Réttur - 01.04.1938, Blaðsíða 18

unga og Ásbirninga, Haukdæli og Oddverja, innfædd-
an yfirstéttarstofn, sem í krafti göfugrar blóðtegund-
ar gerði kröfu um þjónustu og hlýðni, elsku og virð-
ingu. Við sín daglegu stöi'f í blíðu og stríðu, hvort
þeir voru saddir eða hungraðir, gátu Héraðsbúar sagt
það, er þeim sýndist, um hvern hlut. Þeir höfðu ekk-
ert að óttast nema hungur og dauða af völdum gras-
leysis, hafísa, öskufalls, og sá hungurdauði kom ekk-
ert til frekar, þótt þeir svöluðu skapi sínu á því að
segja skammir um máttarvöld himins og jarðar. Þeir
voru svo langt í burtu frá kúgunarvöldunum, að það
var engin hætta á því að þeir færu að gera uppreisn,
og þá var ekki nein ástæða til að skifta sér af því,
hvernig þeir hugsuðu eða töluðu. Og þar var sjaldnast
nokkur burgeis, sem freistandi væri að sleikja sig upp
við, enginn stóð öðrum svo mikið framar, að hann
teldi sig hafa rétt til að lifa í allsnægtum, eftir að
aðrir voru farnir að hungra. Gamall kunningi minn
af vestfirzkri aðalsætt, búsettur á Austfjörðum, kann
ekki sem bezt við hinn austfirzka anda og færir það
til, að þar hafi menn horn í síðu hvers einasta manns,
sem útlit er fyrir að ætli að koma sér betur áfram en
almennt gerist. Þetta stingur víst allóþyrmilega í stúf
við stórbændavirðinguna vestfirzku. Ég gæti vel trú-
að, að þetta álit hans hefði við mikil rök að styðjast.
Ég kannast mjög vel við það, að hvergi á landinu
gangi mönnum eins erfiðlega og á Austfjörðum að
ávinna sér ást og virðingu nágranna sinna með beljum
og rollum einum saman. Ærgöfginni, sem Sigurjón
Jónsson vaðmálsbuxnaskáld uppgötvaði í Eyjafirði, er
næsta lítið til að dreifa á Héraði. Aðeins þar getur það
komið fyrir, að vinnukona komizt langt með að fella
alþingismann frá hreppsnefndarkosningu. I gegnum
baráttu aldanna er Héraðsbúum í blóð borin meðvit-
undin um það, hvers virði það er að vera laus við and-
lega kúgun þeirra héraðsbjargvætta, sem eiga öll búr
full, þegar fjöldinn er kominn á vonarvöl. Þeir hafa í
50