Réttur - 01.04.1938, Blaðsíða 14

Gunrtar Benediktsson.
Þjóðarkúgun og þjóðar-
einkunnir.
„Jón í Flóanum“.
Flestir þeir íslendingar, sem litið hafa að einhverju
verulegu leyti út fyrir sitt eigið byggðarlag, eru sam-
mála um það, að á Islandi eru til allmismunandi mann-
hópar. En þeir hópar eru ekki greindir eftir ættfræði-
legum leiðum, heldur landafræðilegum. Þingeyingar
eru á einn veginn, Árnesingar á annan, Breiðfirðing-
ar hafa sín sérstöku einkenni og Skaftfellingar enn
önnur. Nú mætti ætla, að þetta væri því kennt, að hér
væri um ættareinkenni að ræða, að ákveðnar ættir
væru bundnar við ákveðin byggðarlög og settu á þau
sín ættamót. En mér virðast íslendingar hafa litla trú
á því. Þegar Sigurður Nordal ræðir um Öræfinga,
— og Öræfin eru þó ein af fáum héruðum á landinu,
sem einangrunar vegna hafa tiltölulega lítið blandast
við aðrar sveitir, — þá setur hann sérkenni þeirra í
samband við náttúrulögmálin, sem þeir hafa við að
stríða í lífsbaráttu sinni. Jón Eyþórsson hefir líka gert
það að umræðuefni í Útvarpinu, hvern þátt útsýni og
náttúrufegurð einstakra héraða eigi í því að móta
hugsunarhátt, lífsviðhorf og skapgerð íbúa sinna.
Báðir bræðurnir eru inni á þeim brautum að leita or-
saka fyrir mismun manntegundanna á íslandi til upp-
eldisáhrifa náttúrunnar, og afla hennar á hverjum
stað, og hygg ég, að á bak við skoðanir þeirra standi
mjög almennt álit alþýðunnar í landinu. Ég fyrir mitt
leyti hefi sáralitla trú á því, að náttúran hafi nokkur
afgerandi uppeldisáhrif á mennina í gegnum augun
og sjóntaugarnar, nema þá helzt til ákveðinna list-
forma, og ber þó ekki að afneita því með öllu. En hitt
er óumdeilanlegt, að náttúruöflin, eins og þau birtast
46