Réttur - 01.01.1966, Síða 66

66
RÉTTUR
lýðsfélagsskapnum er honum /í/snauðsyn, svo er og samstaða allrar
stéttarinnar í stjórnmálabaráttunni forsenda sigurs hans yfir yfir-
stéttinni, vélabrögðum hennar og valdatækjum. í eldi stéttabarátt-
unnar kemur það alltaf í ljós hverjir digna og hverjir herðast og
í glampanum frá loga hennar sést æ hverj.ir eigi eftir að standa
saman síðar, jafnvel jiótt einhverjar skoðanir skilji þá um hríð. Því
var það táknrænt 9. nóvember 1932, að þá stóðu þeir Héðinn Valdi-
marsson, Sigurður Guðnason og fleiri Alþýðuflokksmenn saman
við hlið kommúnistanna, sem þeir áttu eftir að sameinast sex árum
síðar.
En verklýðsflokkarnir hafa ekki langan líma til stefnu, ef stjórn-
málahreyfing launþegastétta á að verða slíkt vald á íslandi, sem hún
hefur forsendur til. Við þingkosningar 1934 höfðu þeir 27,7%,
en 1963 30,2%, — og voru þá á niðurleið eftir að hafa náð 37,3%
við þingkosningar 1946, er þeir höfðu staðið saman í stjórn. En það
útheimtir í senn víðsýni, framsýni og umburðarlyndi af forystu-
mönnum flokka og samtaka verklýðs og launþega, ef giftusamlega
á að takast og vinnandi stéttum að auðnast að hera sigur úr býtum
yfir fésýsluöflum þjóðfélagsins.
III. Atökin um fagleg og pólitísk skipulagsmól verkalýðsins.
Skipulagsmál verklýðshreyfingarinnar hafa þessa hálfu öld verið
henni erfið og valdið miklum átökum, bræðravígum og harmleikj-
um, — oft óhjákvæmilega vegna þess hve ágreiningur var mikill og
harður, en oft veldur „tregðulögmál“ mannlegs huga því að stríð
heldur áfram, þegar forsendur eru orðnar til að brúa bil, ef rétt
er að farið.
Höfuðregla verklýðshreyfingarinnar á að vera sú að hin faglegu
samtök séu ein og innan þeirra sé jafnrétti og lýðræði, enda verði
þar að vera fullt skoðanafrelsi, jafnvel þótt verklýðsfélög séu sem
heild í stjórnmálaflokki eða -bandalagi. En um hin pólitísku samtök
hljóta hinsvegar að gilda þær reglur, að menn séu í fleiri verklýðs-
flokkum en einum, ef skoðanaágreiningur er svo mikill að ei verði
haminn innan sama flokks, — en skylda allra verklýðssinna verður
það samt að vera að reyna að láta þessa flokka vinna sem mest
saman þegar um hagsmuni og hugsjónir verklýðshreyfingarinnar er
að tefla og varast eftir mætti að láta stéttarandstæðinginn hagnýta
sér ágreining þeirra. En framtíðarhugsjón sósíalistiskrar verklýðs-
hreyfingar hlýtur ætíð að vera einn sósíalistiskur alþýðuflokkur, ef