Réttur - 01.10.1974, Side 35

þar eð þar skyldi unnið samkvæmt þeirri
meginreglu að reyna til þrautar samkomulag
áður en til atkvæðagreiðslu kæmi. Var og
frá öndverðu gert ráð fyrir framhaldsráð-
stefnu á næsta ári. Hefur verið ákveðið að
hún hefjist í Genf um miðjan marsmánuð.
Nú er eðlilegt að margur spyrji: Eru líkur
til að sú ráðstefna lefði til niðurstöðu og að
sett verði bráðlega alþjóðalög um hafrétt-
armálefni? Eða fer þessi tilraun algerlega út
um þúfur? Þriðji möguleikinn er að vísu
hugsanlegur, að enn um hríð verði haldið
áfram að þæfa þessi mál .Þó hygg ég að það
verði því aðeins að verulega hafi þokast í
áttina í næsta áfanga og líkur bendi til að
úrslita sé skammt að bíða. Heldur er ólíklegt,
að þau ríki sýni mikla biðlund, sem eru
staðráðin í að framkvæma einhliða útfærslu
ef ekki fæst brátt viðhlítandi niðurstaða með
öðru móti.
Eins og þegar hefur komið fram í þessu
yfirliti um gang mála á hafréttarráðstefnunni,
er ljóst að fylgið við 200 sjómílna auðlinda-
lögsögu hefur vaxið hraðfara, og er vafa-
laust eina hugmyndin um lausn fiskveiði-
lögsögumála, sem líkleg er til að ná fram
að ganga. Vonir manna um það, að hafrétt-
arráðstefnunni ljúki á næsta ári með setn-
ingu alþjóðalaga, eru við það bundnar, að
mjög mörg ríki telja miklu máli skipta að
um þessi efni gildi alþjóðlegar reglur í stað
sérreglna einstakra þjóða, sem vissulega geta
leitt til árekstra.
Jafnvel stórveldin, sem stundum hafa látið
í það skína að þau myndu hafa að engu
reglur, sem settar yrðu gegn vilja þeirra og
hagsmunum, vilja töluvert til þess vinna að
sem víðtækast samkomulag náist. Breytt af-
staða þeirra til 200 mílna auðlindalögsögu
ber Ijósan vott um þetta.
Æskilegust málalok fyrir okkur Islendinga
eru að sjálfsögðu þau, að þegar á næsta ári
takist að fá settar alþjóðareglur, sem við gæt-
um hæglega unað. Fari ráðstefnan hinsvegar
með öllu út um þúfur og fyrir liggi, að ekki
verða sett um hafréttarmál alþjóðalög í bráð,
er fullvíst að hver þjóðin á fætur annarri
grípur til einhliða útfærslu og friðunarað-
gerða. Þá þróun mála þurfum við í sjálfu
sér ekki að óttast svo mjög. Eina hættan, sem
að okkur kann að steðja í þessum efnum er
sú, að hugmyndin um 200 mílna auðlinda-
lögsögu strandríkis verði útþynnt með und-
antekningarákvæðum, framkvæmdin falin
alþjóðastofnunum og úrskurðarvaldið al-
þjóðadómi. En það á að vera auðið að koma
í veg fyrir slíkt.
227