Morgunblaðið - 13.04.2006, Blaðsíða 11

MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 13. APRÍL 2006 11
FRÉTTIR
NÝÚTKOMNAR kennslubækur
fyrir iðnnema í pípulögnum er
gríðarlega mikilvægur áfangi í
fræðslumálum iðngreinarinnar
að mati Sigðurðar Grétars Guð-
mundssonar formanns Lagna-
deildar Samtaka iðnaðarins, en
hann er höfundar einnar bókar-
innar af fjórum og nefnist hún
Hita- og neysluvatnskerfi.
Sveinn Áki Sverrisson skrifaði
tvær bókanna, Teikningar og
verklýsingar og Fráveitukerfi og
hreinlætistæki. Fjórða bókin,
Plaströr og samsetning plastöra,
er samin af starfsmönnum og
sérfræðingum plaströraverk-
smiðjunnar SET á Selfossi, sem
einnig kostaði gerð þeirrar bók-
ar.
Bækurnar eru gefnar út á veg-
um SI og bókaútgáfunnar
IÐNÚ. Fjárhagslegur bakhjarl
Grétari og Eyjólfi Bjarnasyni
byggingatæknifræðingi hjá SI.
Mikil þörf er á námsefni í iðn- og
starfsmenntun en tryggja þurfti
fjármagn til útgáfu námsefnis í
fámennum greinum. „Við hjá
Samtökum iðnaðarins viljum
koma til móts við þessar þarfir
vegna þess að undanfarið hafa
verið gefnar út mjög myndarleg-
ar námsskrár í greinunum en þá
er komin skuldbinding um náms-
efni við hæfi hennar. En svo
virðist sem enginn opinber aðili
telji sig bera ábyrgð á slíkri
námsefnisgerð. Þess vegna
leggja Samtök iðnaðarins árlega
til 10 milljónir kr. til námsefn-
isgerðar og jafnframt viljum við
koma til móts við útspil mennta-
málaráðherra um að stefna að
því að leggja meira fjármagn til
námsefnisgerðar. Við viljum
sýna lit og leggja til fjármagn í
trausti þess að opinberir aðilar
leggi eitthvað fram á móti.“
útgáfunnar eru SI og Orkuveita
Reykjavíkur. Munu SI veita 30
milljónum kr. næstu 3 árin til út-
gáfu kennslubóka fyrir iðnnema
„Þetta er stór áfangi vegna þess
að þetta er punkturinn yfir
námsskrá fyrir iðnnema, því hún
er til lítils ef henni fylgir ekki
námsefni,“ segir Sigurður.
Nánast ekkert námsefni til
Ljóst var að nánast ekkert
námsefni í bóklegum greinum
pípulagna var til þegar undir-
búningur útgáfunnar hófst fyrir
þremur árum. Því var átaks þörf
innan sjálfrar greinarinnar. „At-
vinnulífið sjálft verður að taka
frumkvæðið í þessu og ég yrði
mjög ánægður ef þetta framtak í
pípulagnanáminu yrði til þess að
fleiri kæmu í kjölfarið og sæju að
þetta er hægt,“ segir Sigurður.
Ingi Bogi Bogason, sviðsstjóri
menntunar og mannauðs hjá SI,
er í útgáfustjórn ásamt Sigurði
Morgunblaðið/Brynjar Gauti
Mikilvægar bækur fyrir verðandi pípara. F.v.: Ingi Bogi Bogason og Sigurður Grétar Guðmundsson hjá SI,
Erling Erlingsson, framkvæmdastjóri IÐNÚ, og Eyjólfur Bjarnason hjá SI.
