Réttur - 01.08.1952, Side 37

RÉTTUR
229
söguleg reynsla okkar eigin sovézka fjölþjóðaríkis, getum við sagt
að þau meginatriði, sem einkenna háþróaða, sósíalistiska þjóð,
séu þessi:
í fyrsta lagi, tilvera fremsta félagsmála- og stjórnmálakerfis í
heimi, kerfis þar sem engar arðránsstéttir fyrirfinnast og þar sem
máttur fólksins hefur óskoruð völd.
í öðru lagi, tilvera þróaðs sósíalistisks iðnaðar og sósíalistisks
landbúnaðar með stórframleiðslusniði.
í þriðja lagi, almenn lestrar- og skriftarkunnátta, frœðsluskylda
barna, umfangsmikið kerfi æðri menntunar, sem gerir það mögu-
legt að þjálfa þjóðlegt forystulið sérfræðinga á öllum sviðum
atvinnulífs og menningar, og loks blómleg vísindi og listir.
í fjórða lagi, sibatnandi lífskjör allrar þjóðarinnar vegna vaxandi
kaupmáttar launa verkamanna og starfsfólks og tekna bænda,
vegna vaxandi viðskiptaveltu, vegna vaxtar og umbóta á borgum
og batnandi húsakynna,vegna tilveru víðtækrar heilbrigðisþjónustu
sem tryggir heilsuvernd allrar þjóðarinnar.
í fimmta iagi, alger sigur þess hugsunarháttar að öllum kyn-
þáttum og þjóðernum beri sami réttur, hugsunarháttar vináttu
þjóða í milli.
Bera þjóðir sovétlýðvelda okkar þessi einkenni háþróaðra sósíal-
istiskra þjóða? Já, þær gera það.
En snúum okkur að staðreyndunum.
Það er alkunna, að keisarastjórnin var kúgari og böðull þjóða
Rússaveldis. Þær mörgu þjóðir, sem ekki voru rússneskar, voru
gersamlega réttindalausar, í öllum stjórnarskrifstofum var allt
talað og skrifað á rússnesku, sem þjóðirnar sjálfar skildu ekki.
Síðan sovétskipulagið komst á hafa allar þjóðir í landi okkar
orðið sérstök ríki. Síðan sovétstjórnin tók við hafa landsvæði, sem
voru ekki-rússnesk landamærahéruð í Rússlandi keisaranna
breytzt úr nýlendum og hálfnýlendum í raunveruleg, sjálfstæð
ríki, í sovétlýðveldi, sem ráða yfir sínu eigin landi, njóta þjóðernis-
legs sjálfstæðis, hafa sínar eigin stjórnarskrár og sína eigin löggjöf.
í stjórnarstofnunum, atvinnustofnunum og dómstólum sambands-
lýðveldanna, sjálfstjórnarlýðveldanna, þjóðasvæðanna, héraðanna,
sýslanna og þorpanna, fjalla um opinber mál konur og karlar, sem
fólkið kýs, sem þekkja líf, venjur og hugsunarhátt fólksins á hverj-
um stað, og það er fjallað um þau á móðurmálinu, málinu sem
fólkið skilur.
Slíkt sannarlegt jafnrétti þjóðanna fyrirfinnst ekki í neinu borg-
aralegu ríki. Það er auðskilið, því að það er ekki hægt að afnema
þjóðakúgunina þar sem auðvaldsskipulag ríkir. Eins og kunnugt