Réttur - 01.01.1980, Qupperneq 30

III.
Innrás Sovéthers
Afghanistan 1979 og ísiand 1951
Það sem gerist dagana 24.-28. desem-
ber, verðnr vafalaust eitt af þeim mörgu
málum, sem erfitt er sem stendur að fá
algerlega sannar upplýsingar um.
Talið er að 21. des. 1979 hafi Sovét-
stjórnin tilkynnt stjórn Bandaríkjanna
íyrirhugaða innrás sína.
Samkvæmt frásögn júgóslavneska blaðs-
ins „Politika“ og fréttaritara Jjess í Kabid,
hefur eftirfarandi gerst:
Þann 24. des. 1979 lendir sovésk her-
deild loltleiðis í Kabul. Amin og aðal-
menn hans ræða við sovésku gestina. 26.
des. tekur Amin á móti samgöngumála-
ráðherra Sovétríkjanna. Um kvöldið er
veisla fyrir landbúnaðarráðherra Usbek-
istans í Hotel Intercontinental. Eru þar
flestir ráðherranna. Amin er hins vegar í
höll forsætisráðherrans. Klukkan 7 um
kvöldið ræðst sovésk skriðdrekasveit á
aðseturstað Amins, taka húsið og taka
Amin af lífi. Flestir ráðherranna eru
hafðir í haldi, sumir verða með í nýrri
stjóm, sem mynduð er líklega 27.-28.
desember undir forsæti Babral Kamials.
Sú stjórn biður um hjálp Sovétstjórnar-
innar samkvæmt samningnum frá 5. des.
1978.
Skeytið til Sovétstjórnarinnar og ti 1 -
kynningin um }:>að er birt í Kabul-útvarp-
inu 28. des. 1979.
Þótt ríkisstjórn í Kabul, raunverulega
eftir á, biðji um „innrásina", verður hún
„l()gfræðilega“ séð ekki löghelguð með
því.
Hvað snertir komu Sovéthersins til
Afghanistans er því um innrás að ræða.
30
Það er sams konar innrás og Banda-
ríkjaher gerði sig sekan um gagnvart ís-
landi 1951. Þá var líka ríkisstjórn, sem
hafði enga lagalega heimild til þess að
biðja um að landið væri hertekið, látin
óska eftir innrásinni: Þvert á móti hafði
þessi ríkisstjórn fengið skýr loforð um
það frá Bandaríkjastjórn við inngöngu ís-
lands í Nato að hér yrði ekki her á friðar-
tímum — og ekki á ófriðartíma fyrr en
Alþingi æskti þess. — Síðan hefur am-
erískur her setið hér í 30 ár í krafti ólög-
legrar innrásar og hertöku, sem framin
var með þverbroti á samningnum, er
gerður var 1949 við inngönguna í Nato.
Bandaríkjastjórn ferst því allra stjórna
síst að kvarta út af innrás Sovéthersins í
Afghanistan — og er þó níðingsskapur
hennar og loforðasvik gagnvart íslandi
aðeins lítill þáttur af öllum yfirgangi
hennar og illvirkjum í heiminum eftir
stríð. Og síst gat hún 1951 borið fyrir sig
að hætta væri á hertöku íslands annars
staðar frá.
En hvað er það þá, sem fær Sovétstjórn-
ina til J)ess að fremja Jressa innrás?
Hún reynir auðvitað að gera hana lög-
lega eftir á með ósk ríkisstjórnar Afghan-
istans I eða 2 dögum síðar, — rétt eins og
íslenska ríkisstjórnin, sem braut stjórnar-
skrána og framdi landráð með J)ví að
kalla innrásarher inn í landið, lét Alþingi
samþykkja innrásina 6 mánuðum síðar.
— Hvorugt gerir framinn verknað lögleg-
an.
Það sem virðist hafa knúið Sovétstjórn-
ina til ])essa verknaðar er aðallega Jrrennt:
l. Hún telur hættu á að Afghanistan
lendi í höndum andstæðinga sinna (hins
fasistiska Pakistans, sem yrði æ meir lepp-