Morgunblaðið - 29.03.2006, Blaðsíða 29

Morgunblaðið - 29.03.2006, Blaðsíða 29
MORGUNBLAÐIÐ MIÐVIKUDAGUR 29. MARS 2006 29 Úthlutun styrkja úr Háskólasjóði Eim- skipafélags Íslands er sú fyrsta í kjölfar sameiginlegrar viljayfirlýsingar sjóðsins og Háskóla Íslands um að nýta sjóðinn til að styðja við stúdenta í rannsóknatengdu fram- haldsnámi við Háskóla Íslands. Til styrkj- anna er varið stighækkandi hlutfalli af bók- færðri hreinni eign Háskólasjóðs Eim- skipafélagsins frá árinu 2006 til ársins 2009, en frá og með því ári má ætla að sjóðurinn muni veita styrki til doktorsnáms fyrir um 100 milljónir króna árlega. Sem kunnugt er var sjóðurinn stofnaður til minningar um alla þá Vestur-Íslendinga sem hlut áttu í stofnun H/f Eimskipafélags Íslands á sínum tíma. g í skólastarfinu strax næsta vetur. með þessari fyrstu úthlutun gefst fleiri tum en nokkru sinni áður færi á að sig doktorsnámi í fullu starfi við HÍ.“ hlutu tuttugu og tveir doktorsnemar til ýmist eins, tveggja eða þriggja ára sóknarverkefni sín. Þrír styrkir voru til afmarkaðra rannsóknarverkefna í n leiðbeinenda, þar sem auglýst verð- r stúdentum. Einnig voru veittir tveir r stúdentum í rannsóknartengdu ranámi í raunvísindum. Sé skipting reina skoðuð sést að í félagsvísindum fjórir doktorsnemar styrk, sjö í heil- svísindum, fjórir í hugvísindum og sjö fræði og raunvísindum. mskipafélags Íslands m verða farsældar“ Morgunblaðið/Eyþór félagssjóðsins og formaður bankaráðs Landsbankans, ásamt styrkþegum. amyndun. hvernig kni og st ávallt í rfi,“ seg- nn sé sér- ngu far- á sl. bæði im tíma þjóðin rkurinn a sér ið að sé nú EDDA Sif Aradóttir hlaut þriggja ára rannsóknarstyrk til þess að vinna að doktorsverkefni sínu sem snýr að efnaferlum ís- lenskra jarðhitasvæða með sam- tengdu efna- og forðafræðilíkani. Verkefnið er unnið innan raunvís- indadeildar Háskóla Íslands og er leiðbeinandi hennar Hannes Jónsson, pró- fessor í efna- fræði við Há- skólann. „Þetta snýst um það að kúpla efnafræði inn í forða- fræðilíkön sem notuð hafa verið víðs vegar um heiminn á umliðnum árum,“ segir Edda, en forðafræðilíkön eru tölvulíkön sem herma eftir vinnslu úr jarðhitakerfum og upphaflega var þróað við Lawr- ance Berkeley Livermore- rannsóknarstofnunina í Kali- forníu. Segir Edda slík líkön t.d. veita upplýsingar um hversu lengi hægt sé að nýta viðkomandi vinnslusvæði. „Líkönin eru því mikilvæg hjálpartæki í því að gera vinnsluna úr jarðhitasvæð- unum sjálfbæra,“ segir Edda og bendir á að fram að þessu hafi ekki verið notast við efnafræði í líkönunum og því t.d. ekki verið skoðað hvaða áhrif efnabreyt- ingar geti haft á jarðhitakerfin. Að sögn Eddu er rannsókn- arverkefnið unnið í nánum tengslum við vísindamenn í Berkeley. „Það kostar auðvitað mikla peninga að vera á flakki milli tveggja staða, þannig að styrkurinn er mér ómetanlegur því hann gerir mér raunar kleift að vinna að þessu verkefni sem skyldi í nánum tengslum við fremstu vísindamenn á þessu rannsóknarsviði.