Réttur - 01.01.1968, Page 32

FRANTZ
FANON
Vrantz Panon
Frantz Fanon fæddist árið 1925 í Fort-de-
France á eyjunni Martinique. Hann nam
læknisfræði í Frakklandi og sérhæfði sig síðar
í geðlækningafræði. Þegar Alzírbúar háðu
sjálfstæðisbaráttu sína, starfaði Fanon á
sjúkrahúsi í Alzír. Samúð hans með upp-
reisnarmönnum gerði hann fljótt að virkum
andstæðingi hins franska nýlenduveldis og
hann varð einn af skörpustu talsmönnum
byltingarinnar.
Fanon skrifaði bókina „Hinir fordæmdu"
(„les damnés de la terre"), sem fjallar um
kynþáttahatur og nýlendustefnu og byggir á
reynslu sinni í alzírsku byltingunni. Hvetur
hann „landa " sína í „þriðja heiminum" að
byggja upp líf sitt óháðir hvíta kynstofnin-
um.
Það er líkt og að lesa Machiavelli vorra
daga að lesa Fanon. Fanon er bara meira en
ráðgjafi ítalsks fursta, hann er einn af leið-
togum þeirra % íbúa jarðarinnar, sem svelta
og búa við andlega kúgun.
Utgáfa bókarinnar vakti mikla athygli og
hneyksli, og þó hún væri gerð upptæk í
Frakklandi, barst hróður hennar víða og hef-
ur bókin verið þýdd á mörg tungumál. „Hinir
fordæmdu" er eitt af aðalritum til skilnings
hugsanagangi „þriðja heimsins." Jean Paul
Sartre ritar frægan formála að bókinni og
segir, að við þurfum kjark til að lesa þessa
bók, því að titillinn vísi ekki aðeins til íbúa
þróunarlandanna, heldur einnig til hinna
hvítu drottnara.
Sá útdráttur, úr fyrsta kafla bókarinnar,
sem hér fer á eftir, er smátilraun, til þess
að útbreiða þekkingu á þeim hugsunum, sem
einkenna þjóðarleiðtoga í landi, þar sem sjálf-
stæðisbaráttan nær stöðugt yfir stærri svæði.
Bókin skilgreinir þau pólitísku öfl, sem eru
virk í nýlenduþjóðfélagi. Fanon álítur, að
ekki skapist betra líf fyrir alþýðu lands, þó
að ný borgarastétt taki við pólitískum og
efnahagslegum völdum landsins. Fanon að-
hyllist algerlega kenningu um valdbeitingu,
sem einustu leið til þess að koma fram rót-
tækum breytingum og ná fullu frelsi.
32