Réttur - 01.08.1979, Blaðsíða 23

Sandino í hópi félaga
íku-bandalaginu og átti þá að teljast sjálí-
stætt lýðveldi innan þess. Þjóðin átti þó
jafnan í vök að verjast, og raunverulegt
sjálfstæði hefur hún ekki jrekkt fyrr en
nú, að Somoza oltnum úr stóli.
Borgarastyrjaldir og blóðugar upp-
t'eisnir eru fyrirbæri sem þjóð Nicaragua
þekkir mætavel. Árið 1912 réðst banda-
rískt innrásarlið inn í landið og sat þar
til 1933. Síðustu sex ár þess tímabils
stjórnaði Augusto Cesar Sandino skæru-
kernaði gegn bandaríska hernum í Seg-
ovia-fjöllum. Stríðið bar þann árangur,
;,ð Bandaríkjamenn urðu að hröklast úr
landi, en þeir áttu bandamenn í inn-
lendri borgarastétt. Þeir höfðu líka kom-
^ð á fót her til að vernda hagsmuni borg-
arastéttarinnar: Þjóðvarðliðinu svo-
oefnda.
Árið 1934 var Anastasio Somoza eldri
orðinn yfirmaður Þjóðvarðliðsins. Hann
sveik Sandino í tryggðum og lét taka
nann af lífi, og tryggði sjálfum sér með
því æðstu völd í landinu. Hann stjórnaði
síðan með harðri hendi allt til 1956, þeg-
ar hann féll fyrir byssukúlu ungs ofur-
huga: Rigoberto Lopez Perez.
Fáir syrgðu Somoza, en það sannast nú
sem oft áður að einangraðar aðgerðir al
þessu tagi duga skammt: við völdum tók
Luis Somoza, bróðir hins drepna og engu
minni harðstjóri. Sá Anastasio, sem flúði
frá glasi sínu hálftæmdu í júlí s.l. var
hinn þriðji í röðinni, og komst til valda
1967. Hann á son, sem hann var að ,,ala
upp“ með það fyrir augum að hann sett-
ist í valdastól síðar meir, en af því verður
sem betur fer aldrei.
Sögurnar um grimmd og ómennsku
Somozanna eru margar og hrikalegar, og
verða ekki tíundaðar hér. Margar þeirra
eru líka jæss eðlis, að þeim verður aldrei
trúað í alvöru hér norður í velferð. Slík-
ar sögur geta aðeins gerst í löndum þar
sem fámenn valdaklíka hefur sölsað undir
sig öll gögn og gæði og lifir í óhóflegum
munaði meðan almenningur býr við sult
og seyru.
Ömurlegt ástand
En nú er þessi ógnaröld að baki. 20.
júlí s.l. tók ný ríkisstjórn við völdum í
Sandinistar í virki Somoza
159