Réttur - 01.01.1961, Blaðsíða 38

38
R É T T U R
áður var nefnd. Við skulum ekki rifja upp fleiri tölur að sinni,
aðeins geta þess, að vöruveltan vex á tímabili áætlunarinnar um
62%. Lítum á aðra hlið málsins. Aukin framleiðsla neyzluvarnings
hefur margskonar afleiðingar. Svo er mál með vexti, að allt fram
til áranna 1956—58 var framleiðsla á hér um bil öllum tegundum
neyzluvarnings (hvort sem um var að ræða fatnað, búsáhöld eða
kjötvöru) ekki nægileg til að fullnægja eftirspurn. Þessi óþrot-
legi og þar af leiðandi óvandfýsni markaður innanlands hefur
vitanlega gert sitt til þess að gera sovézkar léttaiðnaðarvörur
bæði óvandaðri og fábreyttari en við væri unandi. En upp frá
þessu tímabili tekur þeim vörutegundum að fjölga, sem eru fram-
leiddar í nægilega stórum stíl til að fullnægja eftirspurn lands-
manna fullkomlega. Þetta, — ásamt nokkrum innflutningi t. d.
á fatnaði og húsgögnum, — hefur orðið til þess, að almenningur
er orðinn miklu vandlátari en áður; lélegur skófatnaður og ljótur
fatnaður liggur nú óhreyfður á hillum verzlananna. Allt þetta hef-
ur orðið til þess að bæði framleiðendur og verzlanir leggja miklu
meiri áherzlu nú en áður á gæði varningsins. Og til að flýta þessari
þróun, verður óhjákvæmilega að ráðast í það að þyngja að mun
þá ábyrgð sem fataverksmiðjur, saumastofur og önnur slík fyrir-
tæki þurfa að bera á vinsældum varnings síns, á gæðum hans.
Að líkindum mun samkeppni milli fyrirtækja, sem hingað til
hefur af eðlilegum ástæðum fyrst og fremst verið samkeppni um
magn, breytast í æ ríkara mæli í samkeppni um gæði.
Aukast munu verulega áhrif hinna svonefndu opinberu sjóða
á lífskjör almennings, þ. e. a. s. allskonar þjónusta, framkvæmdir
og beinar greiðslur af hálfu ríkisins. Árið 1958 varði ríkið 215
milljörðum rúblna (gamalla) í ellilaun, ekknastyrki, námsstyrki,
ókeypis læknishjálp, rekstur heimavistarskóla, bamaheimila og
annarra þarfra fyrirtækja. Árið 1965 verður þessi upphæð komin
upp í 360 milljarða rúblna, en það þýðir svo mikið sem 3800
rúblur á hvern vinnandi mann í landinu á ári hverju. Og ef við
tökum læknishjálp til dæmis, þá verður til hennar einnar varið
um 360 milljörðum á tímabilinu, en eru þó ekki talin með fjár-
framlög til byggingar nýrra sjúkrahúsa og heilsuhæla.
Þá er það enn ótalið, sem hefur hvað róttækust áhrif á hag
almennings, sérstaklega í borgum, en það er hið stóra skref sem
stigið verður í húsnæðismálum, — en allir sem þekkja eitthvað
til í Sovétríkjunum vita, að þau em þar alvarlegust allra mála.
Á hinum sjö árum áætlunarinnar verða reistar um það bil 15
milljónir íbúða í bæjum og 7 milljónir íbúðarhúsa í sveitum. Um
það bil helmingur allra borgarbúa fær nýtt húsnæði, — byggt