Morgunblaðið - 29.03.2006, Blaðsíða 26

26 MIÐVIKUDAGUR 29. MARS 2006 MORGUNBLAÐIÐ
MENNING
MET hefur verið slegið í British Museum í London,
þegar kemur að miðasölu fyrirfram á sýningar sem
hafa enn ekki verið opnaðar. Á nýja sýningu um
ítalska endurreisnarlistamanninn Michelangelo, sem
opnaði í safninu í síðustu viku, seldust meira en
11.000 miðar fyrirfram. Fyrra metið á sýning um
Persíu sem stóð yfir í fyrra, en þá seldust 3.670 miðar
fyrirfram.
Óþolinmóður kennari
Sýningin ber heitið Michelangelo Drawings: Closer
to the Master og inniheldur 90 verk eftir listamann-
inn, sem koma frá British Museum, Ashmolean-
safninu í Oxford og Teyler-safninu í Hollandi. Þetta
mun vera fyrsta sýningin í Bretlandi á verkum Mich-
elangelo í 30 ár.
Á sýningunni gefur meðal annars að líta portrett-
myndir af listamanninum og styttu af honum – þar
sem hann er með brotið nef. Gestir fá líka að berja
augum teikningar sem Michelangelo notaði til að
kenna nemendum sínum, sem og teikningar nemend-
anna sjálfra.Á sumum þeirra er að finna skondin
skilaboð úr smiðju meistarans; „Teiknaðu, Antonio,
teiknaðu, Antonio, teiknaðu og ekki eyða tímanum,“
stendur á einni þeirra, sem gefur til kynna að Mich-
elangelo hafi ekki verið sérlega þolinmóður kennari.
Með nokkrum öðrum skissum og teikningum á sýn-
ingunni, sem gerðar voru í aðdraganda skreytinganna
í Sixtínsku kapellunni í Vatíkaninu, er sýnt bréf frá
Michelangelo til föður síns, þar sem hann segir m.a.:
„Ég hef klárað kapelluna sem ég var að mála. Páfinn
er mjög ánægður.“
Teiknaðu, Antonio, teiknaðu
AP
Starfsmaður British Museum skoðar portrettmynd af
Michelangelo, sem gestir geta skoðað á sýningunni.
Hluta af loftfreskunni í Sixtusar-kapellunni er varpað í
loft British Museum í London um þessar mundir.
Myndlist | Michelangelo slær met í British Museum
Michelangelo-sýningin í British Museum er til 25. júní.
Sú var tíðin að Íslendingarheyrðu ekki aðra músík enþá sem þeir sjálfir sköpuðu
sín á milli, kenndu hver öðrum og
lærðu af förufólki og flökkurum.
Tónleikar voru strjálir framan
af síðustu öld, og oft veltir maður
því fyrir sér hvort það hafi ekki
hreinlega verið eins og geim-
skipslending í dag, þegar Fíl-
harmóníusveitin í Hamborg kom
og spilaði hér undir stjórn Jóns
Leifs árið 1926. Það væri magnað
að geta í dag rýnt í huga þeirra
Íslendinga sem heyrðu þá tón-
leika.
Útvarpið kom árið 1930 og þá
fór fólk að heyra erlenda tónlist
– og líka íslenska. En útvarpið
var auðvitað bara útvarp, og þótt
upplifun tónlistarinnar hljóti að
hafa verið góð fyrir þá sem
kunnu að njóta hennar, hlýtur að
hafa verið enn merkilegra fyrir
þá sem þyrsti í tónlist þegar tón-
leikum fór að fjölga svo eitthvað
kvað að.
  
Í dag er öldin önnur og ekkertlát á tónleikahaldi á Íslandi.
Tónlistarmenntun þjóðarinnar er
á góðu róli, og hér starfa fínir at-
vinnumenn og frábærir talentar á
öllum sviðum tónlistar.
Því, að hlusta á tónlist á tón-
leikum, eða í öðrum „lifandi“
kringumstæðum, verður ekki líkt
við neina aðra upplifun. Það er
sama hversu tækninni og græju-
dótinu fleygir fram í gæðum –
það verður aldrei eins að hlusta á
tónlist á þann hátt. Sumar ástæð-
urnar eru augljósar. Það sem
hlustað er á í græjum, eru yf-
irleitt upptökur og tónlistarflutn-
ingur í stúdíói lýtur allt öðrum
lögmálum en flutningur sem
verður að lukkast í þetta eina
sinn í vitna viðurvist. Og einmitt
þar geta undrin gerst. Í lifandi
tónlistarflutningi skapast
stemmning – einhvers konar tján-
ing milli flytjenda og hlustenda.
Orkan sem gengur milli þessara
tveggja póla getur verið dauf og
allt að því andvana, en þegar vel
tekst til getur hún magnast upp
og orðið beinlínis rafmögnuð.
Þetta hafa allir upplifað sem sótt
hafa góða tónleika. Vel heppn-
aðir tónleikar standa ekki bara
og falla með góðum flutningi –
það kemur vissulega fyrir að
maður upplifir góða músík og
firnavel flutta, sem nær þó ekki
að hreyfa við þeim sem hlusta.
Kjarni upplifunarinnar liggur í
kemistríunni milli tónlistarinnar,
flytjendanna og áheyrenda. En
eins og góður flutningur þarf
ekki að vera ávísun á góða upp-
lifun; þá geta aðrir þættir en
snilldar spilamennska líka kveikt
neistana sem gera upplifunina af
lifandi tónlist einstaka. Þess
vegna má kannski líkja því að
sækja tónleika við eins konar
óvissuferð. Maður veit aldrei fyrr
en á hólminn er komið, í hvaða
hæðir upplifunin ber mann.
  
