Réttur - 01.10.1950, Side 51
RÉTTUR
291
landi okkar menn eins og Antonio Gramsci og þúsundir
ótrauðra frelsishetja, hvað þá að nokkur maður í röðum
okkar hefði áhuga fyrir sálarlífi þeirra er svíkjast þar und-
an merkjum. Það væri þá engin freisting, að rannsaka þær
hvatir, sem leiddu þennan dugandi formælanda hugmynda
okkar, sem eitt sinn var, til að yfirgefa flokk sinn, ganga
svo aftur í hann skömmu síðar, gerast einn af forystu-
mönnum hans, ganga úr honum á ný, bíða á þröskuldinum
og hvarfla síðan fram og aftur eftir átt þeirra vinda, sem
feykja ráðherrum í stóla sína og úr þeim á víxl?
Auk þessa aðaltexta í umræddri grein er svo vikið í viss-
um samböndum að persónu minni og athöfnum. Þar eru
staðhæfingar, sem.snerta þá afstöðu er Silone tók í Komm-
únistaflokknum á þeim tíma, þegar ég var ábyrgasti for-
ystumaður hans. Ég hef því rétt til að svara á opinberum
vettvangi, eða réttara sagt til að birta nokkrar leiðrétting-
ar. Ég býst við að ég þurfi ekki að leita aðstoðar prent-
frelsislaganna til þess að fá dálítið rúm í dálkum yðar,
þar sem góðvild yðar og áhugi fyrir pólitískum rökræðum
muni tryggja mér það. Enda kemur þá einnig til greina, að
með því að nota mér þennan sjálfsagða rétt til svars, get
ég lagt fram nokkum skerf til rannsóknanna á hinu sér-
kennilega sálarlífi kommúnistiskra liðhlaupa, en af þeim
er Silone án efa einn hinn merkasti.
Ég skal ekkert sérstakt segja um þá atburði í æsku
Silones (en þá kölluðum við hann reyndar Pasquini og réttu
nafni hét hann Tranquili) sem skipuðu honum í flokk ör-
eigabyltingarmanna. Hann gekk að meira eða minna leyti
hina sömu braut og flestir baráttumenn okkar. En mikils-
verðasta skrefið er þar stigið frá hinum almennu óskum um
réttlæti gagnvart verkalýðnum til vitundarinnar um það,
hvérnig hinn byltingarsinnaði stjórnmálaflokkur verkalýðs-
stéttarinnar verður að vera, eins og aðstæðum er nú háttað.
Þó hafa hlutimir orðið talsvert auðveldari fyrir Ignazio
Silone. Hann gekk að vísu ekki úr flokki okkar, heldur