Morgunblaðið - 10.04.2006, Blaðsíða 14

14 MÁNUDAGUR 10. APRÍL 2006 MORGUNBLAÐIÐ
ERLENT
EMBÆTTISMENN í Egyptalandi
reyndu í gær að lægja öldur vegna
ummæla sem Hosni Mubarak, for-
seti Egyptalands, lét falla á laugar-
dag en hann sagði þá að það væri
einkenni sjía-múslíma að sýna Íran
meiri hollustu en sínu eigin landi.
Ráðamenn í Írak eru hins vegar
ævareiðir og kallaði Jalal Talabani,
forseti Íraks, ummæli Mubaraks
„gremjuleg“ og forsætisráðherrann,
Ibrahim al-Jaafari, sagði þau móðg-
un við alla Íraka.
Uppnámið vegna ummæla Mub-
araks þykir sýna þá spennu sem rík-
ir í samskiptum arabaríkjanna en
víða eru menn ekkert ýkja sáttir við
að sjía-múslímar og Kúrdar taki
völdin í Írak. Súnní-múslímar eru í
heildina mun fleiri en sjítar og eru
víðast hvar við völd í íslömskum ríkj-
um, að nánasta nágranna Íraks, Ír-
an, undanskildu en þar er mikill
meirihluta íbúanna sjítar.
Mubarak, sem er einn áhrifamesti
þjóðarleiðtoginn í arabaheiminum,
sagði í viðtali á Al-Arabiya-sjón-
varpsstöðinni á laugardag: „Sannar-
lega hefur Íran mikil áhrif á sjítana [í
Írak]. Sjítar eru um 65% allra íbúa í
Írak … flestir sjíta í heiminum eru
hollir Íran, en ekki þeim ríkjum sem
þeir búa í.“
Segir borgarastríð vofa yfir
Mubarak sagði ennfremur að
borgarastríð vofði nú yfir í Írak sem
ógnaði öllum ríkjunum í Mið-Austur-
löndum. Brotthvarf Bandaríkjahers
myndi aðeins gera ástandið verra.
Al-Jaafari fordæmdi ummæli
Mubaraks harðlega í gær. „Þessi
ummæli hafa valdið uppnámi hjá
írösku þjóðinni, en hún samanstend-
ur af fólki úr ýmsum trúdeildum og
af ólíkum uppruna. Þau vöktu líka
furðu og óánægju írösku ríkis-
stjórnarinnar,“ sagði hann. Ráða-
menn í Íran lýstu líka furðu sinni en
lengi hefur verið grunnt á því góða
með Írönum og Egyptum. Frétta-
skýrendur sögðu Mubarak hafa
hlaupið á sig með ummælunum en
m.a. sagði Bahgat Korany, prófessor
við Ameríska háskólann í Kaíró, að
það væru ýkjur að sjítar í Írak væru
einungis leikbrúður stjórnvalda í
Íran.
Ummæli Mubaraks vekja
reiði íraskra ráðamanna
Gaf í skyn að sjítar í Írak væru undir hæl stjórnvalda í Íran
Ibrahim Jaafari Hosni Mubarak
Eftir Davíð Loga Sigurðsson
david@mbl.is
BRASILÍSKIR embættismenn fögn-
uðu landa sínum, Marcos Pontes,
mjög við komuna til jarðar í gær en
hann var að snúa aftur úr geimnum
eftir tíu daga ferðalag. Pontes er
fyrsti brasilíski geimfarinn og
skýrði það viðtökurnar sem hann
hlaut við lendinguna, og þann
áhuga sem þessari för Soyuz-geim-
farsins var sýndur í Brasilíu.
Pontes sést á myndinni halda á
þjóðfána Brasilíu skömmu eftir
lendingu nálægt bænum Arkalyk í
norðurhluta Kasakstan. Pontes
flaug út í geim með bandaríska
geimfaranum Jeffrey Williams og
Rússanum Pavel Vinogradov en
þeir urðu eftir í alþjóðlegu geim-
stöðinni.