Og stundum gerist það aðstóru kikkin vara ekki nema
augnablik – það sem gerir tón-
leikaferðina þess virði að maður
lagði af stað. Og það er aldrei á
vísan að róa með það hvað það
gæti orðið. Það er kannski bara
ein undursamlega fallega túlkuð
hending hjá söngvara, ögrandi
hljóðheimur nýs verks, „geðveikt
grúv“ í gömlum slagara, eða – jú,
það verður að viðurkennast að
það getur líka verið kikk að upp-
lifa einhverja óútskýranlega
virtúósíska fingra- eða raddfimi.
En með auknu framboði á tón-
leikum, fjölgar ekki bara góðum
tónleikum. Miðlungsgóðum tón-
leikum og lélegum tónleikum
fjölgar líka. Það verður æ erf-
iðara að ramba á það sem er ein-
hvers virði hvað snertir nautnina
af músíkupplifuninni.
Eins og upplifun af því að
hlusta á tónlist getur verið djúp
og nærandi, þá er annar val-
kostur sem er æ vanmetnari í
dag. Það er að upplifa þögnina.
Raunverulega þögn. Ég set hana
í annað sæti á eftir músíkupplif-
uninni sem snertir við manni og
gefur einhverja lífsfyllingu. Það
er varla það fyrirtæki sem ekki
ælir yfir mann óumbeðið ein-
hverjum óskapnaði úr símakerfi
sínu meðan beðið er eftir sam-
bandi. Það er ekki tónlist; bara
eitthvað sem eyðir þögninni. Í öll-
um óyndis skarkalanum sem er í
umhverfi okkar, er orðið erfitt að
finna þögnina. En hún er þarna
líka. Hennar má svo njóta á sama
hátt og tónlistarinnar, og ef mað-
ur leggur sig fram, getur hún
verið alveg jafn merkileg óvissu-
ferð og tónleikaferðin.
Að fara
á tónleika
’ Þess vegna má kannskilíkja því að sækja tón-
leika við eins konar
óvissuferð. Maður veit
aldrei fyrr en á hólminn
er komið, í hvaða hæðir
upplifunin ber mann. ‘
Morgunblaðið/Jim Smart
begga@mbl.is
AF LISTUM
Bergþóra Jónsdóttir
KARLAKÓRINN Stefnir heldur
vortónleika sína í Langholtskirkju í
kvöld kl. 20.00 og í Hlégarði á föstu-
dagskvöld á sama tíma. Stjórnandi
er Atli Guðlaugsson og píanóleikari
Árni Heiðar Karlsson.
Stefnir mun síðan í samvinnu við
Karlakór Hreppamanna halda
tvenna sameiginlega tónleika hinn 1.
apríl næstkomandi. Fyrri tónleik-
arnir verða í Hveragerðiskirkju og
hefjast kl. 17.00, en þeir síðari verða
í Félagsheimili Hrunamanna kl.
21.00.
Stjórnandi kórs Hreppamanna er
Edit Molnár, en píanóleikari er
Miklós Dalmay.
Einsöngvarar og hljóðfæraleik-
arar eru úr hópi kórfélaga.
Vortónleikar
Stefnis og
Hreppa-
manna
Morgunblaðið/Jón Svavarsson
Karlakórinn Stefnir heldur tvenna tónleika á eigin vegum fyrir helgina og
aðra tvenna í samvinnu við Karlakór Hreppamanna hinn 1. apríl.
HUGURINN BER ÞIG
AÐEINS HÁLFA LEIÐ
ÍS
LE
N
S
K
A
A
U
G
LÝ
S
IN
G
A
S
TO
FA
N
/S
IA
.IS
I
C
E
3
1
8
0
0

0
3
/2
0
0
6
+ Bókaðu flug á www.icelandair.is
NÝTT – BEINT FLUG Í HAUST!
VERÐ FRÁ 32.880
ST. PÉTURSBORG
*
KR.
Safnaðu
Vildarpunktum
Ferðatímabil til loka september.
Þetta tilboð gefur 3.600 Vildarpunkta. *Innifalið: Flug báðar leiðir með flugvallarsköttum.