Langþráð námsefni
fyrir pípulagnanema
Eftir Örlyg Stein Sigurjónsson
orsi@mbl.is
Aðalatriðið er að tryggja eignarréttinnog frelsið til að nýta hann,“ segirOrri Vigfússon, formaður Norður-Atlantshafsfiskveiðisjóðsins
(NASF), sem gerir ákveðnar athugasemdir við
nýtt frumvarp um lax- og silungsveiði sem
fjallað er um á Alþingi þessa dagana og er nú
til umfjöllunar í landbúnaðarnefnd. Hann segir
áhyggjuefni að Landbúnaðarstofnun er fengið
tiltekið vald til að meta frekari takmarkanir á
veiðirétti. „Þá vaknar sú spurning hvernig
stofnunin kann að beita þessum valdheim-
ildum. Þegar komið er að því að stofnun er
heimilt að setja reglur sem byggja á huglægu
mati er nauðsynlegt að setja skýrar máls-
meðferðarreglur til að tryggja að allir sitji við
sama borð varðandi stjórnun og takmörkun á
nýtingu auðlindarinnar. Jafnframt er áhyggju-
efni sú tilhneiging sem víða kemur fram í
frumvarpinu að heimila ráðherra að setja nán-
ari reglur er varða ýmis ákvæði laganna.“ Orri
segir mikilvægt að eigendur auðlindarinnar,
veiðiréttarins, stjórni henni sjálfir. „Atvinnu-
umhverfið um þessa auðlind er einhver öfl-
ugasta grein landbúnaðar á Íslandi vegna þess
að henni er stjórnað af eigendum sjálfum,“
segir Orri
„Þeir hafa verið stöðugt á varðbergi varð-
andi verndun auðlindarinnar og ábyrgð sína
hafa þeir sýnt með framsækinni hugsun.
Hornsteinar atvinnugreinarinnar eru ábyrgt
stjórnskipulag á fyrirkomulagi veiða, öflugt
innra eftirlit, skýr verndunarmarkmið, skyn-
samleg markaðssetning, frjálsir samningar og
lágmarksíhlutun stjórnvalda.
Það er svo gott við þessa grein að ríkið kem-
ur hvergi nálægt. Það eina sem ég vil að ríkið
geri, er að úrskurða í ágreiningsmálum.“
Spurning hvort ekki eigi
að fresta að setja netin niður
Mikið hefur verið rætt um mögulega leigu,
uppkaup eða jafnvel lagasetningu til að stöðva
laxveiðar í net á Hvítár-Ölfusársvæðinu, hver
er afstaða Orra til þeirra mála?
„Við í NASF höfum beitt
okkur fyrir uppkaupum laxa-
neta á svæðum víðs vegar við
Atlantshaf. Fjölmargir samn-
ingar hafa verið gerðir en
þess ætíð gætt að eignarétt-
urinn sé virtur í hvívetna og
menn komi óþvingaðir að
samningaborði.
Hér á landi hefur tíðkast
helgarfriðun í netaveiðinni,
veitt frá þriðjudegi til föstudagskvölds. Þetta
kom til þegar menn voru að vinna með netin,
þetta var atvinna. Nú er þetta tómstundagam-
an og mér dettur í hug að það mætti víxla
þessu, veiða um helgar í staðinn. Það má skoða
fleiri aðferðir. En þegar þetta er orðið tóm-
stundagaman þá vilja eflaust flestir stunda það
um helgar.“
Orri segir lykilatriði í málinu vera sjálf-
bærni laxastofnsins á svæðinu en hún hefur
verið mjög lág. „Það er góð spurning hvort
ekki eigi að fresta því að setja netin niður.
Þannig hefur þetta verið gert í Skotlandi, á Ír-
landi og í Noregi. Það er fyrst og fremst verið
að vernda stóra laxinn með þessum aðgerð-
um.“
Varðandi frumvarpsdrögin er Orri sammála
því að skylduaðild eigi að vera að veiðifélögum.
„En í þessu sambandi verður að minna á þá
grundvallarreglu varðandi skerðingu á eign-
arrétti og þar með nýting-
arrétti að ekki skuli gengið
lengra en meðalhóf leyfir og
því að ekki er sjálfgefið að
menn þurfi að þola upptöku
réttinda sinna ef einungis
komi bætur fyrir og ekkert
tekið tillit til lífsgæða og
sjálfstæðs rétt manna til að
njóta eigin landgæða.
Grunnreglan að skyldu-
aðildinni hlýtur alltaf að grundvallast á vernd-
un og sjálfbærni auðlindarinnar og því að ein-
stakir jarðeigendur geti ekki nýtt hana með
þeim hætti að það takmarki nýtingarmögu-
leika annarra á veiðirétti sínum.
