Morgunblaðið - 26.02.2006, Page 56
56 SUNNUDAGUR 26. FEBRÚAR 2006 MORGUNBLAÐIÐ
UMRÆÐAN
REYKJAVÍKURBRÉF frá 12.
þ.m. kallar á viðbrögð, en þar er
fjallað um frumvarp um
réttarstöðu samkyn-
hneigðra og umræðuna
sem henni tengist. Ég
undrast niðurstöðu höf-
undar Reykjavík-
urbréfsins þess efnis að
það sé Þjóðkirkjunni
fyrir bestu að ganga
gegn kenningu sinni og
þar talar höfundurinn
nafnlaust í nafni Morg-
unblaðsins og hælir sér
af „fastheldni blaðsins
við kristileg lífsgildi,
stuðningi þess við
kirkjuna og varðstöðu þess um
hjónabandið og fjölskylduna sem
grundvallarstofnanir í samfélagi okk-
ar“. Þetta hljómar því miður sem öf-
ugmæli.
Réttarstöðu allra manna þarf að
tryggja hvar í flokki sem þeir standa.
Kynhneigð á ekki að vera áhrifavald-
ur í því efni. Frumvarp það sem ligg-
ur fyrir þinginu gerir meira en að
jafna réttarstöðu, það býr til forrétt-
indi til handa samkynhneigðum og
vegur að grunngildum sem höfð hafa
verið í heiðri um aldur og ekki að
ófyrirsynju.
Það eru aðallega
tvær greinar frum-
varpsins sem ég gagn-
rýni, en þó má benda á
að rík þörf er á að
tryggja enn frekar rétt-
arstöðu hjóna og verja
þann hornstein með
ráðum og dáð sem
hjónabandið er. Hjóna-
band er samkvæmd
Orðabók Menning-
arsjóðs „lögformlegt
samband karls og
konu“. Í frumvarpinu
eru lagðar til breytingar á lögum um
ættleiðingu í þá veru að samkyn-
hneigðum sé veittur sami réttur og
öðrum til frumættleiðinga.
Í skýrslu um réttarstöðu samkyn-
hneigðra, sem unnin var fyrir for-
sætisráðherra og er grundvöllur
frumvarpsins, kemur í ljós að deildar
meiningar eru um þetta atriði og fag-
fólk hefur í frammi efasemdir um
ágæti þessa.
Taka verður undir þær efasemdir
og spyrja hvort ekki sé með frum-
varpinu verið að gera félagslegar til-
raunir með börn? Einnig verður að
spyrja hvort ekki sé verið að ganga á
rétt barnanna til að heimila fólki sem
ekki getur með náttúrulegum hætti
fætt af sér börn að ala upp börn?
Væntanlega er réttur barns til far-
sældar og hagsældar ríkari en réttur
samkynhneigðra til að ala upp börn.
Það er ljóst að hér er verulegur
vafi á ferðinni og barnið á að njóta
vafans. Börn sem alast upp hjá sam-
kynhneigðum eru sett í verulega
áhættu.
1. Slík börn eiga það á hættu að
alast upp við óvissu um kynhlutverk
sitt.
2. Þau eru hneigðari til fjöllyndis.
3. Þau eru í meiri hættu á að missa
foreldri (alnæmi, lyfjaneysla, sjálfs-
víg). Ævilíkur samkynhneigðra karla
eru aðeins um fjörutíu ár.
4. Þau eiga frekar á hættu að glíma
við þunglyndi og önnur geðræn
vandamál.
5. Hærra hlutfall barna sem alin
eru upp með slíkum hætti verður
samkynhneigt.
6. Samband samkynhneigðra er
ekki eins varanlegt og gagnkyn-
hneigðra, sérstaklega hvað homma
áhrærir, og meðalsambúðartími
þeirra er um þrjú ár.
7. Fjöllyndi er nánast lífsstíll
homma og hefur það neikvæð áhrif á
uppeldi barna.
