Morgunblaðið - 26.02.2006, Blaðsíða 55

MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 26. FEBRÚAR 2006 55
UMRÆÐAN
RÍKIÐ ætti að skipta sér sem
minnst af getnaðarmálum, og sé það
gert, þá eingöngu vegna sjúkdóma
eða skertrar frjósemi, eins og lög
gera ráð fyrir í dag.
Mér hrýs hugur við að
heilbrigðiskerfið fari
að sinna framleiðslu á
þessu sviði eftir hent-
ugleikum fullorðinna,
en töluverð hætta er á
því að sérstakir hópar
muni þrýsta á sérhæfð-
ar lausnir fyrir sig.
Sama ætti að gilda
fyrir samkynhneigða
og aðra þegna varð-
andi þessa þjónustu
heilbrigðiskerfisins.
Því ætti ríkið að skipta
sér sérstaklega af getnaðarmálum
þeirra fremur en annarra? Löggjaf-
inn þarf að standa vörð um að ekki
sé gert á hluta þeirra sem málið
varðar – sérstaklega barnanna – og
að sjálf frjóvgunaraðgerðin sé ekki
siðlaus eða skaðleg.
Þá þarf að hugleiða hvort leitt geti
til krafna um öfgafullar tæknilausnir
síðar, sem enginn hemill yrði á. Kem
ég að því hér á eftir. Auðvitað eru
óskir samkynhneigðra um barn-
eignir skiljanlegar. Um það er ekki
deilt. En eru samkynhneigðum kon-
um allar bjargir bannaðar í þessum
efnum; eru brotin á þeim réttindi?
Algengast er að sæði komi frá karl-
manni með venjulegum getnaði.
Varla er það sérstakt réttindamál að
sneiða framhjá því.
Hin leiðin er tækni-
frjóvgun frá gjafaþega
sem gefur samþykki
sitt og telst þá faðir
barnsins, þótt uppeld-
isforeldrar verði e.t.v.
aðrir.
Stutt í öfgafullar
hugmyndir
Sömu reglur ættu að
gilda fyrir lesbískar
konur og aðrar konur
og það er varasamt for-
dæmi að koma til móts
við sérstæðar óskir þeirra um nafn-
laust gjafasæði og forgang að tækni-
frjóvgun umfram aðrar konur.
Hugmyndir tæknisinna á þessu
sviði eru vægast sagt orðnar öfga-
fullar, þótt ekki sé það enn hér á
landi. Mest til að uppfylla eigin þarf-
ir og hafa fulla stjórn á eigninni –
barninu sjálfu.
Þannig stefnir í tækni sem gengur
út á að kona láti frjóvga egg sitt með
útvöldu nafnlausu sæði og setji síðan
lífið, sjálfan fósturvísinn, í leg sam-
býliskonu sinnar.
Þið sjáið hugmyndaflug eigna-
hyggjunnar, lesendur góðir. Þá eru
mæðurnar tvær. Ein líffræðileg
móðir sem leggur til helming gen-
anna, en hin móðirin sem gekk með
barnið. En faðirinn er nafnlausar
kjarnsýrur, DNA. Í þetta stefnir og
aðrar álíka útfærslur ef menn hafa
enga skoðun á þessu og fara ekki
með gát þegar í byrjun.
Mikilvægi foreldra
Spurt var í grein hér um daginn
hvað væri foreldri og stóð ekki á
svari. Ekki þarf að gera málið flókn-
ara en það er, og frá fornu fari er tal-
að um líffræðilega foreldra og upp-
eldisforeldra. Ég get ekki séð að það
séu rök að líffræðilegt foreldri skipti
ekki máli lengur, heldur eingöngu
uppalendurnir. Báðir skipta vita-
skuld máli.
Það er almenn vitneskja að barni
sé mikilvægt að geta haft upp á líf-
fræðilegu foreldri sínu, kynnst síðar
umhverfi þess og ættmennum og
speglað sig í uppruna sínum. Þetta
er fyrir suma forsenda sjálfsþekk-
ingar og sáttar við lífið. Það er
ástæðulaust að sneiða hjá þessu
skipulega og ríkið á ekki að taka þátt
í því.
