Réttur - 01.04.1978, Blaðsíða 71

Meðalgxóði bandarískra auðhringa í
Afríku er 1 \/> sinnum meiri en meðal-
gróðinn í heiminum ella.
Þannig eru þjóðir Afríku enn arðrænd-
ar af erlendum auðhringum, þótt sjálf-
stæðar séu að formi.
Undrast menn svo að undir logi og út
brjótist heift alþýðu um síðir?
Moses Kotane látinn
Moses Kotane, aðalritari Kommúnista-
flokks Suður-Afríku lést 19. maí sl. 72
ára að aldri eftir erfiða sjúkdómslegu.
Hann var frá 1929 félagi í þessum
hetjuflokki, sem háð 'hefur svo langa og
fórnfreka baráttu gegn livíta fasismanum
í Suður-Afríku. Strax 1931 var liann kos-
inn í lramkvæmdanefnd flokksins og
1939 aðalritari. Eftir að flokkurinn var
bannaður 1950 hélt hann starfseminni
áfram, en fórnirnar urðu sífellt meiri.
Kommúnistaflokkur Suður-Afríku á
nú á bak að sjá, aðeins á nokkrum árum,
einhverjum allra bestu leiðtogum, sem
nokkur kommúnistaflokkur hefur átt:
Bram Fischer, ]. B. Marks og nú Kotane,
Baráttu- og sigur-tákn hinnar vinnandi Afriku.
en Mandela, aðalleiðtogi hans, dvelur í
dýflissunni á Robben Island, dæmdur í
ævilangt fangelsi. Um þessa menn hefur
verið ritað í Rétt: Bram Fischer 1975 bls.
104-110, John B. Marks 1972 bls. 187-
188 og oft í erlendri Víðsjá um ýmsa
þeirra. Til er ævisaga Moses Kotane á
ensku, rituð af Brian Bunting 1975, gefin
út af „Inkululeko Publications“ í Lon-
don, 310 síður að stærð.
Ilona Duczynska látin
Nýlega er látin, 81 árs að aldri llona
Duczynska, baráttukona úr verklýðshreyl-
ingu Austurríkis og Ungverjalands, sem
strax á unga aldri helgaði líf sitt sósíalism-
anum. Hún tók Jrátt í ung-versku verk-
lýðsbyltingunni 1919 og er hún hafði
verið kæfð í blóði, konrst hún til hins ný-
myndaða verklýðsríkis, Sovétríkjanna.
Hún kynntist Jrar Lenin og Trotski og
var löngum ritari Bucharins. Hún tók
svo 1934 þátt í hinu ólöglega „varnarliði
verkalýðsins“ (Schutzbund) í Austurríki,
er stóð að uppreisninni gegn fasistahætt-
unnil934 — og minntist oft þeirrar bar-
áttu.
Á síðustu árum konr hún oft til Urrg-
verjalands og var þar ætíð mikils írretin.
Hún Jrýddi flestar bækur Lengyels á
ensku (sjá unr bann í Rétti 1975, bls.
185-187 og síðar), var ætíð hugrökk að
taka málstað Jreirra, senr ofsóttir voru eða
rangindum beittir, eins þó í sósíalistísku
ríki væri. Ritstjóri „Réttar“ fékk innilegt
bréf frá lrenni við lát Lengyels.
Þeinr fækkar nú óðunr, senr upplifað
bafa sjálf sigra og sorgleiki sósíalismans
á Jressari öld, en þó unnið fyrir málstað
hans franr til síðustu stundar. Ilona var
einn slíkra sósíalista.
143