Morgunblaðið - 26.02.2006, Blaðsíða 42

42 SUNNUDAGUR 26. FEBRÚAR 2006 MORGUNBLAÐIÐ
SAMGÖNGURÁÐUNEYTIÐ
Kynningarfundir samgönguráðherra
um Fjarskiptaáætlun til ársins 2010
Raufarhöfn Hótel Norðurljós Mánudagur 27. feb kl. 20:00
Vopnafjörður Félagsheimilið Þriðjudagur 28. feb kl. 20:00
Djúpivogur Hótel Framtíð Þriðjudagur 7. mar kl. 20:00
Höfn Hótel Höfn Miðvikudagur 8. mar kl. 20:00
ÓHÆTT er að segja að básúna og
túba séu óvenjuleg hljóðfærasam-
setning á tónleikum – að minnsta
kosti ef hið klassíska dúó fiðla og pí-
anó er haft til samanburðar, að ekki
sé talað um píanó og söngrödd. Túba
og básúna eru sönglúðrarnir sem
blásið verður í í Norræna húsinu á
morgun kl. 16, á tónleikum Texas-
búans Timothys Buzbees og Jessicu
Wiklund frá Svíþjóð.
Timothy Buzbee tók við stöðu
túbuleikara við Sinfóníuhljómsveit
Íslands á liðnu hausti ásamt því að
sinna afleysingum við Sænsku út-
varpshljómsveitina. Hann segir mik-
ilvægt að fólk átti sig á því, ekki síst
krakkar sem hyggist læra á hljóð-
færi, að túban og básúnan séu alvöru
hljóðfæri með sjálfstæðar raddir, en
séu ekki bara til uppfyllingar í hljóm-
sveitum. „Þetta eru fyrirtaks ein-
leikshljóðfæri og henta vel til einleiks
og samleiks, þótt þau hafi hingað til
verið fremur sjaldséð í tónleikasölum
í þeim hlutverkum. Það er nú þó sem
betur fer að breytast, því æ meira er
nú samið fyrir þessi hljóðfæri sér-
staklega.“
Jessica Wiklund tekur undir þetta
og segir að þónokkuð sé til af eldri
verkum fyrir þessi hljóðfæri. „Lang-
best er þó að fá tónskáld til að semja
fyrir sig – það er alltaf gaman. En svo
er sá möguleiki líka fyrir hendi að
stela músík sem ætluð er öðrum
hljóðfærum. Það er auðvelt að hnupla
músík sem samin er fyrir önnur
blásturshljóðfæri, og sellótónlist
hentar þessum hljóðfærum sér-
staklega vel upp á raddsviðið að gera.
Við spilum til dæmis sónötu eftir Hin-
demith sem samin er fyrir fagott og
selló og svo erum við líka með verk
samin fyrir tvö selló.“
Timothy Buzbee nefnir að auki
nýtt verk, samið sérstaklega fyrir
þau, af amerískum vini þeirra, tón-
skáldinu James Meador, sem jafn-
framt er prófessor í básúnuleik við
háskólann í Louisiana. „Þetta er
mjög sérstakt og skemmtilegt verk –
mjög kúl,“ segir Buzbee. Verkið var
frumflutt í Keflavík í fyrri viku, og
heyrist því hér í annað sinn.
Jessica Wiklund segir miklar
breytingar hafa átt sér stað síðasta
áratuginn á því hvaða hljóðfæri
krakkar velji sér til að læra á. „Þegar
ég var að byrja á básúnuna var ég
eina stelpan í skólanum að læra á
þetta hljóðfæri. Nú eru stelpur farn-
ar að læra á hvaða blásturshljóðfæri
sem er og hróður þeirra fer vaxandi.
Það hefur líka skipt sköpum að það
eru miklu fleiri afbragðs hljóðfæra-
leikarar í dag sem leika á þessi hljóð-
færi en var áður fyrr – fólk sem hefur
sýnt hvers það eru megnugt.“
Buzbee segir að í Bandaríkjunum
horfi þetta eilítið öðruvísi við, því þar
sé túban gríðarlega vinsælt hljóðfæri,
og miklu fleiri góðir túbuleikarar í
boði en þær stöður sem hljómsveitir
og skólar geti veitt þeim. „Þar er túb-
an allt of vinsæl, öfugt við það sem
hún hefur verið í þessum heimshluta.
