Réttur - 01.10.1981, Page 18

ógæfuna. Tuttugasta öldin hefur verið grimmasta og mannskæðasta öld veraldarsögunnar. Á
henni að ljúka með því að allt mannkynið verði þurrkað út á nokkrum mínútum?
I.
Skáld — sjáendur vara við
Matthías Jochumsson fór til Bandaríkjanna 1893 og sá sem spámaður væri hvað þar var að
gerast: Auðdrottnar að taka völdin í því þjóðfélagi, sem bændur höfðu verið uppistaðan í eitt
sinn og Abraham Lincoln 1 varaði við valdatöku þessara auðmanna.
Þá orti Matthías, þjóðskáldið og sósíalistinn, í kvæðinu til Vestur-íslendinga, er hann hafði í
versinu á undan gefið ríkjum þeim nafnið: „Mammonsriki Ameríku”.:
,,Fá mér tind af Garðars-grundu —
guðastól á sjónar hóli!
Sjá, ég eygi alla vegu
ógnarland, fæ glóð í anda!
Vei þér fjöldi viltrar aldar:
Veldis-orð hér liggur í storðu!
Sæk þú hart, en varkár vertu:
voðafull eru lönd úr gulli!”
Þegar Hannes Hafstein, stjórnmálamaðurinn og skáldið, hugsar til 20. aldarinnar í ,,Alda-
mótaljóðum” sínum, er hann heltekinn ótta við hvað öldin ,,ber í skildi”:
„íslenskir menn? Hvað öldin ber í skildi,
enginn fær séð, hve feginn sem hann vildi.
Eitt er þó víst: Hún geymir Hel og Hildi.
Hlífi þér ættjörð, Guð í sinni mildi.”
Vér, sem nú lifum, höfum þegar lifað tvær heimstyrjaldir, sem kostað hafa 50 miljónir manna
lífið. Ef þriðja heimsstyrjöldin skellur á, kjarnorkustríðið, þá kostar það allt mannkynið lífið.
— Örlög þess eru í okkar höndum, er nú lifum, — og engra annarra.
II.
,,Djöfullinn er kominn í mannheim”
Tilraunir á tólftu stund til að afstýra tortímingu mannkyns
Þegar Bandaríkjastjórn framdi glæpina fangi hundruðir þúsunda manna, sló flemstri
miklu, kastaði kjarnorkusprengjunum á jafnvel á þá tæknimenn, sem aðstoðað
Hiroshima og Nagasaki og myrti í einu vet- höfðu við gerð helsprengjunnar.