Það verður að teljast afar var-
hugavert að fara fram með þetta
frumvarp hafandi ekki faglegar for-
sendur. Ákvæðið um tæknifrjóvgun
verður að teljast gagnrýnivert. Sam-
kvæmt frumvarpinu er tæknifrjóvg-
un heimiluð með sæði frá sæðisgjafa
sem nýtur nafnleyndar, en það geng-
ur í berhögg við lög, sem vernda
þann helga rétt hvers einstaklings að
þekkja föður sinn og móður.
Upphaf barnalaga frá 2003 er
svona: „I. kafli. Móðerni og faðerni
barns.
1. gr. Réttur barns til að þekkja
foreldra sína. Barn á rétt á að þekkja
báða foreldra sína. Móður er skylt að
feðra barn sitt þegar feðrunarreglur
2. gr. eiga ekki við.“ Grein frum-
varpsins um breytingu á lögum um
tæknifrjóvgun hlýtur að vera brot á
Barnalögunum frá 2003.
Læknisfræðilegt inngrip í getnað
vegna kynferðislegs afbrigðileika
þeirra er vilja þungun, en hafna nátt-
úrulegum leiðum, hlýtur að vera veg-
ur sem endar í vegleysu. Hér er verið
að deila út forréttindum, sem vænt-
anlega er ekki markmið löggjafans.
Ég er þeirrar skoðunar að frum-
varp þetta sé vanreifað og það verði
að hyggja betur að þeim þáttum
frumvarpsins sem lúta að börnum.
Það er ekki hægt að samþykkja að
gengið sé á rétt barna til að eiga föð-
ur og móður í því skyni að fullnægt
sé ímynduðum misrétti gagnvart
samkynhneigðum. Barn á ávallt og
undantekningarlaust föður og móður.
Annað samhengi kallar á vanda.
Bréf úr Kópavogi
Gunnar Þorsteinsson fjallar um
réttarstöðu samkynhneigðra ’...og það verði að hyggjabetur að þeim þáttum
frumvarpsins sem lúta að
börnum.‘
Gunnar Þorsteinsson
Höfundur er forstöðumaður
Krossins.
SÍÐUSTU viku hefur Morg-
unblaðið nær daglega birt greinar
eftir mis-súra sjálfstæðismenn sem
hafa haft þann sameiginlega tilgang
að reyna að höggva í trúverðugleika
minn og málflutning. Óheppnastur
var án efa bæjarstjórinn í Garðabæ
sem birti grein um velferðar-
áherslur Garðabæjar beint ofan í
fréttir allra fjölmiðla um saman-
burð á kostnaði fjölskyldufólks í
sveitarfélögum. Þar kom fram að
hann væri 42–50% hærri í Garðabæ
en í þeim sveitarfélögunum sem
leggja á lægst gjöld samkvæmt nið-
urstöðum könnunar ASÍ. Reykjavík
er eitt þeirra ódýrustu. Bæjarstjór-
inn hefði líklega átt að spara sér
spjótalög í minn garð fyrir að halda
því fram Garðabær dragi lappirnar
í velferðarmálum.
Óforskammaðasta greinin var þó
eftir Hrafnhildi Björk Baldurs-
dóttur, stjórnarkonu í hverfafélagi
Sjálfstæðisflokksins í Grafarholti.
Hrafnhildur lét þann virðulega titil
raunar ekki fylgja heldur kallaði sig
aðeins íbúa í hverfinu. Af hverju
þessi feluleikur? Tilgangur grein-
arinnar var að snúa út úr orðum
mínum í borgarstjórn þar sem ég
tilkynnti að með breytingum á hinu
nýja leiðakerfi strætó myndi ný leið
keyra úr Grafarholti í miðborgina.
Breytingin tekur gildi innan
skamms. Í stað þess að fagna
ákvörðuninni gerir Hrafnhildur tor-
tryggilegt að vagnarnir hafi ekki
þegar hafið akstur!
