Réttur - 01.01.1979, Blaðsíða 66

Alþjóðleg baráttusaga verkalýðsstéttar-
innar geymir margvíslega lærdóma um
nauðsyn samtengingar þeirra skipulags-
heilda sem á hverjum tíma er ætlað að
vera tæki launafólks til sóknar og varn-
ar. Meðal mikilvægustu þátta í stjórnlist
sósíaliskrar fjöldahreyfingar er hvernig
skuli haga verkaskiptingu milli samtaka
launafólks og þess flokks sem fylkt hefur
undir sitt merki framsæknasta hluta
verkalýðsstéttarinnar. Á úrslitastundum
í hinni sögulegu framvindu geta stór ör-
lög ráðist af því livort og þá hvernig har-
áttusveit sósíalista hefur tekist að tengja
saman annars vegar virkni og vilja fram-
sæknasta hlutans í stéttarfélögunum og
hins vegar aðgerðir þeirra sem um stund
gegna trúnaðarstöríum í valdastofnunum
stjórnkerfisins - á þingi eða í ríkisstjórn.
Samfylgd flokks og fjiildasamtaka er
grundvallarforsenda þess að umtalsverð-
ur árangur náist í umsköpun þjóðfélags-
ins. Slitni bræðraböndin og baráttu-
hlekkirnir, rofni hin virka samstaða, þá
munu raðirnar riðlast og útsendarar auð-
valdsaflanna geta á skömmum tíma fagn-
að nýjum landvinningum.
Þótt slíkir lærdómar hinnar alþjóðlegu
sögu séu kjarnaatriði í skipulagi og starfs-
háttum íslenskra sósíalista, þá fela þeir
ekki í sér sjálfvirk svör við spurningum
um baráttuaðferðir og stefnumörkun
þegar veruleikinn kallar með margbrotn-
um hætti á skjótar úrlausnir. Á hverjum
tíma verður hver og einn að velja sína
leið. Það skapa allir sína eigin sögu. Leið-
arljós reynslunnar getur að vísu varpað
birtu á veginn en hvert og eitt spor á-
kveðum við sjálf.
í rúmt ár hafa íslenskir sósíalistar stað-
ið í látlausri baráttu þar sem samtenging
á kröftum flokks og fjöldahreyfinga
66
launafólks hefur í hverjum álanga ráðið
úrslitum um árangur. Dag eftir dag,
mánuð eltir mánuð hefur atburðarásin
knúið á um nýja samstillingu og sýnt í
verki að varnarbaráttu verkalýðsstéttar-
innar verður að lieyja á öllum vígstöðv-
um: með verkföllum, með útflutnings-
banni, í kjörklefanum, í nýrri borgar-
stjórn, á Alþingi og við samningaborð
ríkisstjórnar. Á þessurn tíma hefur eng-
inn sigur verið svo langvinnur að ekki
væri innan tíðar kallað á nýja varnarlotu
gegn margslungnum áformum auðvalds-
ins um kjaraskerðingu, atvinnuleysi og
skipulagðar hömlur á baráttumöguleika
verkalýðssamtakanna
Hljómgrunnur vinstri stjórnar í röð-
um íslenskra sósíalista heíur verið svo afl-
mikill að mörgum hefur veist erfitt að
skilja hvers vegna stéttaátcikin hafa hald-
ið áfram að birtast í hverri glímunni á
fætur annarri innan ríkisstjórnarinnar
sjálfrar, livers vegna fyrirheit um að sam-
staða með samtökum launafólks yrði
hornsteinn ríkisstjórnarinnar hafa ekki
verið haldin og hvers vegna margir
hnefar hafa verið reiddir hátt til lofts til
að mylja þann hornstein.
Skýringarnar á hinum hörðu átökum
sem einkennt hafa stuttan feril ríkis-
stjórnarinnar eru í senn margvíslegar og
samslungnar. í stórum dráttum má skipa
þeim í tvo meginflokka. Annars vegar er
tvíeðli samstarfsflokka Alþýðubandalags-
ins í ríkisstjórninni eins og það hefur
hvað eftir annað birst íslenskum sósía-
listum. Hins vegar eru þau efnahagslegu
starfsskilyrði sem felast í arfinum sem
íhaldsstjórnin skildi eftir sig, en hann
minnir óþyrmilega á hvernig fyrri helm-
ingaskiptatímabil landsstjórnar atvinnu-
rekendaflokkanna hafa leikið kjör launa-
J