Réttur - 01.10.1988, Síða 1

INGIBJORG
HARALDSDÓTTIR:
imr
71. árgangur
1988 — 4. hefti
Kúbanska byltingin
í 30 ár
Þetta hefti Réttar er að mestu leyti helgað Kúbu. Höfundar þessa Kúbuefnis
eiga það sameiginlegt að vera félagar í VIK, Vináttufélagi íslands og Kúbu, og
hafa dvalist á Kúbu í lengri eða skemmri tíma.
Nú um áramótin verða liðin 30 ár frá
heim merku tímamótum í sögunni er
fulgencio Batista, gjörspilltur einræðis-
herra á Kúbu, flúði land og við völdum á
cynni tóku skeggjaðir byltingarmenn
undir forystu Fidcls Castro. Fyrsta janúar
1959 vöknuðu eyjaskeggjar tii nýs lífs, ef
svo má að orði komast. I bókinni „Bylt-
ingin á Kúbu“ lýsir Magnús Kjartansson
þessum atburðum m.a. á þessa leið:
„Flinir skeggjuðu uppreisnarmenn
hófu nú sigurgöngu sína um eyjuna a!Ia
og þjóðin var gagntekin gleðivímu. Fidel
Castro fór sér að engu óðslega; það var
ekki fyrr en 8. janúar að hann hélt innreið
sína í Flavana þar sem meira en milljón
manna flykktist um göturnar til þess að
sjá þennan ævintýralega leiðtoga sem allir
höfðu heyrt en fáir séð.“
30 ár eru að vísu ekki langur tími í sögu
þjóðar, en á Kúbu hafa þau nægt til að
gjörbylta þjóðfélaginu svo að aldrei verð-
ur aftur snúið til þess ömurlega veruleika
sem gerði byltinguna að knýjandi nauð-
syn. Engum dcttur í hug, síst af öllum
Kúbumönnum sjálfum, að það þjóðfélag
sem nú er við lýði á Kúbu sé fullkomið og
öll vandamál hafi verið leyst þar í eitt
skipti fyrir öll. Hitt getur engunt dulist
sem sækir eyjuna heim að þar vinnur fólk
hörðum höndum að því að skapa sér og
börnum sínum mannsæmandi lífskjör.
Hvergi í þriðja heiminum býr almenning-
ur við betra heilbrigðis- og skólakerfi en á
Kúbu, hvergi í þriðja heiminum hefur
tekist með jafnmiklum ágætum að útrýma
landlæguni plágum á borð við ólæsi, at-
vinnuleysi, hungur og mannskæða sjúk-
dóma. Reyndar geta Kúbumenn ósmeyk-
ir borið sig saman við þróuð iðnríki á
ýmsum sviðurn heilbrigðis- og mennta-
mála, ungbarnadauði og ólæsi eru til að
mynda mun algengari í Bandaríkjunum
en á Kúbu.
Það gefur auga leið að byltingin á Kúbu
hefur vakið vonir meðal snauðra og kúg-
aðra um heim allan, ekki síst í löndum
Mið- og Suður-Ameríku, þar sem Banda-
ríkjamenn eiga mikilla hagsmuna að
gæta, einsog sagt er. Þessvegna hafa þeir
seni með völdin hafa farið í Washington í
þessi þrjátíu ár kappkostað að ófrægja
byltinguna og reyna að kollvarpa henni.
Fað síðarnefnda hefur sem betur fer ekki
tekist, en ófrægingarherferðin gegn Kúbu
hefur án efa borið umtalsverðan árangur.
145