Morgunblaðið - 28.01.2006, Blaðsíða 46
46 LAUGARDAGUR 28. JANÚAR 2006 MORGUNBLAÐIÐ
MINNINGAR
✝ Unnur Guðjóns-dóttir fæddist á
Kýrunnarstöðum í
Hvammssveit 22.
september 1907.
Hún lést á dvalar-
heimilinu Silfurtúni
17. janúar síðastlið-
inn. Foreldrar
hennar voru Guðjón
Ásgeirsson, bóndi
þar, og kona hans
Sigríður Jónsdóttir.
Systkini Unnar
voru: Svava Jónea,
kennari og síðan
húsfreyja á Kýrunnarstöðum til
æviloka, Þuríður, ljósmóðir, sem
einnig bjó á Kýrunnarstöðum alla
ævi, Jón Emil, kennari og síðar
forstjóri Ríkisútgáfu námsbóka,
og Herdís, húsmóðir í Reykjavík.
Unnur fór ung í Kvennaskólann
á Blönduósi og stundaði eftir það
vinnu í Reykjavík á
vetrum um nokk-
urra ára skeið, en
vann að bústörfum
heima á Kýrunnar-
stöðum á sumrin.
Vorið 1935 giftist
hún Jóhannesi Stef-
ánssyni, bónda á
Kleifum, f. 1910, d.
1998. Unnur og Jó-
hannes bjuggu á
Kleifum í sex ára-
tugi, eða allt þar til
þau fluttu á dvalar-
heimilið Silfurtún í
Búðardal um miðjan síðasta tug
aldarinnar. Þau eignuðust þrjá
syni, Guðjón Sævar, f. 1936, d.
2005, Stefán f. 1937, og Hermann
Kristin, f. 1942. Barnabörn þeirra
eru 12 og barnabarnabörn 12.
Útför Unnar verður gerð frá
Garpsdalskirkju í dag kl. 14.
Unnur Guðjónsdóttir, tengda-
móðir mín, er fallin frá í hárri elli.
Henni kynntist ég fyrst árið 1968 er
ég kom að Kleifum til að heimsækja
son hennar, Hermann. Unnur tók
mér einstaklega vel og það
streymdi frá henni hjartagæska og
hlýhugur. Hún var fámál kona en
það sem hún sagði var alltaf svo vel
ígrundað og rétt. Okkur varð ein-
staklega vel til vina og við höfðum
svipuð áhugamál þó svo að aldurs-
munurinn væri mikill. Hún fylgdist
vel með samfélagsmálum, hafði
mikinn áhuga á kvenréttindabar-
áttu og öðrum þjóðþrifamálum.
Hún hafði líka mikinn áhuga á
hannyrðum hvers konar. Eitt af
mörgu sem hún hefur gefið okkur
er forláta veggteppi sem hún óf er
hún var ung stúlka í Kvennaskól-
anum á Blönduósi.
Þegar Unnur var komin á áttræð-
isaldurinn tók hún sig til og fór með
systur sinni Svövu á vefnaðarnám-
skeið í húsmæðraskólanum að Stað-
arfelli. Það var með ólíkindum hvað
hún hafði komist yfir að vefa á þess-
um dögum sem hún var þarna.
Samt var hún sem endurnærð eftir
þetta námskeið og þarna kom það
berlega í ljós hvað hún var alltaf
tilbúin að læra.
Unnur var einstaklega góð amma
sem alltaf var tilbúin að kenna og
leiðbeina á svo snjallan hátt að
börnin sóttust mjög að vera í návist
hennar. Hún kenndi þeim svo
margt um þá búskaparhætti sem
tíðkuðust í hennar ungdæmi en var
samt vel heima í því sem var að ger-
ast í lífi þeirra. Hún var full af fróð-
leik og þær eru ófáar vísurnar sem
hún kenndi börnunum mínum. Tím-
unum saman undu þau sér við að
kveðast á og „skanderast“. Unnur
kom einstaka sinnum suður til okk-
ar og dvaldi þá í nokkra daga. Börn-
in mín höfðu gaman af að spila við
hana. Þó svo þau væru nú sérstak-
lega tapsár þá gaf hún sig ekki og
þau þurftu þá bara að læra að spila
betur úr því sem þau höfðu á hendi.
Þau hafa oft skemmt sér við minn-
ingarnar um spilamennskuna við
ömmu.
