Réttur - 01.10.1988, Blaðsíða 18

ur fjöldi sportlegra og skrautklæddra
ferðamanna á José Martí-flugvellinum.
Þvælingur um miðborg Havana renndi
ennfremur stoðum undir þá staðreynd að
Kúbanir hafa lagt aukna áherslu á túr-
isma. „Er landið að breytast í spillta
skemmtanaparadís í anda Batistatím-
ans?“ hafa fáfróðir víða um heim spurt
sig. Úrvalið í dollarabúðunum eykst, til
eru veitingahús sem eru aðallega ætluð
túristum, og humarinn úr sjónum er aðeins
fyrir þá, utan þess sem er flutt út. Við
fengum tækifæri til að ræða þetta við
Kúbani við fleiri en eitt tækifæri. — Fall
dollarans og aðkenning alþjóðlegrar
efnahagskreppu, snertir Kúbu ekki síður
en önnur lönd. í kjölfar falls dollarans fá
Kúbanir minna fyrir sykuruppskeru sína
frá Sovétmönnum.
Sykur er aðalútflutningsvara þeirra og
þeir semja um verð fyrir hann til þriggja
ára í senn. Enn er eitt ár eftir af núgild-
andi samningum og því um 30% afföll af
innflutningstekjum næsta árs. Auk þess
eru Kúbanir háðir öðrum iðnríkjum um
13% af nauðsynlegum innflutningi.
Ferðamannaiðnaðurinn er ein leiðin til
að ná í þá dollara sem upp á vantar. Auk-
in áhersla á framleiðni og fjölbreytni í
landbúnaði er annar liður og útflutningur
á humri enn annar. Kúbanir virðast ekki
eins spældir yfir humarleysinu og Vestur-
landabúar eru fyrir þeirra hönd. „Við
kaupum þurrmjólk fyrir börnin í fjalla-
héruðunum fyrir humar-dollarana,“ svara
þeir hver á fætur öðrum. Sama gildir um
þessi fáu flott-veitingahús í miðborg Hav-
ana. Þar þurfa innfæddir að panta borð
með löngum fyrirvara. í þeirra augum er
það hjóm eitt miðað við úrlausn efna-
hagsvanda þjóðarinnar.
Upplýstustu og tilfinninganæmustu sós-
íalistarnir úr okkar hópi gátu þó varla
varist sárindum eftir kynningu á ferða-
mannalífinu í Havana. Á Hemingway-
barnum sat hópur Þjóðverja í menningar-
og skemmtireisu og rommið rann eins og
fjallavatn á íslandi. Það kostaði þau
ekkert. Þau halda sig á litlu svæði í mið-
borginni og skipta dollurum við ungling-
ana þar. Það svæði er jafnframt Gamla
Havana, með þrengsta og elsta húsnæði
landsins (sem eru jafnframt elstu minjar
frá nýlendutímanum í Rómönsku Amer-
íku og verða varðveittar fyrir tilstuðlan
Sameinuðu þjóðanna).
„Þetta er nú bara kapítalismi hér, að
leyfa ekki Kúbönum að sulla svolítið í
Mojito eins og okkur,“ fannst Þjóðverja.
„Hvað áttu við með kapítalismi,“ spyr
vinnubúðamaðurinn. „Það er annars svo
flókið fyrirbæri að það er varla hægt að
skýra það út.“ „Nei, það er ekkert flókið,
það er þjóðskipulag sem byggir fyrst og
fremst á hámörkun fjármagns, arðráni af
vinnu annarra og vanmati á félagslegum
gildum, er það það sem þú sérð á þessari
krá?“ Það var fátt um svör.
Tilfinningaverurnar tóku líka innfædda
unglinga við Havana Libre hótelið á bein-
ið. Þeir báru ekki upp dollaraerindi sitt
þegar þeir heyrðu að við værum á vegum
ICAP, en við spurðum í staðinn hvað
þeim fyndist um Kúbu. Þau voru öll
og hvert í sínu lagi hæstánægð með land
sitt og þjóð, en af hverju voru þau þá að
skipta peningum á svörtu? „Æ, mig lang-
aði svo í nýjan bol fyrir laugardagskvöld-
ið,“ var svarið.
Það búa tæpar I I milljónir manna á
Kúbu, en aðeins tvær milljónir í Havana.
Eins og við sáum á ferðum okkar um
sveitir og samyrkjubú gengur uppbygging
húsnæðis þar f'yrir, þ.e. þar sem fram-
leiðslan er, en það er líka verið að gera
byggingarátak í Havana. Samfara leið-