Samningar hafa verið gerðir milli veiði-
félaga og netabænda um upptöku neta á
ákveðnum svæðum til lengri eða skemmri tíma
og er það af hinu góða að rétthafar geti ráð-
stafað þessum hlunnindum sínum með frjáls-
um samningum án atbeina löggjafans eða
stjórnvaldsfyrirmæla.“
Netaveiðar verði heimilaðar
frá laugardegi til sunnudags
Gunnar Örlygsson, þingmaður Sjálfstæð-
isflokksins, hefur beitt sér fyrir því að netin
fari upp úr Hvítá-Ölfusá. Hann hefur rætt um
að gera þyrfti breytingar á 27. grein frum-
varpsins og banna þar með netaveiðar, en vill
nú skoða ákveðna málamiðlun.
„Ég er að skoða hvort hægt sé að ná sam-
stöðu um það hér í þinginu að láta 27. greinina
eiga sig, sem fjallar um veiðitæki og veiði-
aðferðir, en breyta 17. greininni,“ segir Gunn-
ar. „Sú grein fjallar um veiðitíma á laxi. Í dag
má veiða lax í net frá klukkan 10 á þriðjudags-
morgni til klukkan 22 á föstudagskvöldi, eða í
3,5 sólarhringa. Ég er að íhuga að koma með
breytingartillögu sem lýtur að því að breyta
þessari reglu á þá vegu að það verði einungis
heimilt að veiða lax í net frá klukkan átta á
laugardagsmorgni til klukkan átta á sunnu-
dagsmorgni. Með þessum hætti er verið að
koma til móts við frístundaveiðimenn sem vilja
veiða í net og geta þá gert það vikulega, en það
hafa verið ein helstu mótrök ráðherra. Í annan
stað myndast þá hvati fyrir bændur til frjálsari
samninga, sem því miður hafa ekki gengið upp
á vatnasvæði Ölfusár-Hvítár.
Í þriðja lagi myndast hvati til stórsóknar í
ferðaþjónustu á vatnasvæðinu og í fjórða lagi
slaknar á deilum manna á milli hvað þetta mál-
efni varðar.
Þarna er verið að fara milligönguleið og
hugsanlega þyrfti að greiða einhverjum bænd-
um bætur og þá vegna tekjumissis eingöngu
og það yrði þá háð upplýsingum sem liggja fyr-
ir hjá Veiðimálastofnun um veidda laxa. Þær
bætur yrðu nú ekki gríðarlega háar. Í því ljósi
vil ég skoða enn betur þann möguleika að
hagsmunaaðilar komi að bótagreiðslum með
ríkinu, með einum eða öðrum hætti.
Þá tel ég rétt að fiskihverfi þar sem neta-
veiði er einungis stunduð, eins og í Þjórsá, fái
að starfa samkvæmt gömlu lögunum.
Ég vil ná sáttum þannig að þeir frístunda-
veiðimenn sem vilja veiða lax í net geta gert
það vikulega áfram og að sama skapi minnka
netaveiðar á laxi. Ég geri fastlega ráð fyrir að
menn geti komið sér saman um þessa lend-
ingu, bæði í landbúnaðarnefnd og í sölum Al-
þingis,“ segir Gunnar.
Netaveiðar verði
stundaðar um helg-
ar í stað virkra daga
veidar@mbl.is
STANGVEIÐI
ÓLAFUR F. Magnússon
leiðir framboðslista F-
listans, Frjálslyndra og
óháðra í Reykjavík, fyrir
borgarstjórnarkosning-
arnar í vor.
Listann skipa eftir-
taldir:
1. Ólafur F. Magnússon,
læknir og
borgarfulltrúi.
2. Margrét Sverris-
dóttir, frkv.stjóri
og varaborgarfulltrúi.
3. Guðrún Ásmundsdóttir, leikkona.
4. Ásta Þorleifsdóttir, jarðfræðingur.
5. Anna Sigríður Ólafsdóttir,
næringarfræðingur.