Reuters
Fyrsti brasilíski
geimfarinn snýr
aftur til jarðar
Reuters
SILVIO Berlusconi, forsætisráðherra Ítalíu, mætir á kjörstað í Mílanó í gær ásamt móður sinni, Rosu. Ítalir fjöl-
menntu á kjörstað á fyrri degi kosninganna sem lýkur í dag. Þegar hin 95 ára gamla Rosa spurði son sinn hvernig
hún ætti að kjósa svaraði hann að bragði „settu kross við Forza Italia“, flokk forsætisráðherrans. Vöktu þessar
leiðbeiningar reiði vinstrisinnaðs kosningaeftirlitsmanns sem sagði „heyrðu, forsætisráðherra, þú getur ekki gert
þetta“. Berlusconi brást reiður við og sagði „ekki einu sinni með móður minni“, áður en hann náði sáttum við eftir-
litsmanninn með handabandi. Óvíst er hvort stjórn Berlusconis heldur velli í kosningunum.
Silvio Berlusconi á kjörstað í Mílanó í gær
London. AFP. | Hryðjuverkasamtökin
al-Qaeda áttu ekki hlut að hryðju-
verkaárásunum í London 7. júlí í
fyrra sem urðu 52 manns að bana.
Þvert á móti hafi verið um að ræða
árásir fjögurra ungra manna, sem
vildu verða píslarvottar, og aðgerð-
irnar hafi kostað lítið fé.
Þessu er haldið fram í grein
breska dagblaðsins The Observer
um helgina. Hún er byggð á uppkasti
skýrslu um hryðjuverkin í London
sem birt verður á næstu vikum.
Fullyrða greinarhöfundar að fjór-
menningarnir hafi sótt sér upplýs-
ingar um sprengjugerð á netinu og
að hráefnið í þær hafi aðeins kostað
sem svarar nokkra tugi þúsunda ís-
lenskra króna.
Að auki er því haldið fram í grein
blaðsins að óánægja með utanríkis-
stefnu Breta, sem ódæðismennirnir
töldu óvinveitta múslímum, og inn-
rásin í Írak hafi verið áhrifavaldur í
þessu samhengi. Talið er að skýrslan
muni afhjúpa hversu bresk stjórn-
völd eru berskjölduð gagnvart árás-
um af þessu tagi.
Al-Qaeda ekki
á bak við árás-
irnar í London
FLEST bendir til að samsteypu-
stjórn Ungverska sósíalistaflokksins
(MSZP) og Bandalags frjálsra
demókrata (SZDSZ) hafi haldið velli
í fyrri hluta þingkosninganna sem
fram fóru í gær. Þegar búið var að
telja 96 prósent atkvæða höfðu sósí-
alistar hlotið 43,3 prósent atkvæða
og frjálsir demókratar 6,3 prósent.
Verði þetta úrslitin eru sósíalistar
í lykilstöðu til að halda áfram með
stjórnarsamstarfið, en í Ungverja-
landi þurfa flokkar að hljóta fimm
prósent atkvæða til að fá menn
kjörna á þing.
Leiðtogi sósíalista, Ferenc
Gyurcsany, var sigurreifur þegar
niðurstöður talninganna lágu fyrir,
en engin stjórn hefur haldið velli í
þingkosningum í Ungverjalandi frá
því að lýðræðislegar kosningar fóru
fyrst fram í landinu árið 1990.
„Ungverjar gerðu nokkuð sem
hefur aldrei gerst síðan breytingarn-
ar áttu sér stað … þeir sögðu að
ríkjandi stjórn gæti haldið áfram að
stjórna,“ sagði Gyurcsany við stuðn-
ingsmenn sína í höfuðstöðvum
sósíalista í Búdapest í gærkvöldi.
Staðan gæti breyst
Það er þó alls ekki öruggt að þetta
verði niðurstaðan því að margt bend-
ir til að Ungverski Demókrataflokk-
urinn (MDF), fjórði stærsti stjórn-
málaflokkur landsins, hafi rétt náð
fimm prósenta lágmarkinu. En rætt
hefur verið um
MDF sem hugs-
anlegan sam-
starfsflokk
íhaldsflokksins
Fidesz, sem flest
bendir til að hafi
hlotið um 42,2
prósent atkvæða.
Í Ungverja-
landi er kosið
samkvæmt tveggja umferða blönd-
uðu kosningakerfi. Í fyrri umferð-
inni greiðir hver kjósandi atkvæði
með frambjóðanda í einstöku kjör-
dæmi og samkvæmt listakosningu.
