Réttur - 01.10.1980, Blaðsíða 6

ustu árin. Höfuðstóllinn deilt með upp-
hæð dagpeninga einstaklinga í árslok,
þeas. hve marga daga höfuðstóllinn dug-
ar til að greiða einstaklingsbætur, hefur
verið sem hér segir að undanförnu:
1972 6.535.970
1973 3.213.653
1974 2.665.957
1975 2.390.806
1976 2.228.458
1977 1.783.509
1978 1.582.409
1979 (áætluð tala) 1.313.000
Lausafjárstaða nánast á núlli
En þetta segir ekki alla sögu. Lang-
mestur hluti sjóðsins er bundinn í verð-
bréfum til langs tíma. Þannig fer til að
mynda allt framlag ríkissjóðs til sjóðsins
beint til kaupa á bréfum byggingarsjóðs
ríkisins. Handbært fé sjóðsins var í árslok
1978 kr. 603 miljónir að mestu í vörslu
Seðlabankans. Hinn 11. apríl sl. nam
þessi upphæð aðeins 538 miljónum króna
og hefur lausafjárstaða sjóðsins þanníg
ennþá farið hríðversnandi. Miðað við 45
þúsund króna bótagreiðslu á viku til ein-
staklings dyggðu þessar 538 miljónir í
tvær vikur ef greiða ætti 5000 manns at-
vinnuleysisbætur.
Ráðstöfun og varðveisla sjóðsins á auð-
vitað skilyrðislaust að vera í höndum
sjóðsstjórnar og verkalýðssamtakanna.
Bótagreiðslur verði stórauknar
Þær bótareglur sem settar voru við
stofnun sjóðsins voru síst lakari en þekkt-
ust á hinum Norðurlöndunum. Þessar
bótagreiðslur eru nú fyrir neðan allar
hellur hér á landi og við höfum orðið
langt á eftir nálægum löndum hvað þetta
varðar. Ég vil í því sambandi nefna nokk-
ur atriði sem krefjast verður úrbóta á:
1. Að greiða beri bætur svo lengi sem
atvinnuleysið varir.
2. Óeðlilegt er að miða bótarétt við
reglubundið starf eins og nú er gert.
Fjöldi verkafólks, ekki síst konur,
vinnur óreglubundið en skilar stórum
hluta vinnudags þegar til lengri tíma
er litið.
3. Núgildandi reglur miða bótarétt við
vinnu sl. 12 mánuði. Nauðsynlegt er
að stytta þennan tíma, t.d. í hálft ár.
4. Atvinnuleysisbætur eru nú aðeins
80% af dagvinnutekjum miðað við
næst lægsta taxta Dagsbrúnar fyrir
giftan mann eða konu sem talin er að-
alfyrirvinna heimilis og aðeins 70%
af sömu viðmiðun fyrir einstakling.
Þessar bótagreiðslur þurfa að vera
jafnar til allra og ber að stórauka þær
þannig að bótafjárhæðir verði sem
næst raunverulegu meðaltali þeirra
kauptaxta sem hinir tryggðu taka laun
eftir.
5. Sú regla. gildir nú, að sá sem á síðustu
12 mánuðum hefur haft hærri tekjur
en sem svarar tvöföldum dagvinnu-
taxta Dagsbrúnar missir bætur alger-
lega. Þetta er auðvitað algerlega óvið-
unandi ákvæði og ber að afnema ]oeg-
ar í stað.
Hér er að sjálfsögðu hvergi nærri allt
talið, en augljóst er að sjóðurinn ætti
auðvelt með að standa undir þessum
auknu bótaréttindum ef hann fengi að
þróast og starfa án íhlutunar stjórnvalda.
198