Morgunblaðið - 02.04.2006, Blaðsíða 8
8 SUNNUDAGUR 2. APRÍL 2006 MORGUNBLAÐIÐ
FRÉTTIR
*A›ra lei› me› sköttum. Gildir fyrir börn 12 ára og yngri í fylgd me› fullor›num
Verð frá:
Barnaverð:
www.icelandexpress.is, Grímsbæ, Efstalandi 26, Sími 5 500 600
www.icelandexpress.is/stokkholmur
STOKKHÓLMUR
Eins og flestir
Íslendingar vita er
Stokkhólmur á austurströnd
Svíþjóðar. Yndisleg borg sem
teygir sig út á ellefu eyjar.
Að ganga um miðbæinn er
dásamlegt og þröngar götur Gamla
Stan eru eins og sögusvið ævintýris.
Heimamenn sækja mikið út í
Skerjagarðinn og skal engan undra
því hann er steinsnar frá miðborg
Stokkhólms og þar er að finna fjölda
lítilla eyja með notalegum sumar-
húsum sem hægt er að leigja með
lítilli fyrirhöfn og kostnaði.
Lifandi, skemmtileg og einstaklega hugguleg
Nóg að gerast!
3.–6. júní
Stockholm Marathon
1.–6. júní
The Restaurants’ Day
18.–22. júlí
Stockholm Jazz Festival
31. júlí–6. ágúst
Stockholm Pride
MAMMA MIA!
Söngleikur eftir Björn og Benny
Stórkostlegi Stokkhólmur!
Skoðunarferðir, góður matur og góður
félagsskapur. Íslensk fararstjórn.
Nánar á www.expressferdir.is
MEÐ EXPRESS FERÐUM:
19.–26. maí, 30. júní–2. júlí og 11.–13. ágúst
Sími: 5 900 100
Það þarf enginn að efast um hvert leið liggur hjá gamla rauð.
Ámálþinginu Stefnu-mót við Hjörleifsjötugan sem
nokkur náttúruverndar-
samtök stóðu fyrir á dög-
unum til að heiðra Hjörleif
Guttormsson sem ötulan
baráttumann náttúru-
verndar, var rætt um ýms-
ar hliðar náttúruverndar.
Guðmundur Páll Ólafsson
náttúrufræðingur fjallaði
þar um sýn sína á hálend-
isþjóðgarð og setti fram
hugmynd um að vernda
ekki aðeins einstaka bletti í
náttúru landsins heldur
heilu svæðin. Guðmundur Páll gat
þess í framhjáhlaupi að sér fynd-
ist verndun Breiðafjarðar standa
á veikum grunni og vera haldlítil.
Lög um verndun Breiðafjarðar
voru sett árið 1995 og er tilgangur
þeirra að „stuðla að verndun
Breiðafjarðar, einkum landslags,
jarðmyndana, lífríkis og menning-
arminja,“ eins og segir í fyrstu
grein þeirra.
Verndunin tekur til svæðis sem
markað er með línu allt frá Ytra-
nesi á Barðaströnd og í sveig til
austurs og suður um fjörðinn og
út aftur til Vallabjargs að sunn-
anverðu. Eyjar og fjörur sem
vernd Breiðafjaðar nær til eru alls
um 20 þúsund hektarar. Breiða-
fjörður er á norrænum lista yfir
strandsvæði á Norðurlöndum sem
mikilvægt er að vernda og á evr-
ópskum lista yfir 32 sjávarsvæði
þar sem hentugt er og æskilegt að
stunda rannsóknir á líffræðilegum
fjölbreytileika.
Umhverfisráðherra fer með
stjórn mála er varða vernd
Breiðafjaðar og honum til ráðgjaf-
ar er sjö manna Breiðafjarðar-
nefnd. Ráðherra skipar formann-
inn en aðrir nefndarmenn eru
fjórir frá héraðsnefndum sýsln-
anna við fjörðinn, einn frá nátt-
úrustofum Vesturlands og Vest-
fjarða og Náttúrufræðistofnun
Íslands og einn er frá þjóðminja-
ráði.
Markviss vinna
og rannsóknir
Í lögunum segir að markvisst
skuli unnið að því að auka þekk-
ingu á náttúru Breiðafjarðar-
svæðisins og tryggja sem best
verndun þess með rannsóknum.
Náttúrufræðistofnun Íslands og
náttúrustofurnar á Vesturlandi og
Vestfjörðum skulu hafa þær með
höndum. Nefndin hefur látið gera
verndaráætlun þar sem skilgreint
er hvernig á að ná markmiðum
sem sett voru um vernd svæðisins.
