Morgunblaðið - 18.05.2006, Qupperneq 36

36 FIMMTUDAGUR 18. MAÍ 2006 MORGUNBLAÐIÐ
UMRÆÐAN
LEIKSVÆÐI barna þurfa að vera eins örugg og
nauðsyn krefur. Með eftirliti og viðhaldi á leiksvæðum
þar sem börn og unglingar leika sér
stuðlum við að fækkun alvarlegra slysa
og veitum þeim tækifæri til að bæta lík-
amlegt ástand sitt.
Í árslok 2002 kom út reglugerð frá
umhverfisráðuneytinu um öryggi leik-
vallatækja og leiksvæða og eftirlit með
þeim. Markmið hennar er að stuðla að
öryggi barna og annarra með því að
tryggja að leikvallatæki og leiksvæði séu hönnuð, frá-
gengin og þeim viðhaldið á öruggan og viðurkenndan
hátt. Reglugerðin gildir um öryggi leiksvæða og leik-
vallatækja og eftirlit með þeim, hvort sem um er að
ræða tímabundna starfsemi eða til frambúðar. Í til-
kynningu frá Umhverfisstofnun segir að eftir 1. janúar
2006 megi þeir einir framkvæma aðalskoðun leiksvæða
sem hlotið hafa faggildingu til þess.
Úttekt á leiksvæðum í Kópavogi
Á sl. ári lét garðyrkjustjórinn í Kópavogi gera úttekt á
opnum leiksvæðum og skólalóðum eftir þessari reglu-
gerð af faggildum aðilum. Áður hafa allar leik-
skólalóðir og lóðir gæsluvalla verið teknar út á sam-
bærilegan hátt.
Skoðun fór fram á alls 54 opnum leiksvæðum og
skólalóðum og gerð skýrsla um athugasemdir við „vett-
vanga og tæki hjá Kópavogsbæ“. Eftirtalin atriði voru
athuguð: Leiktæki og búnaður, yfirborð, sandur og nið-
urföll, bekkir, lýsing, ruslaílát og annað.
Í skoðuninni er metið hve áhættan er mikil og er
henni er skipt í þrjá flokka:
1. Hámarksáhætta – lagfæra strax
2. Miðlungsáhætta – bregðast við eins fljótt og hægt
er 3. Lágmarksáhætta – lítil hætta gagnvart slysum
Þar sem um hámarksáhættu var að ræða (sem var í
hverfandi tilfellum) voru strax gerðar úrbætur og er sá
áhættuflokkur úr sögunni. Síðan hefur verið unnið að
lagfæringum eftir þörfum. Í skýrslunni kemur fram að
ástand leiksvæðanna er yfirleitt mjög gott.
Kópavogur hefur verið í fararbroddi í þessum mál-
um og var eitt af fyrstu sveitarfélögum með skoðun af
þessu tagi. Óhætt er að segja, að fengnum þessum upp-
lýsingum, að börn og unglingar í Kópavogi séu að leik
við bestu aðstæður sem völ er á.
Fjölgun leiksvæða 1993–2005
Garðyrkjustjóri hefur gert samanburð á fjölda leik-
svæða í Kópavogi milli áranna 1993 og 2005. Íbúar bæj-
arins voru 17.172 árið 1993 og 26.468 árið 2005. Þeim
fjölgaði um 9.296 eða 54%. Miðað er við 1. desember
bæði árin.
Leiksvæðum var skipt niður í fjóra flokka – opin leik-
svæði, gæsluvelli, leikskóla og grunnskóla. Árið 1993
voru 613 íbúar fyrir hvert leiksvæði en í dag eru þeir
335. Opnum leiksvæðum hefur fjölgað um 38 á tíma-
bilinu eða um rúmlega þrjú svæði á hverju ári. Leik-
svæðum hefur fjölgað úr 28 í 79 á þessum tólf árum eða
um 282%.
