Réttur - 01.07.1973, Blaðsíða 38

sumpart fengið upp úr kosningamerkingum
þægra flokka, sumpart með yfirheyrslum og
njósnum. Vafalaust hefur hún ýmsa Islend-
inga í þjónustu sinni og það má nærri geta
hvort sú stofnun, sem gat hreiðrað um sig
í æðsm herstjórn Chile, er löngum var talin
löghlýðnust suðuramerískra herstjórna, hefur
ekki reynt að komast með fingurna inn í
embættiskerfi Islands.
Það væri ófyrirgefanlegt fyrir þá, sem
vilja tryggja sjálfstæði og lýðræði á Islandi,
að vera ekki á verði, eftir það sem gerzt hefur
í Chile, þó svo ætla megi að hér yrði allt öðr-
um aðferðum beitt. Nokkurt aðhald er það
amerísku auðvaldi og erindrekum þess að
Island er tengt vissum bræðraböndum við
Norðurlönd og því óhægara um opinbert
ofbeldi en í Suður-Ameríku. Líklega er sízt
ástæða til þess að óttast hér ofbeldisbeitingu
í sambandi við brottför hersins, þar sem vera
Islands í Nato gefur Bandaríkjunum áfram
möguleika til hagnýtingar Keflavíkurflug-
vallar undir sérstökum kringumstæðum og
alþjóðaástandið að heita má útilokar stríð
milli risaveldanna.
En það er úr Nato sem Island þarf að losna
til þess að öðlast að fullu sjálfstæði sitt og
hlutleysi á ný. Og hver verða afskipti þeirrar
undirróðurs- og ofbeldis-stofnunar, sem CIA
er, í því sambandi?
Aðalbaráttan verður þar um afstöðu þjóð-
arinnar sjálfrar. CIA mun virkja alla sína
erindreka og áróðurstæki til þess að villa svo
um fyrir þjóðinni að meirihlutinn láti blekkj-
ast til að kjósa flokka og frambjóðendur, sem
halda vilja Islandi áfram undir oki Atlanz-
hafsbandalagsins eftir að helztu ríki þess hafa
opinberað fjandskap sinn við Islendinga í
landhelgismálinu.
En vinnist meirihluti þjóðarinnar til úr-
sagnar Islands úr Nato, er þá hætta á og
líkindi til að ofbeldi yrði beitt í einni eða
annarri mynd? Það er rétt að reyna að meta
þær líkur alveg raunsætt, — hvað mælir með
því og hvað á móti.
Það, sem mælir með því að CIA vilji
skipuleggja slíkt ofbeldi er að sú stofnun er
alræmd fyrir slík afskipti um allan heim,
svo vitað er að ekki myndi vanta viljann.
En það, sem mælir gegn því að CIA legði
út í að skipuleggja slíkt ofbeldi á Islandi við
núverandi aðstæður er eftirfarandi:
1. Skipulagning hernaðarinnrásar af hálfu
Bandaríkjanna, eins og þau áður hafa framið
í Guatemala og víðar, er næstum útilokuð,
eftir að herinn er farinn. Slíkt yrði of áber-
andi á þessu skeiði „friðsamlegrar sambúðar."
2. Skipulagning valdaráns af hálfu íslenzks
afturhalds- eða fasista-hóps er mjög erfið
vegna lýðræðiserfða þjóðar vorrar og her-
leysis, en þó þarf að vera vel á verði í þeim
hlutum. Oft skjóta upp kollinum fasistaskrif
í Morgunblaðinu (sbr. skrifin um „sigur lýð-
ræðis í Chile"), og minnast má þess hverjum
ítökum þýzki nazisminn náði hér forðum.
3. Bandaríkjastjórn hefur mikla þörf á
því að reyna að sýna skárra andlit út á við
eftir blóðbaðið í Víetnam og allan þann á-
litshnekki, sem hún hefur beðið, — og mun
því vart vilja bæta Islandi á illverka-lista
sinn.
4. Amerísku auðhringarnir, sem stjórna að-
gerðum CIA, svo sem nú í Chile, hafa engra
hagsmuna að gæta á Islandi, sem rækju á
eftir þeim að grípa til óyndisúrræða.
5. Það er mikill þrýstingur af hálfu þings
og þjóðar í Bandaríkjunum að spara eitthvað
af þeim 80 þúsund miljónum dollara, sem
þjóðin nú eyðir í herbúnað. Alger niðurlagn-
ing herstöðva á íslandi myndi því mæta
nokkrum skilningi.
6. Þeir bandarískir herforingjar, sem hugsa
eins og Morgunblaðið: einvörðungu um Is-
land sem herstöð, myndu eiga erfitt með að