Annað mál er hvað einstaklingar
velja að gera.
Nauðsynlegt getur verið vegna
sjúkdóma að vita deili á blóðforeldri
t.d. vegna ættlægra sjúkdóma.
Málaferli eru fyrirsjáanleg vegna
þessara hluta ef löggjafinn leggur
grunn að lífi sem er sneytt mögu-
leika á að kynnast erfðaforeldri sínu
síðar á ævinni. Gæti þetta átt við ein-
stakling sem teldi sér ekki hafa farn-
ast vel.
Það er mikill munur á að finna
ekki foreldra sína t.d. í öðru landi
eða standa frammi fyrir því að lög-
gjafinn hafi með vilja sneytt mann
möguleikum á tengslum við líf-
fræðilegt foreldri. Annað er lífið eins
og það kemur fyrir af skepnunni,
hitt er framleiðsla.
Ættleiðingar
Lesbískar konur í samvist munu
fyrst og fremst, eðli málins sam-
kvæmt, leita eftir tæknifrjóvgun –
síður ættleiðingu. Því það? Af öllum
löndum heims leyfir aðeins Svíþjóð
slíkar ættleiðingar og af þeim 26
löndum sem eru í ættleiðing-
artengslum við Svía hefur ekkert
þeirra landa tekið við umsókn fyrsta
sænska parsins um ættleiðingu (síð-
an 1. febr. 2003).
Því eru litlar líkur á að um slíkar
ættleiðingar verði að ræða í raun hér
á landi. En á hinn bóginn töluverðar
líkur á því, að lagasetning þessa efn-
is geti skaðað hagsmuni para eða
hjóna sem sækja um ættleiðingu, frá
þeim ríkjum sem við erum þegar í
góðu sambandi við. Á þetta síðast-
nefnda bendir félagið Íslensk ætt-
leiðing fyrir hönd þeirra ótal mörgu
aðila sem síðar munu sækja um ætt-
leiðingu.
Hugsar íslensk móðir
öðruvísi en erlend?
Stæði íslensk móðir frammi fyrir
því einhverra hluta vegna að láta
dóttur sína eða son í ættleiðingu til
fólks, og byðist tveir kostir: að láta
barnið til tveggja kyntengdra karl-
manna eða gagnkynhneigðs pars,
hvað myndi hún gera? Láta sér fátt
um finnast? Mér finnst það ekki lík-
legt.
Er hún þá haldin fordómum og fá-
visku? Og mikilvægast; er það sjálf-
gefið að hún hafi þar með sérstaka
andúð á samkynhneigðum? Að sjálf-
sögðu ekki.
Ég tel að enginn hafi rétt á að ráð-
ast á siðferðisgildi konunnar og
segja henni hvað er rétt í þessu efni.
Hins vegar efast ég ekki um að móð-
irin velji það sem hún telur barninu
fyrir bestu.
Enn um hagsmuni barna
Guðmundur Pálsson fjallar um
tæknifrjóvgun og getnaðarmál ’Ég tel að enginn hafirétt á að ráðast á siðferð-
isgildi konunnar og segja
henni hvað er rétt í þessu
efni.‘
Guðmundur Pálsson
Höfundur er sérfræðingur
í heimilislækningum.
FRAMSÓKN er og mun alltaf
verða góður kostur fyrir ungt fólk,
hann er flokkur sem
leyfir ungum að segja
sína skoðun og er ekki
að reyna að þagga nið-
ur í þeim. Eitt besta
dæmið er þegar ungir
framsóknarmenn
fengu tvo menn kosna í
prófkjöri Framsókn-
arflokksins á Akureyri,
þetta eru tvær öflugar
konur í 3. og 6. sæti. Á
meðan íhaldið telur að
ekki sé tími á ungt fólk
í stjórnmálum virðast
framsóknarmenn
treysta ungu fólki fyrir framtíðinni
og treysta á að ungir framsókn-
armenn tryggi flokknum nægan
stuðning í næstu sveitarstjórn-
arkosningum.