“ Íslensk jarð- hitasvæði til rannsóknar Edda Sif Aradóttir talmeina- annsókn- torsverk- t sem ð stami labarna n vinnur ækna- Háskóla s. Leið- dur henn- Roger J. m, pró- tal- og rfræði iforn- Hjalta- spítala – markmið . Í fyrsta lagi sé ætlun hennar að kanna hvort hægt sé að þróa mælitæki sem geti greint og mælt stam. Í öðru lagi að kanna hvort hægt sé að greina einkenni stams óháð tungu- máli þess sem talar eða hlustar. Í þriðja lagi hvort hægt sé að kenna foreldrum að þekkja einkenni stams og greina þannig milli stams og eðlilegs hökts í tali. Og í fjórða lagi er markmið rann- sóknarinnar að hanna kennslu- myndband fyrir foreldra, hjúkr- unarfræðinga, leikskólakennara og aðra faghópa til að greina stam hjá börnum á aldrinum þriggja til fimm ára og kanna svo aftur áhrif kennslumyndbandsins. Að sögn Jó- hönnu má gera ráð fyrir að a.m.k. 4% allra barna og 1% fullorðinna stami viðvarandi. Segir hún lyk- ilatriði í meðferð við stami að greina einkenni stams sem fyrst. Aðspurð hvaða þýðingu styrk- urinn hafi fyrir hana segir Jóhanna hann breyta öllu. „Nú get ég loks einbeitt mér af fullum krafti að rannsókninni og lokið henni.“ RÍKISHÁSKÓLARNIR munu verða annars flokks háskólar verði ekki meira fé látið renna til þeirra, að því er fram kom í máli Margrétar S. Björnsdóttur, for- stöðumanns Stofnunar stjórn- sýslufræða og stjórnmála við HÍ, á málþingi í gær um samkeppn- ishæfni opinberu háskólanna á Ís- landi. Málþingið fór fram sam- tímis í Háskóla Íslands og Háskólanum á Akureyri með notkun fjarfundabúnaðar. Margrét, sem unnið hefur hjá HÍ í rúm 20 ár, sagði að eins og er hefðu ríkisháskólarnir ákveðið forskot en það myndi ekki endast lengi. Hún ræddi sérstaklega um Háskóla Íslands og sagði styrk- leika hans marga. Nefndi hún sem dæmi að skólinn væri stór, breidd væri í námsframboði og miklir möguleikar á þverfaglegu samstarfi. Þá liti Háskólinn á sig sem þjóðskóla sem væri öllum op- inn og skólinn nyti mikils trausts meðal landsmanna. Hann hefði á að skipa vel menntuðum kenn- urum og mikil aukning væri í framhaldsnámi við HÍ. „Það er styrkur en um leið veikleiki vegna þess að hið opinbera borg- ar ekki meira fyrir framhalds- nema heldur en aðra nemendur þó að almennt sé viðurkennt að framhaldsnám, og sérstaklega doktorsnám, kosti mun meira,“ sagði Margrét. Hún sagði að ósveigjanleg lög um opinbera starfsmenn yllu háskólanum einn- ig vandræðum. Skólinn hefði ekki nægilega möguleika til þess að ná til úrvalsfólks með því að bjóða sérkjör eða losa sig við þá sem ekki væru í fremstu röð. Þá væri það vandi að huglaus stjórnvöld vörpuðu pólitískri ábyrgð á stjórnendur HÍ, bæði í skólagjaldamálum og hvað varð- aði aðgangstakmarkanir. Stjórn- völd menntamála hefðu sagt að það væri alfarið mál HÍ að taka á þessum málum. „Við höfum tekið hundruð nemenda í HÍ án þess að fá borgað fyrir það frá stjórnvöld- um. Þetta höfum við gert vegna þess að við lítum á þetta sem þjóðskóla sem hafi skyldur við þjóðina,“ sagði Margrét. „Þarna eru tvö dæmi um að íslensk stjórnvöld axla ekki pólitíska