Morgunblaðið - 05.04.2006, Blaðsíða 45

MORGUNBLAÐIÐ MIÐVIKUDAGUR 5. APRÍL 2006 45
FORSÝND Í KVÖLD
FRELSI AÐ EILÍFU ! eeee- S.U.S. - XFM 91,9
eeeee
- V.J.V. - TOPP5.IS
eeee
- KVIKMYNDIR.IS
eeee
- A.B. Blaðið
Ein magnaðasta
kvikmyndaupplifun ársins.
SAMBÍÓ ÁLFABAKKA SAMBÍÓ KRINGLUNNI SAMBÍÓ AKUREYRI SAMBÍÓ KEFLAVÍK
BASIC INSTINCT 2 kl. 5:30 - 8 - 10:30 B.i. 16 ára
BASIC INSTINCT 2 VIP kl. 5:30 - 8 - 10:30
EIGHT BELOW kl. 5:30 - 8 - 10:30
V FOR VANDETTA kl. 5:30 - 8 - 10:45 B.i. 16 ára
THE MATADOR kl. 6 - 8 - 10:30 B.i. 16 ára
LASSIE kl. 3:50 - 6
AEON FLUX kl. 10:30 B.i. 16 ára
BLÓÐBÖND kl. 8
BAMBI 2 m/Ísl. tali kl. 3:50
WOLF CREEK Fors. kl. 8 B.i. 16.ára.
BASIC INSTINCT 2 kl. 5:30 - 8 - 10:30 B.i. 16 ára
EIGHT BELOW kl. 5:30 - 8 - 10:30
V FOR VANDETTA kl. 5:30 - 10:30 B.i. 16 ára
BASIC INST. 2 kl. 8 - 10 B.i. 16 ára
DATE MOVIE kl. 8 - 10:20 B.i. 14 ára
BASIC INST. 2 kl. 8 - 10:15 B.i. 16
EIGHT BELOW kl. 5:45 - 8 - 10.15
LASSIE kl. 6
BYGGÐ Á ÓTRÚLEGUM SÖNNUM ATBURÐUM
Frábær ævintýrarík og heillandi fjölskyldumynd
frá Disney sem hefur allstaðar slegið í gegn.
eee
V.J.V. topp5.is
eee
S.V. mbl
30.000
manns týn
ast á
hverju ári
í Ástralíu.
Sumir sjás
t
aldrei aftu
r.
Það er ákveðið stöðutákn aðeiga tösku frá Chanel, Bur-berry’s frakka eða kjól frá
Chloé. Vegna þess hversu eft-
irsóttir ýmsir hlutir eru, spretta
óhjákvæmilega eftirlíkingar upp.
Núna er ekki verið að ræða um
bransann sem felst í því að selja
falsaðar vörur en tískuhús á borð
við Louis Vuitton og Gucci og önn-
ur með áberandi og þekkt vöru-
merki hafa hvað mest orðið fyrir
barðinu á fölsurunum. Hérna er átt
við eftirapanir af vinsælli hönnun,
flíkin er gerð „í anda“ ákveðins
hönnuðar og seld undir merki ein-
hvers annars.
Tískutímarit taka mörg þetta
fyrir og má nefna Marie Claire og
Style, fylgirit breska Sunday Tim-
es. Er þá birt ein mynd af eftirsótta
og dýra hlutnum sem gat af sér eft-
irlíkinguna, sem er á næstu mynd.
Oft munar einu núlli á verðinu þótt
flíkurnar eða handtöskurnar séu
nokkuð líkar.
Núorðið er mjög auðvelt að fylgj-
ast með því sem gerist á tískuvikum
í New York, London, Mílanó og
París. Myndir af öllum flíkum á
tískusýningum helstu hönnuða birt-
ast á vef Style.com fljótt eftir sýn-
ingarnar. Þetta gerir versl-
anakeðjum á borð við Zara og H&M
auðveldara fyrir að koma nýjustu
tísku í verslanir.
  