Þessar tölur endurspegla glögglega þá gríðarmiklu
uppbyggingu sem orðið hefur í þessum málaflokki í
bæjarfélaginu á undanförnum árum undir forystu
meirihlutaflokkanna í Kópavogi.
Leiksvæði í Kópavogi eru
örugg fyrir börn og unglinga
Eftir Margréti Björnsdóttur
Höfundur er formaður umhverfisráðs Kópavogs
og varabæjarfulltrúi og skipar 6. sæti á framboðslista
Sjálfstæðisflokksins.
FLOSI Eiríksson, bæjarfulltrúi
Samfylkingarinnar í Kópavogi,
skrifar grein í Morg-
unblaðið 14. maí þar
sem hann reynir að
gera afskipti mín og
bæjarstjórans í
Kópavogi af mál-
efnum Gusts tor-
tryggileg. Grein
Flosa er fráleitt mál-
efnaleg enda vita allir sem til máls-
ins þekkja að það er ekkert at-
hugavert við aðkomu mína né
bæjarstjórans í Kópavogi að þessu
máli. Auk þess blasir við að þessi
grein Flosa hefði ekki verið skrifuð
nema af því að kosningar eru í nánd.
Það rétta í málinu er, svo ég end-
urtaki það sem ég hef áður sagt, að
framtíðarnefnd Gusts leitaði til mín
sem formanns Skipulagsnefndar
Kópavogs og óskaði eftir að athugað
yrði með nýtt svæði fyrir starfsemi
Gusts. Framtíðarnefndin átti fund
með bæjarstjóra af sama tilefni. Í
starfi mínu sem bæjarfulltrúi hafa
margir leitað til mín, bæði ein-
staklingar og félagasamtök. Hef ég
litið á það sem skyldu mína að hlusta
á málflutning þessara aðila og leitast
við að greiða götu þeirra. Eins og
áður hefur komið fram er þetta mál
nokkuð flókið úrlausnar og margir
aðilar sem koma að því. Þess vegna
fóru Gustsmenn fram á að ekki yrði
fjallað um málið opinberlega fyrr en
sýnt yrði hvort sú leið sem þeir vildu
fara væri fær. Ganga þurfti úr
skugga um hvort bæjarstjórnir
Kópavogs og Garðabæjar og félagar
í Andvara væru fúsir til að fara þá
leið sem lagt var upp með. Þessi
málsmeðferð er öll mjög eðlileg og
ekkert við hana að athuga.
Flosi segir að mikill stuðningur
hafi ríkt í bæjarstjórn Kópavogs við
hestamannafélagið í þeirri stöðu
sem upp kom. Það verður að segjast
eins og er að Samfylkingin hefur
varla vitað hvort hún var að koma
eða fara í þessu máli og lítið um það
sem kalla má stuðning við hesta-
menn í Gusti. Þegar lögð var fram
tillaga í bæjarráði 27. apríl þess efn-
is að bæjarverkfræðingur Kópavogs
og fjármálastjóri bæjarins gengju til
samninga við Gust, að ósk forráða-
manna félagsins, greiddi Flosi at-
kvæði gegn því. Á fundi bæjarráðs
viku síðar greiddi Flosi hins vegar
atkvæði með samningi sem lá fyrir
fundinum, samningi sem bæjarverk-
fræðingur og fjármálastjóri (sömu
aðilar og Flosi vildi ekki að ræddu
við Gust) höfðu gert með fyrirvara
um samþykki bæjarráðs og bæj-
arstjórnar. Töldu þá allir aðilar að
full samstaða væri um málið í bæj-
arstjórn. Á bæjarstjórnarfundi 9.
maí skipti Flosi hins vegar aftur um
skoðun og var þá á móti samningi
sem hann hafði samþykkt í bæj-
arráði fimm dögum áður. Það verð-
ur seint hægt að segja að málflutn-
ingur Samfylkingarinnar í þessu
máli sé trúverðugur og ég veit að
Gustsfélagar kunna ekki að meta
svona framgöngu. Kemur það enda
skýrt fram í ályktun sem þeir sendu
frá sér eftir félagsfund í Gusti.
