Réttur - 01.01.1968, Page 1

OS0
■KJ-
lettur
51. árgangur
1968 — 1. hefti
Á þessu ári er hálf öld liðin frá því að fyrri heimsstyrjöldinni lauk.
Á þessu ári er einnig liðin hálf öld síðan út kom í Petrograd bókarkorn sem bar
titilinn: Heimsvaldastefnan — efsta stig auðvaldsins. Höfundur: V. I. Lenín.
Þar var, skv. undirtitli bókarinnar, gefin „alþýðleg skýring" á hinum dýpri þjóð-
félagsrökum, sem höfðu att þjóðum heimsins saman í hina fyrstu heimsstyrjöld,
mannkynssögunnar — styrjöld sem stóð þá enn sem hæst. Þar var sýnt fram á,
með ósveigjanlegri rökfestu, að þessi hildarleikur sem flestar þjóðir Evrópu
höfðu sogazt inn í, var afsprengi stríðandi heimsvaldastefnu (imperíalisma) —
gírugra einokunarhringa í helztu auðvaldsríkjum heims. Arðrændum stéttum og
þjóðum var jafnframt sýnt fram á hver hlutur þeirra mundi verða ef heimskerfi
einokunarauðmagnsins yrði alls ráðandi.
Þetta sama ár leiddi bókarhöfundur, V. I. Lenín, arðrændar stéttir og undirokað-
ar þjóðir Rússaveldis til uppreisnar sem jafngilti úrsögn úr hinu stríðsmagnaða
bræðralagi heimsvaldastefnunnar.
Enn í dag — 50 árum síðar — eru styrjaldir háðar. Stjórnendur Bandaríkja Norð-
ur-Ameríku verja árlega 60—70 milljörðum dollara til herkostnaðar, þar af nálega
30 miljörðum til hinnar níðingslegu styrjaldar í Vietnam.
Á sama tíma deyja daglega 10 þúsundir manna úr hungri í löndum hins tæknivan-
þróaða heims.
Og á sama tíma eru Bandaríkjamenn að jafnaði (þ.e. „meðaltalsmaðurinn) sextíu
sinnum auðugri að veraldargæðum en íbúarnir sunnar í sömu álfu, í Indíána-
byggðum Suður-Ameríku.
Nú vaknar sú spurning hvort orsakir þessara gífurlegu andstæðna megi að ein-
hverju leyti rekja til einokunarhringa auðvaldsheimsins og þeirrar heimsvalda-
stefnu sem Lenín dró til ábyrgðar fyrir hálfri öld?
Eða skyldi vera eitthvert beint orsakasamband milli auðlegðar og ofurvalds hins
bandaríska auðvalds annars vegar og fátæktar meiri hluta mannkyns hins vegar?
Eða er heimsvaldastefnan — og þá fyrst og fremst hin bandaríska — innantómt
slagorð í munni þeirra sem krenkja lifandi veruleikann í stirðnaðar formúlur i
hugmyndalegri fátækt sinni og praktískum vanmætti?
Ritstjórn „Réttar" taldi sér skylt að fjalla í einu hefti um þessar spurningar, því að
öllum má vera Ijóst að í þeim felst meginkjarni heimsvandamálanna á þessum
síðari helmingi tuttugustu aldar. LANllSBÍKASALM L. G.
276928
ÍSLAHDS
1