En þá er einmitt ráðið að skapa hljóð-
færunum nýjan vettvang, eins og við
erum að gera með okkar dúói. Við
viljum leyfa þeim að njóta sín.“
Wiklund segir að verkin á tónleik-
unum sýni fjölbreytni í stílbrigðum
og spanni allt það litróf sem hljóð-
færin tvö hafi upp á að bjóða. Tón-
leikana kalla þau Heilvita – Frávita,
og segja nafnið lýsa tónlistinni prýði-
lega. „Þetta verður allt frá greg-
orssöng fyrir básúnu, að músík sem
er kolbrjáluð,“ segir Timothy Buz-
bee.
Jessica Wiklund spilar nú með Sin-
fóníuhljómsveitinni í Gävle í Svíþjóð,
en vonast til að fá starf hér á landi,
þar sem þau vilji búa.
Jessica er nemandi eins kunnasta
básúnuleikara heims, Christians
Lindbergs. Hún er meðlimur í The
Civic Orchestra of Chicago þar sem
hún hefur haft tækifæri til að vinna
undir stjórn Daniel Barenboim og
Pierre Boulez. Árið 2002 hlaut Jes-
sica sænsku heiðursverðlaunin Krist-
allen den fina fyrir flutning sinn á nú-
tímatónlist. Í umsögn um hana sagði
meðal annars: „Listrænir hæfileikar
hennar njóta sín sérstaklega á sviði
og kristaltær tónmyndun hennar er
allt í senn mjúk, hlý, stór, sterk og
ákveðin.“ Jessica hefur haldið tón-
leika víða í Skandinavíu, Evrópu og
Ameríku. Hún starfar nú sem fyrsti
básúnuleikari við Sinfóníuhjómsveit-
ina í Gävle.
Á árunum 2001–2004 var Timothy
fastráðinn sem fyrsti túbuleikari
Singapore Sinfóníuhljómsveitarinnar
en fram að því hafði hann starfað
reglulega með sinfóníuhljómsveitum í
Houston, Chicago, Acapulco og Dall-
as í Bandaríkjunum.
Það er ekki oft sem haldnir eru
tónleikar þar sem leikin eru einleiks-
og dúóverk fyrir túbu og básúnu og
því má fullyrða að þetta sé einstakt
tækifæri fyrir íslenska tónlistarunn-
endur.
Vetrarhátíð | Timothy Buzbee og Jessica Wiklund blása í sönglúðra
Tónlistin er heilvita og frávita
Morgunblaðið/ÞÖK
Jessica Wiklund og Timothy Buzbee með gljáfægða lúðrana.
Eftir Bergþóru Jónsdóttur
begga@mbl.is
MEGAS er maður dagsins í Hall-
grímskirkju, en á tónleikum þar
klukkan fimm í dag flytur hann
nokkra af Passíusálmum sínum auk
veraldlegra kvæða eftir Hallgrím
Pétursson og Matthías Jochumsson.
Fjölmargir hljóðfæraleikarar koma
fram auk Kammerkórs Biskups-
tungna sem skipaður er ungu fólki.
Flutningnum stjórnar Hilmar Örn
Agnarsson.
Svanhvít Lilja Ingólfsdóttir er
framkvæmdastjóri tónleikanna, og
tók sjálf þátt í flutningi Passíusál-
manna með Megasi og kórnum sín-
um í Skálholti 2001, og þekkir sálm-
ana og lög Megasar því vel. Þótt hún
sé vaxin upp úr kórnum tekur hún
þátt í flutningnum nú – og leikur á
blokkflautu í hljómsveitinni. Hún
segir krakkana hafa mikið dálæti á
Passíusálmunum og söngvum Meg-
asar. „Jú, þeim finnst þetta sumt
skrýtið, en um leið og farið er að tala
um textana finnst þeim þeir
skemmtilegir. Sjöundi sálmurinn,
um Malkus sem missti eyrað, er í
miklu uppáhaldi, og reyndar fleiri,
sá fimmtándi og fertugasti og sjötti,
Um teiknin sem urðu við Kristí
dauða. Melódían er flott og krakk-
arnir skynja vel hvað textinn er
magnaður.
Margir telja Passísálmana eiga
við á öllum tímum, – þeir fjalli um
mannlegt eðli, bresti mannsins og
samvisku hans og gefi honum heil-
ræði um hvernig eigi að lifa lífinu.
Passíusálmalög Megasar voru síðast
flutt í heild sinni af honum sjálfum
og Kammerkórnum undir stjórn
Hilmars í Skálholtskirkju á páskum
2001. Á næstunni kemur út tónleika-
upptaka af þeim flutningi í viðhafn-
arútgáfu.