6. Kjartan Eggertsson, skólastjóri.
7. Sveinn Aðalsteinsson, v
iðskiptafræðingur.
8. Margrét Tómasdóttir, læknanemi.
9. Egill Örn Jóhannesson, kennari.
10. Gunnar Hólm Hjálmarsson,
iðnfræðingur.
11. Heiða Dögg Liljudóttir,
mannfræðingur.
12. Sigurlaug Sveinbjörnsdóttir,
skrifstofumaður.
13. Kristbjörn Björnsson, uppeldisfulltrúi.
14. Ásdís Sigurðardóttir, fulltrúi
svæðisskr. fatlaðra.
15. Gísli Helgason, blokkflautuskáld.
16. Svetlana Kabalina, sjúkraliði.
17. Kolbeinn Guðjónsson, sölustjóri.
18. Ásgerður Tryggvadóttir,
hjúkrunarfræðingur.
19. Hafdís Kjartansdóttir, sjúkraliði.
20. Sigurjóna Sigurbjörnsdóttir, kennari.
21. Andrés Hafberg, vélstjóri.
22. Valdís Steinarsdóttir, ritari.
23. Ásdís Hildur Jónsdóttir, læknaritari.
24. Lovísa Tómasdóttir, verslunarmaður.
25. Arnfríður Sigurdórsdóttir,
verslunarmaður.
26. Stefán Aðalsteinsson, verslunarmaður.
27. Herdís Tryggvadóttir, húsmóðir.
28. Erna Ingólfsdóttir,
hjúkrunarfræðingur.
29. Barði Friðriksson,
hæstaréttarlögmaður.
30. Sverrir Hermannsson, fv. ráðherra.
Listi Frjáls-
lyndra og
óháðra í
Reykjavík
Ólafur F.
Magnússon
JÓHANNA Sigurðardóttir, þing-
maður Samfylkingarinnar, kallaði
eftir því á Alþingi í vikunni að for-
sætisráðherra legði fram fram-
kvæmdaáætlun á grundvelli heild-
stæðrar stefnumótunar í málefnum
barna og ungmenna. Alþingi hefði
óskað eftir slíkri áætlun í ályktun
fyrir fimm árum.
Jóhanna sagði að þverpólitísk
nefnd um málefni barna og ung-
menna hefði skilað skýrslu sinni
fyrir um það bil ári. Í skýrslunni
væri að finna upplýsingar um mikla
brotalöm í þessum málum og m.a.
nefnt að úrbóta sé þörf í málefnum
fátækra barna og nýbúa.
Halldór Ásgrímsson forsætisráð-
herra svaraði því m.a. til að fjöl-
skyldunefnd hefði fengið það verk-
efni að fara yfir tillögur
fyrrgreindrar skýrslu með það í
huga að fella þær að öðrum til-
lögum sem miðuðust að því að
styrkja stöðu fjölskyldunnar í land-
inu. „Ég tel eðlilegan farveg að fela
fjölskyldunefndinni næsta skref í
mótun opinberrar stefnu í mál-
efnum fjölskyldunnar,“ sagði hann.
Kallar eftir fram-
kvæmdaáætlun
um málefni barna
Orri Vigfússon Gunnar Örlygsson
GREIÐSLUR Tryggingastofnunar
ríkisins (TR) á hvern ellilífeyr-
isþega hækkuðu um tæp 80% frá
árinu 1995 til 2005 en á sama tíma-
bili hækkaði vísitala neysluverðs
um 41%, að því er fram kemur í vef-
riti fjármálaráðuneytisins.
Þar kemur fram að þróunin eigi
sér stað þrátt fyrir auknar
greiðslur til ellilífeyrisþega úr líf-
eyrissjóðum sem eigi að koma til
lækkunar á lífeyrisgreiðslum TR.
Hækkunin var mest á tímabilinu
2001–3 en þá kom til nýr lífeyr-
isflokkur, svonefndur tekjutrygg-
ingarauki.
Lífeyrisgreiðslur TR til ellilífeyr-
isþega nema alls um 19 milljörðum
króna samkvæmt fjárlögum 2006.
Ellilífeyris-
greiðslur TR
hækkuðu um 81%
1995–2005