Morgunblaðið - 19.05.2006, Blaðsíða 8

8 FÖSTUDAGUR 19. MAÍ 2006 MORGUNBLAÐIÐ
FRÉTTIR
Ég er ekki að stinga af, ég ætla bara að skreppa eftir peru til að skipta um í staurnum.
Föst framlög ríkisinsog Reykjavíkur-borgar til Nýsköp-
unarsjóðs námsmanna,
sem veitir styrki til rann-
sókna nema í háskólum
landsins yfir sumartím-
ann, hafa verið óbreytt
síðustu fimm árin. Þeim
námsmönnum sem hljóta
styrk eru ætluð laun upp á
110 þúsund krónur á mán-
uði, og hefur sú upphæð
haldist óbreytt frá árinu
2001.
Ekkert kemur fram í
reglum um Nýsköpunar-
sjóð námsmanna um að styrkir til
námsmanna skuli fylgja almennri
launaþróun, heldur á stjórn sjóðs-
ins að ákveða styrkveitingar.
Athygli vekur að á þeim tíma
sem styrkur sjóðsins hefur staðið
í stað hafa byrjunarlaun skrif-
stofumanna skv. taxta VR hækk-
að um tæplega þriðjung og al-
menn launavísitala hækkað um
rúm 46%. Ef upphæð styrks
sjóðsins til námsmanna hefði fylgt
almennri launaþróun frá árinu
2001 væri mánaðarlegur styrkur
til námsmanna rúmar 161 þúsund
krónur, en ef styrkurinn hefði
fylgt þróun lágmarkslauna skrif-
stofumanna hjá VR væri hann um
146 þúsund krónur.
Guðný Björk Eydal, formaður
stjórnar Nýsköpunarsjóðs náms-
manna, segir að stjórn sjóðsins
standi frammi fyrir því vandamáli
á hverju ári að vega það og meta
hversu marga styrki eigi að veita
og hvaða upphæð eigi að veita
hverjum og einum. Þar sem fram-
lög til sjóðsins hafi ekki hækkað
undanfarin ár hafi verið um
tvennt að velja, að halda óbreyttri
styrksupphæð og styrkja jafn-
marga einstaklinga, eða að hækka
upphæðina sem hver einstakling-
ur fær og fækka þeim sem hljóta
styrk. Hún segir að hingað til hafi
verið ákveðið að fækka ekki þeim
sem hljóti styrk.
Ríki og borg styrkja mest
Framlög til sjóðsins koma að
langmestum hluta úr tveimur átt-
um, eins og fram kemur í árs-
skýrslum sjóðsins frá undanförn-
um árum. Menntamálaráðuneytið
leggur til mest fé, 20 milljónir
króna á ári. Hefur sú upphæð
haldist óbreytt frá árinu 2000.
Reykjavíkurborg leggur einnig
mikið til sjóðsins, 12 milljónir
króna á ári frá árinu 2001. Reynd-
ar hækkaði styrkur borgarinnar í
25 milljónir króna árið 2003, en þá
var atvinnuástand ungmenna
slæmt og þetta því viðbrögð borg-
arinnar til að fleiri fengju störf.
Önnur sveitarfélög leggja lægri
upphæðir til sjóðsins, samtals um
2,5 milljónir króna á undanförn-
um árum.
Ef framlög frá ráðuneyti og
borg hefðu hækkað í takt við þró-
un launavísitölu frá árinu 2001
væri framlag menntamálaráðu-
neytisins um 29 milljónir og fram-
lag borgarinnar 17,5 milljónir
króna. Þó að einungis hefði verið
miðað við þróun launa hjá VR
hefði sjóðurinn þó úr rúmum 10
milljónum króna að spila umfram
það sem hann hefur til úthlutunar
í dag.
„Auðvitað viljum við fá sem
mest fé, það eru oft mjög góðar
umsóknir sem við þurfum að
hafna. Ég viðurkenni það alveg að
það hefur fyrst og fremst verið
það sem hefur verið hvatningin
fyrir okkur, en þessi umræða um
upphæðirnar kemur alltaf upp
öðru hverju. Við ákváðum einmitt
að framkvæma mjög gagngera
skoðun á henni með haustinu og
bera saman við ýmsa hópa og við
verðlagsþróun,“ segir Guðný
Björk. „Ég vona bara að við fáum
enn meira fé og getum gert ennþá
betur; styrkt fleiri með hærri
styrkjum.“
Erla Ósk Ásgeirsdóttir, fulltrúi
stúdenta í stjórn sjóðsins, bendir
á að ef fjárframlög haldist óbreytt
verði öll hækkun á styrkupphæð-
um á kostnað fjölda þeirra sem fái
styrk og til þess sé ekki vilji innan
stjórnarinnar. Hún segir nauð-
synlegt að fleiri sveitafélög taki
þátt í að fjármagna rekstur sjóðs-
ins, enda sæki nemar af öllu land-
inu í sjóðinn. Framlög ríkis og
borgar þyrftu þá einnig að
hækka.