Af hverju Framsókn
fyrir ungt fólk?
Ungt fólk hefur almennt ákveðnar
skoðanir á því hvernig hlutirnir eigi
að ganga fyrir sig í okkar ágæta
þjóðfélagi. En það að mála sig út í
horn með öfgum er ólíðandi, þannig
fólki er ekki hægt að vinna með, eða
tala við, hvað þá heldur hlusta á.
Ungir framsóknarmenn bjóða upp á
að það sé hægt að tala við þá á mál-
efnalegum grunni og eiga von á því
að skoðanir þínar sem einstaklings
séu virtar. Framsóknarflokkurinn er
miðjuflokkur, nokkurn
veginn skilgreindur
sem félagslyndur
frjálshyggjuflokkur.
Ungir framsóknar-
menn eru framtíðin þar
sem þeir eiga mikið
fylgi hjá almennum
flokksmönnum og fá
einnig mikinn stuðning
við að kynna fólki
flokkinn sem flokk sem
boðar að ákvarðanir
séu teknar út frá mál-
efnalegum rökum en
ekki einhverri hægri
eða vinstri öfgastefnu.
Við munum vinna Akureyri!
Baráttuandi ungra framsókn-
armanna á Akureyri hefur aukist til
muna með sterkan foringja og ungt
fólk ofarlega. Mikilvægt er að hafa
foringja fyrir flokknum og hafa fáir
Akureyringar jafn mikla reynslu og
þekkingu á því hvernig á að vera í
forystu og leiða til sigurs og Jóhann-
es Bjarnason, bæjarfulltrúi og kenn-
ari. Við verðum að tryggja það að
Jóhannes fái nægan stuðning til að
verða næsti bæjarstjóri Akureyrar
enda er þetta maður sem á traust
Akureyringa og framsóknarmanna.
Til hamingju, ungir framsókn-
armenn, með sigur á Akureyri
Alex Björn Stefánsson
fjallar um prófkjör
framsóknarmanna á Akureyri
Alex Björn Stefánsson
’Við verðum að tryggjaþað að Jóhannes fái næg-
an stuðning til að verða
næsti bæjarstjóri Ak-
ureyrar enda er þetta
maður sem á traust Ak-
ureyringa og framsókn-
armanna.‘
Höfundur er gjaldkeri ungra
framsóknarmanna á Akureyri.
Falleg sérhæð og bílskúr á þessum vin-
sæla stað í vesturbæ Hafnarfjarðar. Sam-
tals er eignin 143 fm, þar af er hæðin
112,5 fm og bílskúrinn 24,5 fm og garð-
skáli 6,5 fm. Skipting eignarinnar: Neðri
hæðin: Forstofa, 2 svefnherbergi, stofa,
borðstofa, eldhús með borðkróki, hol,
baðherbergi og svalir. Efri hæðin er í dag
eitt stórt rými, góður möguleiki á tveimur
herbergjum þar. Auk
þess er garðskáli,
geymsla og bílskúr.
Sérlega falleg eign sem
vert er að mæla með.
Verð 28 millj.
Bæjarhrauni 10 • Hafnarfirði • Sími 520 7500 • www.hraunhamar.is
Norðurbraut 33 - Opið hús í dag frá kl. 14-15
Guðbjörg býður ykkur velkomin.
Pálmi og Jóhanna taka vel á móti gestum í dag frá kl. 16-18.
Sími
530 6500
Finnbogi Hilmarsson,
Einar Guðmundsson og
Bogi Pétursson
löggiltir fasteignasalar
Opið mán.- fös. frá kl. 9-17
Sérlega falleg um 80 fm 3ja herbergja íbúð á 1. hæð. Tvö rúmgóð
herbergi og stór suðurstofa. Parket á gólfum. Stórar suðursvalir.
Góð staðsetning þar sem stutt er í alla þjónustu og skóla.
Verð 17,5 m.
OPIÐ HÚS Í DAG - FURUGRUND 18
smáauglýsingar mbl.is
Fréttir í
tölvupósti