Réttur - 01.01.1979, Blaðsíða 57

Hvernig sem því er varið, þá mun það
ekki afsaka í augum kommúnista og ann-
arra sósíalista það verk, sem hér var
framið.
Og þótt það sé vissulega gott verk að
kafa forðað Kína frá þeirri einangrun og
ofsóknarbrjálæði, sem valdataka,, fjór-
rnenninganna" liefði leitt til, þá er ekki
þessvegna nauðsynlegt að þjóta úr
..vinstri öfgunum" yfir í þær hægri:
faðmlögin við forna og nýja fjendur
Kína og sósíalismans í heiminum:
Ifandaríkin og Japan. — Hóf var eitt sinn
einkenni kínverskrar speki.
III
Okkur íslenskum sósíalistum þykir því
sárar að upplifa þetta, sem við áttum
þess margir kost að upplifa fyrir svo sem
tveim áratugum það mat á manngildi, án
þess livort félagi frá smáþjóð eða stór-
veldi ætti í hlut, einmitt hjá leiðtogum
kínverska flokksins Chou-En-lai, Chu-Te
°g öðrum, - það mat sem löngurn var
aðalstákn þjóðar vorrar. Þetta manngild-
tsmat er og einkenni sósíalismans hvað
gildismat snertir í andstöðu við kapítal-
tsmann, sem allt miðar við auð og völd.
Og þetta manngildismat sósíalismans
þýddi að meta jafnt hverja þjóð, hvort
hún væri smá eða stór.
Manngildismatið er einkennandi fyrir
þá kynslóð sósfalismans, er ryður braut-
ina, - fórnar þá oft öllu, lífinu líka, - og
stundum nær sú kynslóð að framkvæma
byltinguna, valdatöku alþýðunnar. Mest-
megnis tekst hinni fyrstu kynslóð bylt-
ingarinnar að varðveita þetta gildismat
hugsjónarinnar, þó eru þess dæmi að
valdið spilli sumum all fljótt.
Hættan er mest, þegar flokkurinn hef-
úr verið áratugi við völd að manngildis-
matið víki fyrir matinu á stfjðu, valdi,
embætti o. s. frv.
„Arfur allra liðinna kynslóða hvílir
sem farg á heila lifenda," segir Karl
Marx.1 Karátta sósíalismans fyrir sínu
manngildismati mun því verða löng og
hörð, einnig innan hinna sósíalistísku
ríkja, ekki síst þeirra, sem ekki hafa einu
sinni áður upplifað borgaralegu bylting-
una. En það dugar ekki undan að láta,
þótt það taki kynslóðir að sigrast til fulls
á „arfinum". Því þetta fyrirbrigði flétt-
ast saman við ríkisvaldið sjálft, meðan
það er til eins og oft hefur verið áður
rætt í „Rétti“.2
Arfur „stöðumatsins“ og stórvelda-
lirokans eru skyld — og það mun taka
tímann sinn að uppræta slíkt.
En einmitt vegna þess mikla, sem
Kommúnistaflokkur Kína áður hefur
unnið fyrir sósíalismann, á hann heimt-
ingu á að honum - eða þeim, sem hon-
um nú stjórna, — sé miskunnarlaust sagt
til syndanna, er þeim verða ódæði á.
„Ég veit mitt orð til einskis fer“, kvað
Stephan G. forðum í „Transvaal". Svo
veit ég og. En sagt skal það samt.
SKÝRINGAR:
1 Karl Marx í „18. Brumairc Lúðvíks Bónaparte,
bls. 119 í II. bindi íslensku Marx-Engcls úlgáf-
unnar.
2 Sjá m. a. í Rótti: „Úr álögum" 1971, bls. 156-
164, - „Hvernig gal þctta gcrst"? 1968, bls. 125-
134, - og „Nokkrar huglciðingar ttm lýðræðið og
baráttuna fyrir því" 1946, bls. 1-39.
57