Réttur - 01.01.1977, Blaðsíða 4

auðs og aðstöðu í samfélaginu. Á því kýli
þarf að stinga.
Og vissulega eiga allir að vera jafnir fyrir
lögunum. Það er grundvallarforsenda fyrir
réttarríki, og berjast þarf af alefli gegn því
að „pólitík" nái að gagnsýra dómstólakerfið.
Ógnaratburðir síðustu ára eiga að vera
okkur sósíalistum tilefni til að líta aftur og
reyna að greina helstu þætti í þjóðfélags-
þróun síðustu áratuga í leit að orsökum. Hér
verður það vitanlega ekki gert til neinnar
hlítar — aðeins varpað fram hugleiðingum,
ef ske kynni, að þær gætu orðið öðrum til-
efni umhugsunar og umræðu.
Vert er að minna á, að þeir flokkar sem
nú deila hvað mest innbyrðis um lögreglu-
mál og dómstólakerfið, hafa og átt stærst-
an þátt í að móta íslenska þjóðfélagsþróun
frá stríðslokum. Þetta segir sína sögu um þá
stjórnmálastefnu, sem rekin hefur verið,
bæði í innanlandsmálum og utanríkismálum.
Forusmmenn Sjálfstæðisflokks, Framsókn-
arflokks og Alþýðuflokks voru ekki færir um
að ráða fram úr þeim vanda, er blasti við
sjálfstæðri íslenskri þjóð á 5. áratugnum.
Þeir töldu óhjákvæmilegt að hlíta forsjá
bandarísks hernaðarvalds. Og síðan var það
auðvitað nauðsyn fyrir þá að reka áróður
þess og reyna að ala þjóðina upp til sama
skilnings.
Það er hverjum einstaklingi, og þá um
leið hverri þjóð, nauðsyn að huga að og
standa vörð um ýtrustu skilyrði tilveru sinn-
ar, þræða stigu hennar upp á von og óvon
og axla ábyrgðina. Sú þjóð, sem gerir það
ekki, verður ekki fullveðja. Og þegar ýtrustu
skilyrði tilverunnar eru ekki lengur lífs-
spursmál, varla einu sinni umhugsunarefni,
þá skapast tómarúm sem verður að fylla.
Þetta tómarúm var fyllt með margvissum
áróðri peningahyggju óhefts neysluþjóðfé-
lags. Samtímis olli hermang þessara flokka
meiri byggðaröskun en áður hafði þekkst.
Viðnám fólks við þessum áróðri var skert
vegna þess að það hafði verið rifið upp með
rótum, fyrri félagslegar forsendur voru
brostnar og ekkert nýtt komið í staðinn.
Amerísk hermenning flæddi yfir og sam-
tímis var haldið að þjóðinni lágkúrulegustu
hugmyndum um einkaneyslu og sérhags-
muni..
Það sem undir kraumar hjá þeim sem
ánetjast hafa hugmyndafræði þessara flokka,
sýndi sig í fyrra, þegar ljóst varð öllum lýð,
að „verndin" hafði verið blekking. Það var
ekki að sjá að þjóðarmetnaður væri særður.
Nei, úr sárinu vall peningur: látum þá
borga fyrir aðstöðuna, tökum leigu fyrir land-
ið. Og fjórir ráðherrar, sem nú sitja í ríkis-
stjórn, hafa lýst því yfir, að þeir séu fylgj-
andi því að bandaríkjamenn standi straum af
opinberum framkvæmdum eða borgi leigu.
Ráðherrar af því tagi ættu ekki að verða
hissa á því, þótt siðferðilegrar hnignunar,
peningagræðgi, sviksemi og þjófnaðar gæti
hjá einhverjum þegna þessa lands.
Hér hefur verið stiklað á stóru, en öllum
má ljóst vera, að samhengi er milli stjórnar-
stefnu peningahyggju- og hernámsaflanna
og margs þess sem miður fer í samfélaginu
nú. Áratugum saman hafa sósíalistar veitt
viðnám við þessum áróðri peningaaflanna.
Og enn er brýnt að herða róðurinn ,því að
leiðin til betra samfélags er að hugsjónir
manngildis og sósíalisma nái að gagnsýra
mannlífið.
Svava Jakobsdótir.
4