Almennir neytendur eru ánægð-ir með að þurfa ekki að borga
fáránlegar uppphæðir til að tolla í
tískunni. Þetta á helst við flíkur
sem verða þær heitustu hverju
sinni. Það þykir ekki góð fjárfest-
ing að borga tugi þúsunda króna
fyrir blússu sem verður komin úr
tísku eftir nokkra mánuði.
Ódýrar eftirlíkingar gætu orðið
úr sögunni en Samtök fatahönnuða
í Bandaríkjunum (CFDA) eru farin
af stað með baráttuherferð gegn
eftirlíkingunum í Washington. Í
fararbroddi í herferðinni eru
hönnuðir á borð við Diane Von
Furstenberg, Narciso Rodriguez og
Zac Posen. Hönnuðirnir vilja að
höfundarréttarlög verndi störf
þeirra á svipaðan hátt og þau gera
varðandi bækur og tónlist. Í því til-
felli er rétturinn verndaður á með-
an höfundurinn lifir og í 70 ár eftir
dauða hans. Hönnuðirnir eru þó
ekki að óska eftir því heldur vilja fá
vernd á hönnun sinni í þrjú ár eftir
að hún kemur fyrst fram.
Fatahönnuðirnir segja að hátt
verð flíka þeirra endurspegli að-
eins þá miklu vinnu sem þeir eyði í
undirbúnings- og rannsóknarvinnu
varðandi efni, hugmyndir og tækni.
Þeim finnst ósanngjarnt að aðrir
geti hagnast á þessari miklu vinnu
án þess að leggja neitt fram sjálfir.
Aðrir gætu haldið því fram að
það sé ekkert nýtt undir sólinni og
að tískustraumar séu í loftinu. Það
útskýri af hverju mörg tískuhús
komi fram með sömu hluti á sama
tíma eins og fyllta hæla og breið
belti.
  
Stan Herman, forseti CFDA, seg-ir málið liggja ljóst fyrir.
„Þetta er ekki eins flókið og margir
vilja meina. Að taka hönnun ein-
hvers og framleiða eftirlíkingu ætti
að stöðva,“ sagði hann í samtali við
New York Times. Þar er jafnframt
skýrt út að ástæðan fyrir því að
fatahönnun sé ekki vernduð sam-
kvæmt höfundarréttarlögum sé út
af því að litið sé á fötin sem nytja-
hluti en ekki listræna tjáningu eða
vísindauppgötvun. Þetta er sam-
kvæmt 200 ára gamalli hugmynd
sem átti að stuðla að sköpun og nýj-
ungum, að nytjahlutir ættu að vera
undanskildir svona lögum til að
auka vöxtinn í iðnaðinum. Þessi
hugmynd á ekki við á dögum auð-
veldrar fjöldaframleiðslu. Í staðinn
spyrja sumir hönnuðir að því af
hverju þeir eigi að halda áfram að
finna upp á nýjungum þegar ein-
hver geti stolið hugmyndunum og
jafnvel nýtt sér þær í framleiðslu á
undan þeim.
Þetta er gild spurning og ef nið-
urstaðan verður hönnuðunum í hag
gæti fjölbreytnin í fjöldafram-
leiddri tísku aukist. Fólk hefði gott
af því að þurfa að hugsa aðeins
meira um hverju það klæðist í stað
þess að kaupa alltaf nýjustu eft-
irlíkingarnar sem eru alls staðar.
List eða nytjahlutur?
’Hönnuðirnir vilja aðhöfundarréttarlög verndi
störf þeirra á svipaðan
hátt og þau gera varð-
andi bækur og tónlist.‘
Reuters
Hönnuðurinn Zac Posen ferðaðist nýverið til Washington til að berjast fyr-
ir höfundarréttarlögum um tísku.
ingarun@mbl.is
AF LISTUM
Inga Rún Sigurðardóttir
Diane Von Furstenberg er hvað
þekktust fyrir bundinn „wrap“-
kjól, sem getið hefur af sér ótelj-
andi eftirlíkingar.