Réttur - 01.10.1988, Blaðsíða 24

INGIBJÖRG HARALDSDÓTTIR:
Nicolás Guillén
Kúbanskar bókmcnntir eru nánast óþekktar hér á landi einsog raunar flest það
er flokkast undir menningu þessa evríkis í Karíbahafi, helst að þaðan hafi borist
flóknir og fjörugir taktar, trumbusláttur, rúmba og cha-cha-cha. Eftir því sem ég
best veit hefur aðeins ein skáldsaga frá Kúbu verið þýdd á íslensku, Ríki afþess-
um heimi eftir Alejo Carpentier, sem Guðbergur Bergsson þýddi.
Ljóð og smásögur hafa endrum og
sinnum birst í tímaritum, og hefur þar
mest borið á ljóðskáldinu Nicolás Guillén
af skiljanlegum ástæðum, en hann er eitt
þekktasta skáld sinnar þjóðar ásamt þeim
José Lezama Lima og Alejo Carpentier
sem báðir voru yngri en Guillén, en létust
fyrir fáum árum. Þessi þrjú nöfn standa
yfirleitt uppúr þegar minnst er á kúbansk-
ar bókmenntir þessarar aldar.
Guillén fæddist í borginni Camaguey
10. júlí 1902 og er því jafnaldri Halldórs
Laxness. Hann er af blönduðum upp-
runa, spönskum og afrískum, einsog stór
hluti kúbönsku þjóðarinnar, og skiptir
þessi blandaði uppruni miklu máli þegar
rýnt er í ljóð hans. Spánverjar lögðu
Kúbu undir sig í byrjun 16. aldar og út-
rýmdu svotil alveg frumbyggjum eyjar-
innar sem voru friðsöm náttúrubörn og
máttu sín lítils gegn brynjuklæddum og
vígvæddum Spánverjunum. Síðar hófst
innflutningur á afrískum þrælum til Kúbu
og þar viðgekkst þrælahald lengur en í
nokkru öðru landi álfunnar, eða til 1878.
Það var því ekki aldarfjórðungur liðinn
frá afnámi þrælahalds þegar Nicolás Gu-
illén fæddist.
Þegar Nicolás var 15 ára var faðir hans
drepinn í pólitískum átökum í heimabæ
fjölskyldunnar, Camaguey. Föðurmissir-
inn var sár, Guillén eldri hafði verið syni
Nicolás Guillén
168