Guðmundur Páll sagði í samtali
við Morgunblaðið að sér fyndist
vandinn við verndunina vera sá á
hve veikum lagalegum grunni hún
væri. „Það er engu líkara en að
það hafi aldrei verið ætlunin að
gera neitt sem skipti máli og það
allra versta er að hafa pólitískt
skipaða Breiðafjarðarnefnd sem
sinnir fyrst og fremst pólitískum
hagsmunum sveitarfélaga og ein-
staklinga í stað aðalmálsins sem
er að vernda Breiðafjörð fyrir
komandi kynslóðir og öflugra at-
vinnulíf á sjálfbæran hátt,“ segir
hann.
Vill pólitíkina úr nefndinni
Guðmundur Páll segist alls ekki
vera að kasta neinni rýrð á prýði-
legan formann nefndarinnar, en
það er Friðjón Þórðarson, fyrr-
verandi alþingismaður og ráð-
herra. „Heldur pólitískt skipaða
fulltrúa sem hafa ef til vill engar
faglegar forsendur til að sitja þar
á meðan faglegir fulltrúar eru í
minnihluta. Og sennilega hefur
framganga nefndarinnar í vega-
gerð við norðanverðan Breiða-
fjörð nýverið ekki aðeins stór-
skaðað álit manna á
Breiðafjaðarnefnd heldur sýnt
fram á að hún er óstarfhæf sem
pólitísk nefnd,“ segir Guðmundur
Páll ennfremur og telur að endur-
skoða eigi þetta fyrirkomulag sem
fyrst og gefa verndun Breiða-
fjarðar meira vægi. „Það kæmi að
vísu fljótlega ef pólitíkin hyrfi á
brott úr nefndinni.“
Berggrunnur Breiðafjarðar er
um 6-12 milljón ára gamall og til-
heyrir elsta hluta berggrunns
landsins. Í og við Breiðafjörð eru
kulnaðar eldstöðvar, svo sem í
Reiphólsfjöllum, Króksfirði, Flat-
ey, Hrappsey og víðar. Þá má
finna jarðhita nokkuð víða í sjó og
flæðarmáli við fjörðinn. Þá þarf
varla að minna á að Breiðafjörður
og eyjarnar eru kunn fyrir fjöl-
skrúðugt fuglalíf og verpir þar um
helmingur íslenskra fuglategunda
eða 37. Svæðið er einnig mikil-
vægt m.a. fyrir margæsir, rauð-
brysting og tildru sem hafa þar
viðdvöl á leið sinni milli varp-
stöðva og vetrarstöðva. Þá er
gróðurfar víða fjölbreytt.
Fram kemur í bæklingi sem
Breiðafjarðarnefnd hefur gefið út
um náttúru og sögu Breiðafjarðar
að fyrr á öldum hafi Breiðfirðing-
ar almennt verið efnaðri en aðrir
Íslendingar og að helstu auðæfi
þeirra hafi verið afurðir náttúr-
unnar á svæðinu. Nýttu þeir fisk,
sel og fugl og ekki síst voru mikil
hlunnindi af dúntekju og er svo
ennþá. Einnig voru samgöngur
þar löngum betri en annars staðar
á landinu þar sem tiltölulega fljót-
legt var að ferðast um á báti.
Minnt er á að þar hafi þróast
breiðfirskt bátalag sem einkenn-
ist af bognu stefni, léttleika og
ávölu formi.
Fréttaskýring | Telur að breyta þurfi fyrir-
komulagi á skipan Breiðafjarðarnefndar
Verndun á
veikum grunni
Matarkista um aldir með ríku fuglalífi og
gróðurfari og stórmerkilegri jarðfræði
Siglingar eru ríkur þáttur hjá Breiðfirðingum.
Segir Breiðafjörð eiga
heima á heimsminjaskrá
Breiðafjörður á heima á
heimsminjaskrá UNESCO að
mati Guðmundar Páls Ólafs-
sonar, náttúrufræðings í Stykk-
ishólmi, og telur hann fáa átta
sig á því. Telur hann að slík
verndun yrði mikil lyftistöng fyr-
ir atvinnulíf og sveitarfélögin við
Breiðafjörð og segir í samtali við
Morgunblaðið þetta vera mun
stærra og umfangsmeira hags-
munamál en margir geri sér
grein fyrir.
Eftir Jóhannes Tómasson
joto@mbl.is
Innihaldið skiptir máli