Réttur - 01.10.1974, Blaðsíða 31

reglum um Alþjóðahafsbotnssvæðið, voru
enn mörg vafaatriði og vandamál óleyst þeg-
ar til ráðstefnunnar kom.
Gekk erfiðlega að komast þar að sam-
eiginlegri niðurstöðu, eins og síðar verður
frá greint. Formaður fyrstu nefndar var Af-
ríkumaðurinn Paul Engo frá Cameroon.
Onnur nefnd glímdi tvímælalaust við um-
fangsmestu og erfiðusm mál þessarar ráð-
stefnu, þar á meðal víðáttu lögsögu strand-
ríkja og fiskveiði- eða auðlindalögsögu. Við
Islendingarnir fylgdumst því af sérstökum
áhuga með störfum þessarar nefndar og lögð-
um áherslu á að taka sem fyllstán þátt í því
verki, sem þar var verið að vinna. Formaður
annarrar nefndar var Venesúelamaðurinn
Andres Aguilar.
Þriðja nefnd hafði fyrst og fremst þau
verkefni að undirbúa alþjóðareglur til að
hamla gegn mengun sjávar, svo og um vís-
indalegar rannsóknir og rétt strandríkis í
sambandi við þær. Formaður þeirrar nefndar
var Búlgarinn Alexander Yankov.
Samkvæmt þeim reglum, sem ráðstefn-
unni höfðu verið settar, skyldi áhersla á það
lögð að reyna til þrautar að ná sámkomulagi
um mál, áður en til atkvæðagreiðslu kæmi.
Var frá uphafi ráðgert, að ekki kæmi til at-
kvæðagreiðslu í Caracas, heldur yrði þar
reynt að fækká valkosmm sem mest mætti
vera, ná samstöðu um sem flest atriði og
undirbúa þannig þriðja þátt ráðstefnunnar.
Samkvæmt dagskrá voru verkefni ráðstefn-
unnar í 25 málaflokkum, sem greindust í
undirflokka, þannig að um 70 atriði var
að ræða.
III.
Fyrsm dagana í Caracas deildu menn um
það, hvaða reglur skyldu gilda, þegar til at-
kvæðagreiðslu kæmi. Eftir talsvert þóf náð-
ist um það samkomunlag, að til þess að til-
laga hlyti lögmætt samþykki þyrfti hún að
fá % greiddra atkvæða.
Ljóst var frá upphafi, að höfuðátökin á
ráðstefnunni yrði milli þeirra ríkja, sem vilja
hafa þrönga lögsögu strandríkja og hinna,
sem vilja hafa hana sem víðasta. En inn
í þetta blandast fjölmörg atriði önnur, sér-
hagsmunir einstakra ríkjahópa og þjóða, og
yrði of langt mál að gera grein fyrir því
öllu. Sem dæmi má nefna landlukt ríki, eyja-
klasaríki og strandríki sem lítið eða ekkert
landgrunn hafa. Þar sem tvo þriðju atkvæða
þarf til lögformlegs samþykkis er ljóst, að
heildarlausn muni því aðeins fáanleg að
ríkjahópar með nokkuð mismunandi sjónar-
mið gæm komið sér saman um meginstefnu.
Af Islands hálfu var að því unnið í Caracas, í
beinu framhaldi af störfum ísl. fulltrúanna á
undirbúningsfundunum, að strandríki ,þau
sem svipaðra hagsmuna höfðu að gæta á sviði
fiskveiða og lýst höfðu áþekkum skoðunum
um fiskveiðilögsögu, ræddu hafréttarmálin
sín á milli og leituðust við að komast að
sameiginlegri niðurstöðu. I ríkjahópi þessum
eru mörg Mið-og Suður-Ameríkuríki, Afríku-
og Asíuríki, Kanada, Ástralía og Nýja-Sjá-
land. Af Evrópuríkjum hafa aðeins ísland
og Noregur verið þátttakendur.
Starfsemi þessa ríkjahóps hefur ekki hvað
síst beinst að því að afla fylgis hugmyndinni
um 200 mílna auðlindalögsögu. Hefur árang-
urinn orðið furðumikill á tiltölulega skömm-
um tíma, enda þótt margt annað en þessi
óformlegu samtök hafi stuðlað að þeirri þró-
un. Ríki þessi höfðu um hríð búið sig undir
það að leggja fram sameiginlegar tillögur,
þar sem skýrt og ótvírætt væru fram sett
meginsjónarmið þeirra, sem fylgja 200 míl-
unum, en jafnframt reynt að komast að sam-
eiginlegri niðurstöðu um sem flest atriði önn-
ur er máli skipta. Var þess vænst, að hægt
223