Alls er raðað í 176 af 386 þingsæt-
um eftir úrslitum í einstökum kjör-
dæmum og þarf að efna til seinni um-
ferðar kosninga hljóti frambjóð-
endur ekki hreinan meirihluta.
Endanleg þingskipan mun því ekki
liggja fyrir fyrr en að lokinni seinni
umferð kosninganna 23. apríl nk.
Efnahagsmál í brennidepli
Má segja að efnahagsmál hafi ver-
ið í brennidepli kosningabaráttunnar
sem þykir hafa snúist mjög um per-
sónur Gyurcsanys og Viktors Or-
bans, leiðtoga Fidesz.
Lofaði Gyurcsany kjósendum að
hann myndi halda áfram ýmiskonar
umbótum á stjórnkerfi landsins, á
meðan Orban boðaði efnahagslega
verndarstefnu og hækkun lægstu
launa. Kosningarnar voru þær
fyrstu sem fram fara í landinu frá því
að Ungverjar gengu í Evrópusam-
bandið árið 2004.
Útlit fyrir að stjórnarflokkarnir
hafi haldið velli í Ungverjalandi
Ferenc Gyurcsany
Eftir Baldur Arnarson
baldura@mbl.is
TALIÐ er að stjórnarkreppan í Taí-
landi muni halda áfram eftir ákvörð-
un helstu stjórnarandstöðuflokka
landsins um að sniðganga fyrirhug-
aðar aukakosningar 23. apríl nk. Er
ákvörðunin talin geta komið í veg
fyrir að Thaksin Shinawatra, sem til-
kynnti sl. þriðjudag að hann myndi
láta af embætti forsætisráðherra,
geti sett nýtt þing hinn 1. maí nk.
Markmið stjórnarandstöðunnar,
sem bauð ekki fram í meirihluta
kjördæma í þingkosningunum 2.
apríl, er því að grafa undan lögmæti
stjórnarmyndunar Thai-Rak-Thai-
flokksins, flokks Thaksins, sigurveg-
ara kosninganna.
Ná aukakosningarnar til 38 kjör-
dæma, þar sem frambjóðendur úr
flokki Thaksins náðu ekki fimmtungi
atkvæða, eða þeim lágmarksstuðn-
ingi sem þarf þegar ekki er efnt til
mótframboðs. Þá þarf að efna til
aukakosninga í einu kjördæmi eftir
að eitt framboð þar var úrskurðað
ólögmætt.
Munu ekki skrá frambjóðendur
Vegna mikillar andstöðu við stjórn
Thaksins í suðurhluta landsins, eink-
um í Bangkok, er ekki búist við að
aukakosningar dugi til að hægt verði
að setja nýtt þing innan við 30 dög-
um frá því að kosningarnar fóru
fram, líkt og lög kveða á um.
„Við munum ekki skrá frambjóð-
endur,“ sagði Ongart Klampaiboon,
talsmaður taílenska Demókrata-
flokksins. Að sögn Klampaiboons
vilja demókratar að úrslit kosning-
anna 2. apríl verði ógilt, en alls vann
flokkur Thaksins 459 af þeim 500
þingsætum sem í boði voru. „Auka-
kosningarnar fara ekki fram með
gagnsæjum hætti. Þær verða merk-
ingarlausar þegar aðeins frambjóð-
endur Thai-Rak-Thai-flokksins
bjóða sig fram.“
Leiðtogar stjórnarandstöðunnar
telja að það sé ekki fullnægjandi
lausn á stjórnarkreppu landsins að
Thaksin hafi látið af embætti. Þess í
stað vill stjórnarandstaðan að
Thaksin gefi upp sæti sitt á þinginu
og hætti með öllu afskiptum af
stjórnmálum, en þeir hafa á undan-
förnum mánuðum sakað hann um
ólýðræðisleg vinnubrögð og spillingu
í tengslum við sölu hans á hlut sínum
í símarisanum Shin Corp.
Vilja
ógilda
úrslitin
Stjórnarkreppa
í Taílandi
Eftir Baldur Arnarson
baldura@mbl.is
♦♦♦