Það er aumt að sjá Morgunblaðið
taka þennan útúrsnúning upp í
Staksteinum. Það dæmir sig sjálft
að Sjálfstæðisflokkurinn skipuleggi
greinaskrif í aðdraganda kosninga
þar sem hallað er réttu máli. Morg-
unblaðið á hins vegar að vita betur
enda hefur blaðið fjallað um breyt-
ingarnar á leiðakerfinu í fréttum.
Fyllsta ástæða er þó greinilega til
að rifja þær upp. Jafnframt er sjálf-
sagt að bjóða fulltrúum blaðsins í
fyrstu ferðina úr miðbænum í Graf-
arholtið. Og ekki er nema sjálfsagt
að stjórn hverfafélags Sjálfstæð-
isflokksins fái að fljóta með niðrúr.
En mætti ekki biðja um að umræð-
ur fulltrúa flokksins í aðdraganda
borgarstjórnarkosninga verði á ögn
hærra plani? Borgarbúar eiga það
skilið. Sjálfstæðisflokkurinn hlýtur
að eiga eitthvert brýnna erindi við
borgarbúa en útúrsnúninga og
rangfærslur.
Dagur B. Eggertsson
Á Sjálfstæðisflokkurinn
ekkert brýnna erindi?
Höfundur er borgarstjóraefni
Samfylkingarinnar.
Á UNDANFÖRNUM vikum
hafa fjölmiðlar séð ástæðu til að
upplýsa þjóðina viðstöðulaust um
áföll sem þekktar persónur á borð
við alþingismenn hafa orðið fyrir. Í
fyrra tilfellinu keyrði Steingrímur
Sigfússon út af við erfiðar að-
stæður norður í Húnavatnssýslu.
Sjónvarpsstöðvarnar kepptust við
að endurskapa óhappið á sem
myndrænastan hátt með tilheyr-
andi vangaveltum um orsakir
slyssins. Sagt er að Steingrímur
hafi ekki átt annarra kosta völ en
að halda blaðamannafund á sjúkra-
beðinum til að fá að halda
meiðslum sínum fyrir sig og sína.
Ferskari eru fréttir af hjartaáfalli
Hjálmars Árnasonar. Dagblaðið, af
alkunnri smekkvísi, fullyrðir að
hann hafi verið endurlífgaður með
raflosti.
Ég skil vel hráefnisskort þessara
fyrirtækja, en þessi látlausa endur-
vinnsla á einkalífi og daglegum
þjáningum fólks getur ekki verið
mjög aðkallandi. Það hefur lengi
verið svo að persónuleg áföll, sjúk-
dómar eða slys sem ekki eru þjóð-
ar- eða alþjóðaeign vegna umfangs,
eru ákaflega mikil einkamál. Mað-
ur á sjálfur heimtingu á að tilkynna
nánustu vinum og ættingjum um
óhöpp eða áföll sem henda mann
áður en slíkt verður hluti af hlað-
borði hinnar daglegu fjölmiðla-
veislu. Það er viðurkennt að þátt-
töku í opinberu lífi fylgir umfjöllun
í fjölmiðlum, þetta á við opinbert
líf, það er hins vegar ekkert op-
inbert við slys eða veikindi sem
henda fólk úr öllu samhengi við op-
inberar skyldur þess. Það er aug-
ljóst mál að linnulaus fréttaflutn-
ingur daginn út og daginn inn
krefst hráefnis og þess er leitað alls
staðar. Það hlýtur þó að vera hægt
að komast að samkomulagi um að
einhverjar aðrar breytur ráði um-
turnun samfélagsins en hagsmunir
fjölmiðla og smekkleysa þeirra sem
þar vinna. Við erum lítil þjóð og við
höfum til þessa verið fullfær um að
koma samúð okkar eða hluttekn-
ingu á framfæri þar sem við á án
íhlutunar fjölmiðla, ég held að það
sé tilvalið að hafa það svo áfram.
Mínar bestu kveðjur og óskir um
skjótan bata til þeirra sem málið
varðar.
Kristófer Már Kristinsson
Hörmungar í beinni
Höfundur stundar nám við HÍ.