Ég vil á þessum tímamótum
þakka allt það sem hún tengdamóð-
ir mín hefur gert fyrir mig og mína.
Minningin um hana er björt og hlý.
Kolbrún Ingólfsdóttir.
Mig langar að minnast í fáum
orðum ömmu minnar. Hún var fædd
árið 1907 og lifði því tíma mikilla
breytinga en sannaði með lífi sínu
og breytni fyrir mér og öðrum sam-
ferðamönnum sínum það sem önnur
gömul og vitur kona sagði: „Það
sem raunverulega skiptir máli hef-
ur ekkert breyst.“ Þeir eru ófáir
sem eiga ömmu bæði smátt og stórt
að þakka en við barnabörnin líklega
mest. Hún fékk aldrei greitt í pen-
ingum fyrir framlag sitt, í hennar
samningum voru engin kaupréttar-
ákvæði um hlutabréf í þeim verð-
mætum sem hún skapaði enda var
ríkidæmi hennar ekki mælt í pen-
ingum. Hún á hins vegar ófá hluta-
bréf í mér en það eru verðmæti sem
ekki verða seld heldur bara gefin.
Auk sérstakrar afstöðu til lífsins
kenndi amma okkur barnabörnun-
um ýmislegt sem aðeins ömmur í
bókum hafa tíma til í dag. Hjá henni
lærði maður að prjóna og sauma og
ýmsa hugarleikfimi s.s. gátur og
vísnaleiki. Hún hafði gaman af að
spila við okkur barnabörnin sín en
var þó ekkert að tapa til að blíðka
okkur. Vissi enda að sigurinn er
ekki sætur nema fyrir honum sé
unnið. Hún var óþreytandi hlust-
andi og gat ævinlega lagt eitthvað
til málanna í samræðum, nánast
sama hvert umræðuefnið var. Unn-
ur amma var gædd mikilli greind og
var áhugasöm um hina ýmsustu
hluti. Það kom okkur frændum sí-
fellt á óvart hvað hún vissi mikið um
sérhæfð málefni. Dæmi um slíkt er
þegar við komum vestur í páskafríi
úr menntaskóla og vorum að vinna
verkefni í lífefnafræði. Verkefnið
fjallaði um virkni ensíma en þá kom
í ljós að amma hafði mikinn áhuga á
þessu efni, hafði lesið um það ýt-
arlegar greinar og var stórhrifin af
þeim möguleikum sem ensím gætu
gefið í efnaiðnaði.
Amma var kona fárra orða og
hafði lag á að orða skoðanir sínar á
hnitmiðaðan hátt. Ófáum samræð-
um okkar frænda lauk með því að
amma sagði eina setningu sem hitti
naglann svo á hausinn að óþarft var
að halda áfram.
Ég þakka ömmu fyrir það sem
hún hefur gefið mér og vona að mér
lánist að skila þeim góðu gjöfum
áfram til næstu kynslóðar.
Dofri Hermannsson.
Nú er amma mín dáin. Hún var
98 ára gömul. Ég rifjaði upp fyrir
henni í haust hver aldur hennar var
og hún þóttist vantrúuð á það. „Til
hvers er maður að verða svona
gamall?“ spurði hún. Amma var
gömul þegar ég fæddist. Það fannst
mér að minnsta kosti. Gráhærð, hlý,
mjúk og róleg eins og uppskriftin
segir til um. Alltaf að þrífa, elda,
baka og lagði sig svo þegar hægðist
um. Hlýjaði mér á höndunum þegar
ég kom inn, las upp fyrir mig alla
málshætti sem hún kunni og ég
safnaði þeim í stílabók. Kenndi mér
vísur svo ég gæti kveðist á við hana
eða afa og spilaði stundum Marías
við mig allan daginn. Af og til fórum
við í göngutúr og gengum þá hægt.
Ég kvartaði við hana þegar á mér
var brotið og hún hlustaði og ráð-
lagði án þess að taka afstöðu. Það
angraði mig að hún skyldi ekki
draga minn taum og hjálpa mér að
leiðrétta óréttlæti en hún var stöð-
ug í hlutleysi sínu og bifaðist ekki
hvernig sem ég reyndi að útskýra
fyrir henni mun á réttu og röngu.
