Réttur - 01.10.1977, Qupperneq 29

Þegar ameríska „rentukammerið“
ætlaði að gróðursetja ríkt einkaauðvald
á íslandi
Þegar bandarískt banka- og ríkisvald
tok við yfirstjórninni á efnahagslífi ís-
lands með Marshallsamningunum eftir
1947, skyldi komið upp voldugu einka-
auðvaldi á íslandi. Ríkisrekstur þjóðar-
heildarinnar íslensku var jafnt þyrnir í
augum amerísku auðmannanna sem á-
gjörnustu íslensku braskaranna. Fulltrú-
ar Bandaríkjanna á íslandi heimtuðu að
lyrirtækin, sem þeir lánuðu fé í, yrðu
einkafyrirtæki. Og það er rétt að rifja
UPP átökin um tvö þeirra, hvernig þar
fór:
Áburðarverksmiðjan
Þegar frumvarp um áburðarverk-
smiðju var lagt fyrir í neðri deild 1949
var ákveðið að hér væri um ríkisverk-
smiðju að ræða (sjálfseignarstofnun und-
ir stjórn Aljúngis) og þannig var það
samjrykkt í neðri deild. — Það var auð-
sjáanlega engin löngun til að beygja sig
fyrir ósknm Kanans og einkabrasksins. -
En við síðustu umræðu í efri deild lagði
umboðsmaður Coca-Cola fram breyting-
artillögu við lögin: nýja grein, 13. gr„
um að stofna skyldi hlutafélag með 10
miljón króna hlutafé, til að reka verk-
smiðjuna. Kvað hann Jretta nauðsynlegt
til að uppfylla óskir ,,yfirherranna“ - og
237