Réttur - 01.01.1979, Blaðsíða 37
gmndvöll að nýrri tegund þrœldóms og
arðráns." - (Bls. 450).
Næst lýsir Kautsky langt og ýtarlega
þróun safnaðanna, allt upp í volduga
kirkju, þar sem valdið lendir meir og
meir í höndum yfirboðaranna, líka þegar
að bví kemur að deilur verða og einstak-
ir félagar verða reknir úr söfnuðinum
fyrir rangar skoðanir. Og þá segir
Kautsky:
„Þvi nú voru það ekki lengur félagarn-
ir sem heild, sem ákváðu brottreksturinn,
heldur embættismennirnir („die Bu-
reaukratie“). (Bls. 478).
Síðar segir Kautsky, eftir að liafa lýst
hvernig embættismennirnir rífa ti! sín
smám saman allt vald til að kjósa full-
trúa- og errjbættismenn -safnaðanna, m.
a. s. biskupinn sjálfan. Og svo segir
Kautsky:
„Söfnuðurinn sá sig að lokum litil-
lœkkaðan niður í auðmjúkan húrra-lýð
(,,Húrracanaille“), sem klerkarnir bara
kynntu þann biskup, er þeir hefðu valið,
svo lýðurinn gœti fagnað honum hrif-
inn.“ (Bls. 480).
„Meðan kirkjan var lýðræðisleg sam-
tök, var hún i algerri. andstöðu við eðli
hins keisaralega einræðis í Rómaríki.
kíins vegar varð embœttisstétt. biskup-
anna, sem réð yfir fólkinu og arðrœndi
það, mjög handhœg fyrir einrœði keisar-
anna.“ (Bls. 480).
„Hinn sigursæli. kristilegi söfnuður var
i öllum atriðum alger andstæða þess safn-
aðar, sem stofnaður hafði verið af fátæk-
um fiskimönnum og bændum Galileu og
öreigum Jerúsalemborgar þrem öldum
áður. Hinn lirossfesti Messías varð sterk-
asta stoð þess illa og spillta þjóðfélags,
sem Messíasar-söfnuðurnir höfðu vonast.
aftir að hann kollvelti.“ (Bls. 481).
Kristur gengur á undan byltingarseggjunum.
(Mynd úr kvæði Alexander Block).
Og í lok kaflans setur Kautsky svo
fram spurninguna um kommúnisma nú-
tímans, sem mun brenna á vörum margra
er þetta lesa:
„Mun ekki kommúnisminn að sinu
leyti ganga sömu þróunarskeið og kristi-
legi kommúnisminn gerði og að sinu
leyti, umhverfast i nýtt arðráns- og
drottnunar-skipulag.“ (Bls. 493).
Þessari spurningu reynir svo Kautsky
að svara í síðasta kafla bókar sinnar
(„Kristindómur og sósialdemokrati").
(„Sósíaldemokrati“ er um þessar mundir,
1908, samheiti á öllum sósíalistum). Það
er ekki rétt né sanngjarnt að fara að
rekja rök hans hér, heldur ræða hvernig
þessi spurning horfir nú við oss, 70 árum
síðar.
37