Eftir á að hyggja var hlutleysið oft
mér í hag og mér þykir vænt um að
hún hafi látið mig njóta þess. Ég á
ótal minningar um ömmu og þær
bestu eru stundirnar sem við sátum
og töluðum um allt milli himins og
jarðar. Hún hafði nærri 70 ár fram
yfir mig í lífsreynslu en lét aldrei
eins og hún vissi betur þess vegna.
Það er langt síðan amma fluttist á
dvalarheimilið í Búðardal vegna
veikinda. Þangað höfum við heim-
sótt hana og stundum kom hún með
okkur inn að Kleifum eða suður.
Hún fylgdist með hverjir voru á leið
inneftir og hvenær þeir fóru til
baka. Eftir því sem hún varð eldri
fannst henni varhugaverðara að
keyra inn Gilsfjörðinn. Einu sinni
ætluðum við systkinin að firra hana
áhyggjum með því að láta hana ekki
vita þegar við færum inn eftir. Það
voru mistök því að hún hafði frétt
það eftir öðrum leiðum og beið þess
að heyra frá okkur fram á nótt. Síð-
ustu árin hefur hún lítið getað
fylgst með og ég sakna þess að tala
við hana um það sem er rétt eða
rangt. Ég veit að ömmu fannst hún
komin á leiðarenda fyrir nokkru
síðan og ég hef óskað þess undan-
farið að hún fengi að fara. Ég er
þakklát fyrir að hún dó í svefni og
þarf ekki að lifa fleiri ferðir í
sjúkrabíl upp á Akranes. Ég er
þakklát fyrir að hafa átt hana að
svona lengi og mun alltaf sakna
hennar.
Eydís Hörn.
Okkur frænkurnar langar að
minnast ömmu í nokkrum orðum.
Unnur amma lést á 99. aldursári og
hafði því lifað tímana tvenna, hún
bjó öll sín búskaparár á Kleifum í
Gilsfirði og sinnti húsmóðurhlut-
verkinu vel. Amma var myndarleg
kona og varð enn fallegri með aldr-
inum, hún var lágvaxin og mjúk,
húðin slétt og frá því að við munum
eftir okkur var hárið hvítt. Meðan
við og aðrir eltust var eins amma
væri alltaf eins. Það var eins og það
væri ekki fyrr en allra síðustu árin
að aldurinn færi að segja til sín. Í
minningunni er eins og hún hafi
verið á sama aldri í þrjá áratugi.
Amma var skírð Kýrunnur, en
var alltaf kölluð Unnur. Þó svo aðrir
rækju upp stór augu þegar þeir
heyrðu nafnið hennar þótti okkur
það alltaf virðulegt og fallegt enda
gat ekki annað verið þar sem amma
bar það. Ýmis atvik koma upp í hug-
ann þegar við hugsum til ömmu, til
dæmis það að oft þegar maður var
úti að leika sér og hafði bleytt vett-
lingana eða var kalt á tánum þá rölti
maður inn og fékk glænýja vett-
linga eða sokka sem hún sótti inn í
bakaraofn á gamalli gaseldavél.
Einnig átti hún gjarnan kleinur að
stinga upp í mann þegar maður
hafði ekki tíma til að koma inn. Það
var alltaf gott að borða hjá Unni
ömmu, það var eins og allur matur
yrði að kræsingum ef hún eldaði
hann. Hún var með eindæmum
gestrisin og gætti þess að eiga alltaf
til kökur og fleira gott með kaffinu.
Ekki má gleyma pönnukökunum
sem hún bakaði oft þegar við kom-
um og minnast barnabarnabörnin
oft á það. Alltaf var sjóðandi vatn í
potti á eldavélinni, tilbúið til að
hella upp á kaffið.
Amma talaði aldrei illa um annað
fólk, hún var skemmtilega hrein-
skilin og hafði lag á að segja það
sem hún meinti án þess að vera
meiðandi, hún hafði svo góða nær-
veru og það var eins og fátt raskaði
ró hennar. Hún gaf sér alltaf tíma
til að sinna okkur barnabörnum,
spilaði oft og mikið við okkur Marí-
as, spjallaði, kenndi okkur vísur og
fór í göngutúra út á Birgishól. Hún
kom fram við börn jafnt sem full-
orðna af virðingu og við munum
ekki eftir því að hún hafi nokkurn
tíma sett ofan í við okkur.
Nú þegar Unnur amma er dáin er
okkur efst í huga þakklæti fyrir að
hafa orðið þeirrar gæfu aðnjótandi
að fá að kynnast henni.
