Réttur - 01.10.1988, Blaðsíða 43

Fyrstu kúhönsku ráðgjafarnir komu til
Angólu í byrjun október 1975, eftir inn-
rás Suður-Afríkuhers í landið. Kúbanir
ákváðu 5. nóvember að auglýsa eftir og
senda þúsundir sjálfboðaliða til Angólu
samkvæmt beiðni ríkisstjórnar MPLA.
Pað mátti ekki tæpara standa því her-
sveitir FNLA og Zaire sóttu að úr norðri
og sveitir UNITA og Suður-Afríku úr
suðri. Báðar voru reiðubúnar að hertaka
Luanda og mynda leppstjórn FNLA og
UNITA. Pessum hersveitum var smám
saman stökkt á flótta. Fyrst herjum
FNLA og Zaire og síðar, 27. mars 1976
voru síðustu sveitir UNITA og Suður-
Afríku hraktar suður fyrir landamærin
við Namibíu. Þetta var í fyrsta sinn sem
Suður-Afríkuher beið ósigur. Hann var
ekki það ósigrandi vígi sem hann hafði
virst.
Eftir sjálfstæðið hefur Angóla búið við
linnulaust ofbeldi og skemmdarverk af
hálfu Suður-Afríkustjórnar. Þar með hef-
ur tekist að seinka uppbyggingunni í
landinu. Leifunum af UNITA-hernum
var skrapað saman á nýjan leik og sigað á
íbúana. Rangt væri að kenna þessi hryðju-
verk við borgarastríð því án stuðnings
Suður-Afríku og Bandaríkjanna væri
UNITA ekki til. í Angólu hafa að stað-
aldri verið 25.000 kúbanskir sjálfboðalið-
ar í þeim tilgangi að verja sjálfstæði
landsins fyrir kynþáttakúgurunum í suðri
og handbendum þeirra í UNITA. Frá
1975 hafa rúmlega 300.000 kúbanskir
sjálfboðaliðar unnið í Angólu, bæði
læknar, kennarar, tæknimenntað fólk og
hermenn.
Suður-Afríkuher beið aftur ósigur við
Cuito Cuanavale í mars 1988. Á fulltrúa-
ráðstefnu Óháðra ríkja í Havana í maí
1988 lýsti Fidel Castro ósigrinum þannig:
„Ég get fullvissað ykkur um eitt. í sögu
Afríku er afar mikilvægt andartak. Cuito
Cuanavale markar þáttaskil í sögunni. Af
því að hin öfluga Suður-Afríka, hvítu
mennirnir, „hinn æðri kynþáttur“, lenti í
átökum um landskika sem blökkumenn
og múlattar vörðu — ég kalla alla Kúbani
múlatta — frá Angólu og Karíbahafinu.
Ef þið hittið hvítan mann frá Suður-Afr-
íku, kynþáttahatara, þurfið þið bara að
spyrja: Hvað gerðist í Cuito Cuanavale?
Hvað gerðist í Cuito Cuanavale? Það er
allt sem þið þurfið að segja.“
Með ósigrinum neyddist Suður-Afríku-
stjórn til að ganga til samninga og láta
Namibíu af hendi og hætta öllum land-
vinningum í Angólu. Samningar voru
undirritaðir 13. desember síðastliðinn í
Brazzaville í Kongó. Með þeim hlýtur
Namibía sjálfstæði að undangengnum
kosningum I. nóvember 1989 og kúbönsku
sjálfboðaliðasveitirnar halda heim á vit
nýrra verkefna, svo fremi að við skilmál-
ana verði staðið.
187