Hugarfarið til íslenskunnar
breyttist
„Mér finnst þetta mjög merki-
legt,“ segir Hilmar Örn Agnarsson
um Passíusálma Megasar, „og full-
yrði að ef Passíusálmarnir eigi að
lifa, verði að koma þessum nýju lög-
um að. Annars deyja þeir út. Ég fæ
alveg gæsahúð þegar ég heyri unga
fólkið í kórnum – fermingarkrakka
syngja Passíusálmana – þau alveg í
sæluvímu. Þá öðlast maður trú á
æskunni. Þeim finnst auðvitað
dásamlegt að syngja með Megasi.
Þegar við fluttum Passíusálmana í
Skálholti 2001 vorum við svo heppin
að Megas bjó hjá okkur í Skálholti í
viku, meðan við vorum að æfa, og
var með krökkunum meira og minna
alla vikuna. Sumir þessara krakka
eru nú komnir í íslenskunám í Há-
skólanum. Ég segi að það sé Megasi
að þakka. Hugarfar krakkanna til ís-
lenskrar tungu breyttist. Íslenskan
varð svo skemmtileg. Jákvætt – já-
kvætt – jákvætt! Í tímariti íslensku-
nema er nú stór og flott ritgerð um
texta Megasar. Hann hefur mikil
áhrif, og þetta er örugglega eitt fal-
legasta verkefni sem ég hef tekið
þátt í,“ segir Hilmar Örn Agnarsson
organisti og kórstjóri í Skálholti.
Í Skálholti verða tónleikar 8. apríl
með sömu flytjendum, en þar verða
einungis fluttir Passíusálmar.
Vetrarhátíð | Passíusálmalög Megasar í Hallgrímskirkju
Þá öðlast maður trú á æskunni
Morgunblaðið/Ómar
Megas æfir Passíusálmana í Hallgrímskirkju með hljómsveit og barnakór.
LISTAMAÐURINN JBK Ransu
opnaði á föstudag sýningu á verkum
sínum í Gallerí Turpentine.
Sýningin ber yfirskriftina „PopOp“
enda byggist sýningin annarsvegar á
popplist og hins vegar á opplist, „opti-
cal art. Snýst hið fyrra um iðnað og
dægurmenningu en hið síðara um liti,
form, ljós, hreyfingu og rými, eins og
segir í tilkynningu.
Í verkum sínum notar listamað-
urinn sem grunn skotskífuformið,
sem hann færir í skynvillandi búning.
Ransu hefur áður sýnt „PopOp“-
myndir á samsýningum í Reykja-
nesbæ, Kópavogi og Þórshöfn í Fær-
eyjum en þetta er fyrsta einkasýning
listamannsins þar sem eingöngu eru
sýnd verk af þessum toga.
Sýningin stendur til 11. mars en
Gallerí Turpentine er í Ingólfsstræti
5 og er opið frá þriðjudegi til föstu-
dags kl. 12 til 18 og laugardaga kl. 11
til 16.
Myndlist | Ransu sýnir í Turpentine
JBK Ransu notar skotskífuformið til að framkalla skynvillu í verkunum.
Skynvilla á skotskífum
Í SUMAR mun Heimskór æskunnar
(The World Youth Choir) starfa í
júlímánuði. Kórfélagar hittast í Míl-
anó á Ítalíu 9. júlí og dveljast þar í
tvær vikur við æfingar og tónleika-
hald. Síðan verður kórinn á tón-
leikaferða-lagi á Ítalíu, í Frakk-
landi, Belgíu og Þýskalandi þar
sem ferðinni lýkur í Frankfurt 31.
júlí.
Stjórnendur kórsins í sumar
verða Peter Broadbent frá Eng-
landi og Gunnar Eriksson frá Sví-
þjóð.
Kórfélagar verða sjálfir að bera
kostnað af ferðinni milli heima-
lands og upphafs- og lokastaða
ferðarinnar (Mílanó, Frankfurt). Ís-
lenskum kórsöngvurum á aldrinum
17-26 ára gefst kostur á að þreyta
inntökupróf í Heimskórinn um
miðjan mars. Þorgerður Ingólfs-
dóttir kórstjóri veitir nánari upp-
lýsingar (thorgerdur @mh.is).
Heimskór æskunnar (The World
Youth Choir) var stofnaður árið
1989. Kórinn hefur starfað einn
mánuð á hverju sumri og alltaf á
ólíkum stöðum í heiminum. Kór-
félagar eru 80 talsins á aldrinum
17-26 ára og eru valdir úr hópi þús-
unda umsækjenda hvaðanæva úr
heiminum. Þeir þurfa að hafa mjög
góða kunnáttu í nótnalestri og
raddbeitingu ásamt reynslu í kór-
söng og kórstarfi. Nokkrir íslenskir
kórsöngvarar hafa við góðan orðs-
tír sungið með Heimskór æsk-
unnar.
Heimskór
æskunnar
á Ítalíu
í sumar