ábyrgð,“ bætti hún við. endum í háskólum hefði fjölgað mjög undanfarin ár. Á árunum 2001–2004 hefði nemendum fjölg- að um 11% að meðaltali, en lang- tímaviðmið stjórnvalda gerðu ráð fyrir 4% árlegum vexti. Ekki væri nema von þótt fólk spyrði hvort þörf væri á öllu þessu háskóla- menntaða fólki, en háskólarnir þyrftu hins vegar að geta tekið við öllu því fólki sem þar vildi stunda nám. Kjartan sagði að ef háskólum væri raðað upp eftir vexti undanfarin ár, kæmi í ljós að þeir skólar sem heyrðu undir landbúnaðarráðuneytið, á Hvann- eyri og á Hólum, hefðu vaxið hraðast. Þar á eftir kæmi Við- skiptaháskólinn á Bifröst og svo Háskólinn á Akureyri. Vöxt hans mætti þó einkum rekja til fjölg- unar nemenda í fjarnámi. Næstur kæmi Háskólinn í Reykjavík, þá Háskóli Íslands og vöxtur Listaháskólans hefði orðið minnstur. „Það gefur okkur til- efni til þess að setja fram sam- særiskenningu um að ríkisháskól- arnir séu að vaxa minna en einkaháskólanir,“ sagði Kjartan. Kjartan sagði þá umræðu sem fram færi um fjárhagsvanda há- skólastigsins bæði rétta og ranga. „Það er auðvitað fjárhagsvandi í þeim skilningi að háskólarnir hafa ekki nægilegt fé til þess að mennta allt þetta fólk sem vill koma í þá. En sú staðreynd að fólk sækir í háskólana er eitthvað sem ætti að vera þjóðinni gleði- efni,“ sagði Kjartan. Þarf að auka framlög um 4,8 milljarða á fimm árum Ingjaldur Hannibalsson, for- maður fjármálanefndar háskóla- ráðs HÍ, flutti erindi á mál- þinginu um fjármögnun háskóla- náms á Íslandi. Benti hann meðal annars á að hér á landi er það fjármagn sem fer til háskólastigs- ins á Íslandi úr opinberum sjóð- um um það bil 1% af vergri lands- framleiðslu, en í Danmörku, Sví- þjóð og Finnlandi er þetta hlutfall á bilinu 1,8–1,9%. Ingjaldur minnti á það markmið sem Krist- ín Ingólfsdóttir hefði sett, að HÍ yrði í hópi 100 bestu háskóla í heimi árið 2016. Á næstu fimm árum væri stefnt að því að fimm- falda fjölda útskrifaðra doktora og það hefði verið metið að á þessum tíma þyrftu framlög til skólans að aukast um 4,8 millj- arða króna. „Þetta myndi þýða aukningu fjárveitingar um 3,2 milljarða króna og aukningu sér- tekna um 1,6 milljarða,“ sagði Ingjaldur. Hann benti á að þrátt fyrir þetta myndi opinbert fram- lag til háskólastigsins ekki ná sama hlutfalli af landsframleiðslu og nú væri í Danmörku og Sví- þjóð. Minni vöxtur í ríkisreknu háskólunum? Kjartan Ólafsson, sérfræðingur við Rannsóknastofnun HA, flutti erindi um þróun og stöðu háskóla á Íslandi. Hann benti á að nem- Málþing um samkeppnishæfni opinberu háskólanna á Íslandi Morgunblaðið/Ásdís Það fjármagn sem fer til háskólastigsins á Íslandi úr opinberum sjóðum er það bil 1% af vergri landsframleiðslu. Ríkisháskólarnir eiga á hættu að verða ann- ars flokks skólar Eftir Elvu Björk Sverrisdóttur elva@mbl.is Morgunblaðið/Ásdís Ingjaldur Hannibalsson flutti erindi á málþinginu í gær.
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56

x

Morgunblaðið

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.