Aðalatriði þessa máls er að samn-
ingur sem gerður hefur verið á milli
Gusts og Bæjarstjórnar Kópavogs er
báðum aðilum hagstæður. Bæj-
arfélagið getur selt núverandi svæði
Gusts til annarra nota og starfsemi
þar mun skila miklum tekjum í bæj-
arsjóð Kópavogs á næstu árum eða
yfir 300 milljónum króna á ári ef
miðað er við áætlanir sem uppi eru.
Ótrúverðug framganga
Samfylkingarinnar í málefnum Gusts
Eftir Gunnstein Sigurðsson
Höfundur er formaður
skipulagsnefndar Kópavogs og
skipar 2. sæti á framboðslista
Sjálfstæðisflokksins.
UNG hjón á aldrinum 18-24 ára langar í einbýlishús.
Þau eiga eitt barn. Samanlagðar tekjur þeirra eftir
skatta eru um 3,6 milljónir.
Þau hafa ekki safnað neinum sjóðum.
Tími kominn til að hugsa, velja, kjósa,
vera með.
Peningar, peningar
Einbýlishúsalóð kostar 8 milljónir, með
malbiki, aðveitu og frárennsli.
Einbýlishús, 200 fermetrar, kostar,
með eigin vinnu (sem fjármálaráðherr-
ann reyndar skattleggur), um 36 milljónir minnst, en
allt upp í 50 milljónir ef menn gerast kærulausir. Segj-
um að það kosti 42 milljónir því kröfur nútímans eru
aðrar en í tíð afa og ömmu.
Ungu hjónin taka þessa upphæð að láni og greiða því
um 3 milljónir í afborganir á ári í 40 ár. Þá eiga þau kr.
50.000 eftir til að nota á mánuði í mat og nauðsynjar.
Tími til að lifa?
Ungu hjónin bæta við sig vinnu til að hafa um kr.
150.000 á mánuði eftir skatta og eiga fyrir nauðsynjum,
eyðslu og sparnaði. Til þess þurfa þau að auka tekjur
sínar um 2,2 milljónir. Dóttirin er á vöggustofu (Sjálf-
stæðisflokksins?) en þau sjá hana á morgnana. Árstekj-
ur þeirra eru um 8 milljónir og afar lítill tími til að lifa,
bara vinna.
Ef þessi ungu hjón ættu að hafa tíma til að lifa með
þessa greiðslubyrði þyrftu þau að hafa tæplega kr.
700.000 á mánuði fyrir 8 tíma vinnu eða um 8,4 millj-
ónir á ári en það hefur ungt fólk yfirleitt ekki þótt góð-
æri sé.
Allir með!
Ungu hjónin eiga aðra skemmtilegri kosti ef þau vilja
taka virkan þátt í lífinu í borginni. Þau geta keypt sér
tveggja herbergja íbúð nálægt miðborginni á 15 millj-
ónir, borgað um 1 milljón í afborganir á ári og átt eftir
170 þúsund krónur á mánuði í eyðslu, nauðsynjar og
sparnað. Þau þurfa ekki að bæta við sig vinnu, íbúðar-
innar vegna. Þau geta átt meiri tíma með hvort öðru,
barninu, ættingjum og vinum og byggt framtíð sína á
eigin hraða í stað þess að vera rekin áfram af fjall-
þungri greiðslubyrði vegna lóðakaupa og húsbygg-
inga.
Ungu hjónin og húsið
Eftir Stefán Benediktsson
Höfundur er arkitekt og í 9. sæti á lista
Samfylkingarinnar í Reykjavík.
FYRIR nokkrum árum var
Reykjavíkurflugvöllur kosinn í burt
úr Vatnsmýri af borgarbúum og
rætt er um að setja
niður tugþúsunda
byggð í hans stað.
