Réttur - 01.11.1962, Side 60

332
RETTUR
eru portúgölsk, er í eigu útlendinga, meira en einn þriðji hluti er
í nánum tengslum við erlent auðmagn og aðeins aíganginn má íelja
„sjálfstæðan“.
Salazar gerir hverja tilslökunina á fælur annarri gagnvart erlend-
um heimsveldissinnum til þess að tryggja sér stuðning þeirra í ný-
lendumálum. A sviði efnahagsmála gefur hann þeim auðlindir
Portúgals og á sviði stjórnmála og hermála verður hann æ háðari
hernaðarstefnu Bandaríkjanna. Bandaríkin hafa fengið herstöðvar
á portúgölsku landi og her Portúgals er nú hluti herstyrks Atlants-
hafsbandalagsins.
Lokaorð.
Ríkisstjórn Salazars er ekkert nema fulltrúi erlendra einokunar-
hringa og portúgalskrar borgarastéttar. Hagsmunir þessara íveggja
afla eru hinir einu og sömu. Fasisminn, — einkenni stjórnarfars
Portúgals, er það stjórnarform, sem þessi öfl telja bezt þjóna hags-
munum sínum í Portúgal. 1 nýlendunum þjónar nýlendukúgunin
hagsmunum þeirra.
Það er mikilvægt að allir átti sig á því að fasisminn er ekki eitt-
hvert sérstakt hugmyndakerfi, sem hvorki er kapitalismi eða sósíal-
ismi, og að fasisminn er ekki afleiðing frumstæðra atvinnuhátta.
Fasisminn er stjórnaraðferð háþróaðasta stigs kapitalismans —
einokunar kapitalismans. Salazar er fulltrúi hans fyrst og fremst. Og
á tíma, þegar einokunarkapítalisminn er að eflast í auðvaldsríkjun-
um, eins og núna, ætti Portúgal alltaf að minna alla á hættur fasism-
ans.
Fyrir portúgölsku þjóðina eru barátluaðferðirnar augljósar. Bar-
átta hennar gegn fasisma og fyrir frelsi er sú sama og barátta ný-
lendna Portúgala gegn nýlendukúgun og fyrir frelsi. Báðir berjast
gegn sömu óvinum. Gegn erlendum einokunarhringum og handa-
manni þeirra, — portúgalskri borgarastétt.
G. G.
(Óll aðalatriði þessarar greinar eru þýdd og endursögð úr grein Alvaro
Cunhal: „Portugal at the Crossroads", í World Marxist Review“, júníhefti
1961; og úr grein P. Dias: „Fascist Portugal must quit Afriea", í „The African
Communist“, 2. liefti 1961. Ekki er samt rétt að gera þessa tvo höfunda ábyrga
fyrir öllu, sem í grein þessari er).