Réttur - 01.10.1988, Blaðsíða 1

INGIBJÖRG
HARALDSDÓTTIR:
71. árgangur
1988 — 4. hefti
Kúbanska byltingin
í 30 ár
Þetta hefti Réttar er að mestu leyti helgað Kúbu. Höfundar þessa Kúbuefnis
eiga það sameiginlegt að vera félagar í VIK, Vináttufélagi íslands og Kúbu, og
hafa dvalist á Kúbu í lengri eða skemmri tíma.
Nú um áramótin verða liðin 30 ár frá
heim merku tímamótum í sögunni er
fulgencio Batista, gjörspilltur einræðis-
herra á Kúbu, flúði land og við völdum á
eynni tóku skeggjaðir byltingarmenn
undir forystu Fidels Castro. Fyrsta janúar
1959 vöknuðu eyjaskeggjar til nýs lífs, ef
svo má að orði komast. í bókinni „Bylt-
ingin á Kúbu" lýsir Magnús Kjartansson
þessum atburðum m.a. á þessa leið:
„Hinir skeggjuðu uppreisnarmenn
hófu nú sigurgöngu sína um eyjuna a!la
og þjóðin var gagntekin gleðivímu. Fidel
Castro fór sér að engu óðslega; það var
ekki fyrr en 8. janúar að hann hélt innreið
sína í Havana þar sem meira en milljón
manna flykktist um göturnar til þess að
sjá þennan ævintýralega leiðtoga sem allir
höfðu heyrt en fáir séð."
30 ár eru að vísu ekki langur tími í sögu
þjóðar, en á Kúbu hafa þau nægt til að
gjörbylta þjóðfélaginu svo að aldrei verð-
ur aftur snúið til þess ömurlega veruleika
sem gerði byltinguna að knýjandi nauð-
syn. Engum dettur í hug, síst af öllum
Kúbumönnum sjálfum, að það þjóðfélag
sem nú er við lýði á Kúbu sé fullkomið og
öll vandamál hafi verið lcyst þar í eitt
skipti fyrir öll. Hitt getur engum dulist
sem sækir eyjuna heim að þar vinnur fólk
hörðum höndum að því að skapa sér og
börnum sínum mannsæmandi lífskjör.
Hvergi í þriðja heiminum býr almenning-
ur við betra heilbrigðis- og skólakerfi en á
Kúbu, hvergi í þriðja heiminum hefur
tekist með jafnmiklum ágætum að útrýma
landlægum plágum á borð við ólæsi, at-
vinnuleysi, hungur og mannskæða sjúk-
dóma. Reyndar geta Kúbumenn ósmeyk-
ir borið sig saman við þróuð iðnríki á
ýmsum sviðum heilbrigðis- og mennta-
mála, ungbarnadauði og ólæsi eru til að
mynda mun algengari í Bandaríkjunum
en á Kúbu.
Það gefur auga leið að byltingin á Kúbu
hefur vakið vonir meðal snauðra og kúg-
aðra um heim allan, ekki síst í löndum
Mið- og Suður-Ameríku, þar sem Banda-
ríkjamenn eiga mikilla hagsmuna að
gæta, einsog sagt er. Þessvegna hafa þeir
sem með völdin hafa farið í Washington í
þessi þrjátíu ár kappkostað að ófra^gja
byltinguna og reyna að kollvarpa henni.
Það síðarnefnda hefur sem betur fer ekki
tekist, en ófrægingarherferðin gegn Kúbu
hel'ur án efa borið umtalsvcrðan árangur,
145