Réttur - 01.10.1934, Síða 52

lægri laun. Alþýðufræðslan er á svo lágu stigi, að
ekki er helmingur landslýðsins læs eða skrifandi, enda
ei'u skólamálin að mestu ,eða öllu í höndum kaþólsku
kirkjunnar, sem alla tíð hefir, hagsmuna sinna vegna,
ræktað hjá almúganum hjátrú og fáfræði.
Það er skiljanlegt, að slíkt ástand gefi byltingai’-
hreyfingunni byr meðal spánskra verkamamxa og
bænda. Meðal þessai’a stétta skapaðist óslökkvandi
hatur á stói’jarðeigendum, kirkju og konungdómi. —
Þetta hatur gat spánska borgarastéttin notfært sér í
apríl 1931, til þess að steypa konunginum og stofn-
setja sitt borgaralega lýðveldi.
Spánski verkalýðurinn, sem hjálpað hafði borgara-
stéttiixni til að steypa koixungsveldinu, hafði ekki enn
hlotið þá reynslu, sem honum var nauðsynleg. Hann
trúði því, að hagur hans myndi batna við stofnun lýð-
vejdisins. Hann krafðist atvjinnu og brauðís, hann
heimtaði eignanám á auðæfum kaþólsku kirkjunnar
og afnám sérréttinda hennar. Þessu lofuðu líka lýð-
veldisflokkarnir, en þau loforð voru vitanlega svikin,
þegar til kom. — Alveg sama máli gegnir um spánsku
sósíaldemokrataxxa. Þeir komust til valda á róttæk-
um loforðum um afnám hinna kirkjulegu sérréttinda,
eignanám auðmannanna og skiptingu á landi stói'-
jarðeigenda milli bændalýðsins. Samsteypustjórn só-
síaldemokrata og lýðveldissinna sveik ekki einasta
verkalýðinn um allar þær hagsbætur, sem hún hafði
heitið honum, hún lét sér ekki nægja ,að bregðast hin-
um sósíalistísku atriðum á ,,stefnuskrá“ sinni. Meira
að segja þau atriði, sem standa í verkahring hiixnar
borgaralegu byltingar, eins og eignanám hinna gífur-
legu landeigna kirkjunnar og stórjarðeigenda, atriði,
sem borgarastéttir annarra landa hafa sjálfar fram-
kvæmt að meira eða minna leyti — meira að segja
þessi atriði sveik þessi stjórn spánskra sósíaldemo-
krata.
Með yfirlýsingu lýðveldisins 14. apríl 1931 byrjar
148