÐ GOTHASTEFNUSKRÁNA 203
eigandi landa þeirra og lóða, sem verksmiðja hans
stendur á.
3. »Til þess að leysa vinnuna úr læðingi, er nauð-
synlegt að lyfta vinnutækjunum upp í sameign þjóð-
fjelagsins, að stjórna vinnunni með samvinnusniði og
útbýta rjettilega afrakstrinum«.
»Að lyfta vinnutækjunum upp í sameign þjóðfjelags-
ins«, þýðir sennilega »að breyta þeim í sameign«. En
við skulum sleppa því.
Hvað er afrakstur vinnunnar? Það sem vinnan
framleiðir eða verðmæti þess? Og sje hið síðara rjett,
er þá átt við alt verðmæti framleiðslunnar, eða aðeins
þann hluta verðmætisins, sem vinnan hefir bætt við
verðmæti þeirra framleiðslutækja, sem notuð hafa
verið ?
»Afrakstur vinnunnar« er sundurlaus hugmynd,
sem Lasalle hefir notað í staðinn fyrir ákveðin hag-
fræðileg hugtök.
Hvað er »rjett útbýting afrakstursins« ?
Fullyrða burgeisarnir ekki að núverandi útbýting
sje »rjettlát«? Og er hún ekki í raun og veru eina
»rjettláta« útbýtingin á grundvelli núverandi fram-
leiðsluhátta? Er hið efnalega ástand temprað af rjett-
arhugtökum, eða er það ekki öfugt, að rjettarástandið
eigi rót sína að rekja til hins efnalega? Hafa ekki hin
og þessi jafnaðarmannaflokksbrot gert sjer allólikar
hugmyndir um »rjettláta« útbýtingu?
Til þess að komast að raun um, hvað átt er við með
vígorðinu »rjettlát útbýting«, verðum vjer að bera
saman fyrstu og aðra grein. Síðari greinin ræðir unj
þjóðfjelag þar sem, »atvinnutækin eru sameign og
vinnunni er stjórnað með samvinnusniði«, en fyrsta
greinin fræðir oss um það að »allir þjóðfjelagsmeð-
limir sjeu jafnrjettháir eigendur óskifts afraksturs
vinnunnar«.
»Allir þjóðfjelagsmeðlimm<? Einnig þeir, sem ekki