Ljóst er að ekki er
við hæfi að krefjast
brottflutnings flug-
vallarins úr Vatns-
mýrinni nema að
benda á aðra við-
unandi staðsetningu innanlands-
flugvallar. Reykjavík er höfuðborg
allra landsmanna og hingað kemur
fólk til að sækja ýmsa þjónustu sem
hið opinbera og aðrir veita og fæst
ekki annars staðar. Reykjavík-
urflugvöllur er mikilvægur hluti
samgöngunets landsmanna og
flutningur hans til Keflavíkur
myndi ganga að innanlandsfluginu
dauðu nema að gerðar verði stór-
felldar og gríðarlega kostn-
aðarsamar samgöngubætur.
Ex-bé vill setja flugvöllinn á
Löngusker en þær hugmyndir
hugnast Vinstri grænum illa þar
sem Skerjafjörður er á nátt-
úruverndarskrá og hlýnunarspár
samfara gróðurhúsaáhrifum reikna
með umtalsverðri hækkun sjáv-
arborðs. Framboð VG í Reykjavík
hefur bent á Hólmsheiði sem góðan
valkost fyrir flugvallarstæði.
Hólmsheiði er fyrir austan Rauða-
vatn og flugvöllur yrði álíka langt
frá skilgreindri miðju borgarinnar
(Vogaskóla) og Skerjafjarð-
arflugvöllurinn er og staðsetningin
góð hvað varðar landsbyggðina.
Það er skondið hvað ex-bé leggur
mikla áherslu á flugvallarmálið.
Skipulag svæðisins gerir ekki ráð
fyrir nokkrum breytingum fyrr en
2016. Fari svo að þá verði ákveðið
að færa flugvöllinn mun hann ekki
allur vera farinn fyrr en 2024.
Nefnd ríkis og borgar sem átti að
skoða aðra valkosti í flugvall-
armálum athugaði fimmtán mögu-
lega staði. Hún komst að þeirri nið-
urstöðu að eingöngu Löngusker og
Hólmsheiði kæmu til greina. Gríð-
arlegur kostnaðarmunur er á þess-
um tveimur kostum. Giskað er á að
kostnaður við flugvöll á Löngu-
skerjum yrði 20–22 milljarðar en
samskonar framkvæmd á Hólms-
heiði kostaði 11–13 milljarða. Mis-
munurinn yrði því 7–11 milljarðar.
Til að kanna hagkvæmni flug-
rekstrar á Hólmsheiði þarf að
framkvæma veðurfarsrannsóknir
sem taka 35 ár. Að þeim tíma lokn-
um er hægt að leggja endanlegt
mat á það hvort nýting flugvallar
þar sé ásættanleg.
Samt gera ex-béarar það að sínu
aðal kosningamáli að mynduð verði
þjóðarsátt nú þegar um Löngu-
skerjavöll; fokdýra framkvæmd og
óæskilega hvað varðar nátt-
úruminjar.
Í vandræðum sínum reynir ex-bé
að finna höggstað á Vinstri græn-
um í borginni. Því er haldið fram
fullum fetum að umhverfisvernd-
arflokkurinn sé að leggja til flug-
vallarstæði sem eitra muni vatnsból
borgarbúa. Þessu er því til að svara
að samráðsnefnd um úttekt á
Reykjavíkurflugvelli hefði aldrei
lagt til kost sem ógnaði vatnsbólum
og á fundi sem nefndin hélt á Hótel
Nordica 5. maí voru fundarmenn
fullvissaðir um að flugvallarstæðið
væri utan skilgreindra vatnsvernd-
arsvæða. Að sjálfsögðu verður
framkvæmt umhverfismat og það
ætti að vera öllum ljóst að vinstri
græn munu aldrei leggja nokkuð til
sem gæti mengað vatnsból. Við höf-
um bent á Hólmsheiði sem valkost
fyrir flugvöll og það stæði hugnast
okkur betur en flugvöllurinn í mýr-
inni. Hann verður hins vegar ekki
fluttur á næsta kjörtímabili, senni-
lega ekki á því þarnæsta heldur;
jafnvel ekki á því sem þar kemur á
eftir. Nefndin sem fjallar um málið
skilar ekki sinni niðurstöðu fyrr en
í haust og endanlegum rannsóknum
verður ekki lokið fyrr en eftir
nokkur ár. Flugvallarmálið telst því
varla stórt kosningamál nú, hvað þá
aðalmálið.