Sest í rökkurs silkihjúp
sæll og klökkur dagur.
Er að sökkva í sævardjúp
Sólarnökkvi fagur.
Vertu allra ljósa ljós,
lýstu í glöðu og stríðu.
Vertu allra rósa rós,
reifaðu allt með blíðu.
(Höf. ók.)
Dagný Hermannsdóttir,
Heiða Mjöll Stefánsdóttir.
Ég átti því láni að fagna að vera
nokkur sumur á Kleifum í Gilsfirði.
Þetta var á fyrri hluta sjöunda ára-
tugarins og margt um manninn
þessi sumur. Það er eiginlega ekki
hægt að tala um Kleifa nema að
nefna Unni og Jóa í sömu hendingu.
Pabbi hafði verið hjá þeim sex sum-
ur á fyrstu búskaparárum þeirra.
Þá bjó stórfjölskyldan í torfbænum;
ungu hjónin, tengdafaðir Unnar og
vinnuhjú og þar fæddust synirnir
þrír. Það kom eiginlega ekki annað
til greina en að ég fengi líka að upp-
lifa sumrin á Kleifum og þó að nóg
væri af sumarkrökkum fékk ég að
fljóta með þótt ég væri varla mat-
vinnungur.
Á þessum árum var Kleifaá í Gils-
firði virkjuð. Þá kom loksins raf-
magn í bæinn og létti það húsmóð-
urinni störfin, sem voru óendanleg.
Þá komu rafmagnseldavél, ísskápur
og þvottavél, en áður hafði þvotta-
vélin verið tengd við dráttarvélina á
þvottadögum og strákarnir fóru síð-
an með þvottinn út í á til að skola
hann.
Það er ærið starf að vera hús-
móðir á bæ þar sem gestagangur er
mikill. Á þessum tíma var bærinn í
alfaraleið og fólk sem átti leið um
leit oft við og fékk þá kaffi og með-
læti. Borið var fram hefðbundið
bakkelsi eins og við þekkjum frá ís-
lenskum heimilum á síðustu öld.
Þrátt fyrir myndarskap húsmóður-
innar á Kleifum veit ég að henni
þótti margt annað skemmtilegra en
heimilisstörf. Eitt sinn fórum við og
Ásta, mágkona hennar, í ævintýra-
lega glæfrarferð um Strandir og
Steinadalsheiði og fengum skammir
fyrir. Við rifjuðum oft upp þessa
skemmtilegu ferð síðar.
Hugur Unnar var hjá afkomend-
um sínum. Í hvert sinn sem ég
heimsótti hana voru teknar fram
myndir af barnabörnunum og
spjallað um þau og nöfn þeirra, því
þau gátu verið skondin. Einnig
fylgdist Unnur með þeim sumar-
börnum sem höfðu verið á Kleifum.
Allir sem urðu á vegi hennar skiptu
hana máli.
Ég leit við hjá Unni í sumar og
rifjuðum við upp gamla daga.
Það var gott vegarnesti að fá að
dvelja hjá Unni á Kleifum og kveð
ég hana með söknuði því hún á stór-
an sess í hjarta mínu. Ég votta
vandamönnum samúð mína.
Kristín Benediktsdóttir (Krissa).
UNNUR
GUÐJÓNSDÓTTIR
✝ Sigurjón Bær-ingsson, Tún-
götu 16 á Patreks-
firði fæddist í
Tungu í Örlygshöfn
1. nóvember 1923.
Hann lést á sjúkra-
húsinu á Patreks-
firði 23. janúar síð-
astliðinn. Foreldrar
hans voru Jóhanna
Guðbjörg Árnadótt-
ir, f. í Kollsvík 20.
janúar 1885, og
Bæring Bjarnason,
f. á Hvallátrum 7.
september 1875. Systkini Sigur-
jóns, sem nú eru öll látin, voru
Guðmundur Óskar, f. í Kollsvík
25. júní 1905, Bjarni, f. í Kollsvík
12. september 1906, Hermann, f.
í Keflavík í Rauðasandshr. 2. des-
ember 1908, Hjörtur, f. í Kefla-
vík 7. janúar 1911,
Árni Jóhannes, f. í
Keflavík 26. janúar
1913, Ástbjörg
Dómhildur, f. í
Keflavík 26. júlí
1917, Árný Anna
Jóhanna, f. í Tungu
21. maí 1921, og
Ólafur Kristinn, f. í
Tungu 2. maí 1927.
