Réttur - 01.07.1973, Blaðsíða 18

Sverrir Hólmarsson:
Aldarminning
Islandsferðar
1873
Lesendur þessa rits hafa tvöfalda ástæðu
til að minnast Williams Morris af hlýhug og
virðingu. Bæði var hann einhver ágætasti vin-
ur Islands og íslenzkrar menningar á seinni
tíð, og auk þess meðal fremstu hugsuða sósí-
alismans í Englándi á 19- öld. Fyrir þessar
sakir þykir vel fara á því að hér séu rifjuð
upp örfá atriði úr ævi og verkum þessa
manns.
I.
William Morris er fæddur í Essex árið 1834,
sonur efnaðs fjármálamanns. Hann gekk
menntaveginn, lagði stund á sagnfræði í
Oxford, og var það einkum miðaldasaga sem
átti hug hans. I Oxford kynntist hann ritum
Ruskins, sem urðu honum mikil opinberun.
Að háskólanámi loknu hóf hann nám í húsa-
gerðarlist, en hætti því átta mánuðum síðar,
eftir að vinur hans frá háskólaárunum, mál-
arinn Burne-Jones, kynnti hann fyrir Dante
Gabriel Rossetti, sem þá var orðinn for-
sprakki svokallaðra Pre-Rafaelíta. Kynnin af
Rossetti urðu til þess að Morris ákvað að ger-
ast málari.
Þótt málarastörf Morris yrðu ekki fyrir-
ferðarmikil hafði þessi ákvörðun djúptæk
áhrif á líf hans. Hann hreifst mjög af hug-
myndum Pre-Rafaelíta, en þeir vildu auka
siðferðisgildi myndlistarinnar, með því að
athuga náttúruna af kostgæfni og velja upp-
byggileg viðfangsefni. Nafngiftin átti að gefa
til kynna að þeir teldu alla vestræna myndlist
eftir daga Rafaels úrkynjaða. Þekktastir þess-
ara manna voru Rossetti, Millais, Burne-
Jones, Ford Madox Brown og Holman Hunt.
Um þessar mundir var gotneskur stíll að
endurvekjast í Englandi, og Morris lét reisa
sér hús í miðaldastíl, en þegar hann hugðist