Flugvallarmálið
ekkert aðalmál
Eftir Þorleif Gunnlaugsson
Höfundur skipar 3. sæti á V-lista,
Vinstrihreyfingarinnar – græns
framboðs, í Reykjavík.
Á SÍÐUSTU áratugum hafa mál þróast svo að sjálfsagt þykir að bæði
karlar og konur vinni utan heimilis og margar fjölskyldur hafa ekki al-
mennilega í sig og á nema tvær fyrirvinnur afli tekna. Þjóð-
félag okkar gerir ráð fyrir atvinnuþátttöku bæði karla og
kvenna. Heimilin eru orðin minni en áður og heimilishald
einfaldara en áður var.
Það er því orðið sjaldgæfara að kona helgi sig heim-
ilisstörfum eingöngu árum saman og enginn ætlast til þess.
Konur vilja og eiga að taka þátt í atvinnulífinu og þær sem
afla sér menntunar að sinna þeim störfum sem þær hafa
menntað sig til. Þetta er nú held ég orðin skoðun flestra.
Málið snýst ekki um það að „þessar ungu konur nenni ekki að vera heima
og hugsa um börnin sín“ eins og sagt var við mig eitt sinn.
Enn eigum við þó nokkuð í land
Fæðingarorlof kvenna hefur í um tvo áratugi verið 6 mánuðir hér á landi
og nú hefur bæst við 3 mánaða feðraorlof. Hér á landi er lítið atvinnuleysi
og það er þörf fyrir alla á vinnumarkaðnum. Langflestir foreldrar snúa
aftur til vinnu utan heimilis þegar fæðingarorlofi lýkur.
Þá kemur að því að leita að dagvist fyrir barnið. Best væri auðvitað ef
sveitarfélögin byggju svo vel um hnútana að börn kæmust inn á leikskóla
strax eftir fæðingarorlof foreldra. Þannig er málum háttað í nágranna-
löndum okkar Svíþjóð og Danmörku.
Nú er tímabilið þar til leikskólapláss fæst, brúað með aðstoð ættingja eða
vist hjá dagmömmu í flestum tilfellum. Ég hef oft hugleitt það hvort for-
dómar gagnvart leikskólum og vanþekking á því frábæra starfi sem þar er
unnið sé ástæða þess hve seint hefur gengið að byggja upp leikskóla fyrir
öll börn. Flestir foreldrar nú til dags eru að mínu mati vel meðvitaðir um
uppeldismál og hugsa vel um börnin sín. Alltaf má finna dæmi um van-
rækslu því miður en þannig hefur það verið á öllum tímum.
Uppeldi barns er auðvitað oftast mest á herðum foreldra þess og ungum
börnum er að sjálfsögðu best að vera sem mest með foreldrum sínum. Góð-
ir leikskólar eru líka mikilvægir í umönnun og uppeldi barna og rann-
sóknir hafa margsýnt að börn græða á leikskóladvöl en skaðast ekki.
Í mörg horn er að líta. Lausnin er ekki bara að byggja húsnæði fyrir leik-
skóla. Leikskólana þarf líka að manna af vel menntuðum leikskólakenn-
urum og starfsfólki og sveitarfélögin verða að sjá sóma sinn í því að greiða
viðunandi laun.
Þetta snýst um yngstu þjóðfélagsþegnana, framtíð Íslands. Lengi býr að
fyrstu gerð.
Gjaldfrjáls leikskóli
frá lokum fæðingarorlofs
Eftir Rún Halldórsdóttur
Höfundur er læknir og leiðtogi VG á Akranesi.