Sigurjón var
ókvæntur og barn-
laus. Hann vann
alla tíð hörðum
höndum, bæði til
lands og sjávar, á Vatneyri við
Patreksfjörð. Var síðast starfs-
maður Patrekshrepps til 1992.
Útför Sigurjóns verður gerð
frá Félagsheimili Patreksfjarðar
í dag og hefst athöfnin klukkan
14.
Sigurjón Bæringsson föðurbróðir
minn er látinn. Nonni eins og hann
alltaf nefndi sjálfan sig er kominn
þangað sem hann svo lengi hefur
viljað vera, til mömmu sinnar og
annarra skyldmenna sem hann hef-
ur verið í daglegum samtölum og
samskiptum við mörg undanfarin
árin, blessaður karlinn. Þar líður
honum vel núna er ég viss um, hjá
sínu fólki. Fyrir þá sem þekktu
Nonna koma þessi orð ekki á óvart,
því hann talaði alltaf um mömmu
sína, hana Jóku ömmu, eins og hún
væri lifandi á meðal vor. Í hans
huga var hún það og Nonni rakti
samtöl sín við hana þannig að fyrir
ókunnuga var útilokað að átta sig á
að um löngu látna manneskju var að
ræða. Ég var alinn upp í sama húsi
og Nonni bjó í á Bjarkargötunni á
Patreksfirði. Þá bjó hann þar á hæð-
inni fyrir neðan okkur bræður hjá
ömmu þar til hún lést. Eftir það bjó
hann um nokkurra ára skeið á sama
stað hjá Önnu systur sinni, eða þar
til hann keypti hús á Kambinum og
síðar á Túngötunni þar sem hann
bjó til síðasta dags.
Nonni frændi var ekki hár maður
í lofti, en samanrekinn bolti, ann-
álaður fyrir krafta sína sem hann
hafði gaman af að reyna við ýmis
tækifæri alla sína ævi. Á dánarbeði
spurðu þeir frændur Daði og Dóri
hann hvort þeir gætu tekið hann í
sjómann. Þá hló Nonni og kvað nei
við því, söng síðan „Og hún er svo
sæt“ og hló á milli, kannski við til-
hugsunina um að þeir létu sér detta
í hug að taka Nonna í sjómann.
Svona var Nonni frændi, alveg fram
á síðasta dag. Á sínum yngri árum
vann Nonni ýmis verkamannastörf á
eyrinni eins og gengur í sjávarplássi
og þótti góður verkmaður. Síðustu
áratugina vann Nonni hjá áhalda-
húsi bæjarins, lengst af undir stjórn
Bjarna Þorsteinssonar. Bjarni var
ákaflega góður við Nonna og félaga
hans til margra ára Gísla Gíslason.
Óhætt er að segja að vinnustaðurinn
hafi verið líf og yndi Nonna, enda
oft mikið fjör og mikið hlegið og
gantast við fjölbreytta vinnu hjá
bænum.
Nonni var mikill húmoristi og
léttur í lund, en einnig stundum
kjaftfor og lá ekki á skoðunum sín-
um á mönnum og málefnum ef svo
bar undir. Nonni var barngóður
með afbrigðum, en vegna fötlunar
sinnar og útlits voru sum sem
hræddust hann, en önnur hændust
að honum eins og dóttir mín Sunna
sem kyssti hann og klappaði í hvert
sinn sem hún sá Nonna. Við okkur
bræðurna, frændur sína á Bjarkar-
götunni, var hann alltaf góður og
tilbúinn að gantast við okkur og
tuskast þegar við vorum strákar.
Nonni leyfði okkur að nota sig sem
boxpúða þegar við vorum strákar,
bara til að sýna okkur hvað vöðv-
arnir væru harðir, þá stóð annar
fyrir framan og boxaði bumbuna,
hinn fyrir aftan og boxaði þjóinn,
alltaf urðum við að gefast upp, orðn-
ir aumir í höndunum. Svona var
Nonni, alltaf til í að fíflast við okkur
strákana.
Nonni er síðasta systkinið af
börnum afa míns og ömmu, þeirra
Bærings Bjarnasonar og Jóhönnu
Árnadóttur, sem fer yfir móðuna
miklu og þar verður hann í góðum
félagsskap. Guð blessi þig, Nonni
minn.
Kveðja,
Gísli Ólafsson.
SIGURJÓN
BÆRINGSSON