Stúdentar vilja hærri styrk
„Auðvitað er það vilji okkar
stúdenta að hækka framlagið,
enda ekki beint hægt að lifa á
þessu, en upphæðin er í sjálfu sér
ekki meginmarkmiðið þó hún
skipti auðvitað miklu máli fyrir þá
sem fá styrkinn,“ segir Erla.
Þar sem um er að ræða styrk til
námsmanna segir Guðný Björk
stjórnarformaður það sína skoðun
að ekki sé óeðlilegt að miða upp-
hæðina að einhverju leyti við það
sem aðrir sjóðir gera, t.d. Rann-
sóknarnámssjóður Rannís. Afar
erfitt sé fyrir Nýsköpunarsjóð
námsmanna að ætla að fylgja
mögulegum sumarlaunum náms-
manna á almennum markaði.
Guðný segir það alltaf spurn-
ingu hvort sjóðurinn eigi að keppa
við vinnumarkaðinn, en einnig
þurfi að taka tillit til þess að nem-
endur eigi að geta nýtt styrkinn
til að helga sig rannsóknarvinnu,
án þess að þurfa að taka að sér
aukavinnu á sama tíma til að end-
ar nái saman.
Fréttaskýring | Upphæð styrkja Nýsköp-
unarsjóðs námsmanna óbreytt í sex ár
Fjárveitingar
staðið í stað
Aðeins hægt að hækka upphæð styrks
á kostnað fjölda rannsóknarverkefna
Nemendur fá styrki til að sinna rannsóknum.
Ekki bara fjárhagslegur
ávinningur að fá styrk
 Nemendur sem sækja um
styrki úr Nýsköpunarsjóði náms-
manna njóta þess ekki bara að fá
styrk til framfærslu, heldur er
það einnig ákveðin viðurkenning
að fá slíkan styrk, enda fá mun
færri en sækja um styrk úr
sjóðnum, segir Erla Ósk Ásgeirs-
dóttir stjórnarmaður. Það geti
nemendur m.a. nýtt sér í fram-
tíðinni þegar þeir sæki um störf
eða skólavist, auk þess sem þetta
sé góð æfing í að sækja um
styrki.
Eftir Brján Jónasson
brjann@mbl.is
Virðing
Réttlæti
F
í
t
o
n
/
S
Í
A
VR | KRINGLUNNI 7 | 103 REYKJAVÍK
S. 510 1700 | F. 510 1717 | WWW.VR.IS
Hvar er best
að vinna?
Framúrskarandi útkoma í árlegri könnun VR
á aðbúnaði og ánægju starfsfólks veitir 20
íslenskum fyrirtækjum rétt til að kalla sig
Fyrirmyndarfyrirtæki. Niðurstöður verða
kynntar 19. maí.
OPIÐ málefnaþing Rauða kross Ís-
lands verður haldið sunnudaginn
21. maí kl. 9.30, í þingsal 1 á Hótel
Loftleiðum. Um-
fjöllunarefni er:
Hvers vegna býr
fjöldi fólks á Íslandi
við fátækt, ein-
angrun og mis-
munun og hvernig
er hægt að bæta úr því?
Forseti Íslands, Ólafur Ragnar
Grímsson, flytur setningarávarp.
Erindi halda: Úlfar Hauksson for-
maður RKÍ, Kristján Sturluson
framkvæmdastjóri RKÍ, Sigur-
steinn Másson formaður ÖBÍ, Sab-
ine Leskopf verkefnisstjóri, Ingi-
björg Georgsdóttir barnalæknir og
Bragi Guðbrandsson forstjóri
Barnaverndarstofu. Siv Friðleifs-
dóttir heilbrigðis- og tryggingar-
ráðherra slítur ráðstefnunni.
Málþing RKÍ
um fátækt og
mismunun
STJÓRNVÖLD hafa gengið alltof
langt á þeirri braut að skerða bætur
frá almannatryggingum vegna
greiðslna úr lífeyrissjóðum og það er
ein helsta ástæðan fyrir óvinsældum
lífeyrissjóðakerfisins meðal almenn-
ings þrátt fyrir mikla kosti þess, að
því er fram kom hjá Friðberti
Traustasyni, fráfarandi formanni
Landssamtaka lífeyrissjóða, á aðal-
fundi samtakanna í gær.
Friðbert sagði að fullyrða mætti að
samanlagður ellilífeyrir frá Trygg-
ingastofnun ríkisins og lífeyrissjóðun-
um væri skammarlega lítill hjá þorra
eftirlaunafólks og að þeir sem hefðu
greitt til lífeyrissjóðs í áratugi sæju
oft á tíðum lítinn ávinning af þeirri
sjóðssöfnun vegna tekjuskerðingar
bóta almannatrygginga.
„Mikilvægt er að endurskoða sam-
spil greiðslna frá Tryggingastofnun
og lífeyris frá lífeyrissjóðunum.
Skerðingin í dag er langt umfram það
sem séð var fyrir þegar lífeyrissjóð-
irnir voru að stíga sín fyrstu skref, og
þau sem lögðu fyrir í sínum lífeyr-
issjóði eru ósátt,“ sagði Friðbert.
Hann benti einnig á að lífeyrisþeg-
um væri harðlega refsað af Trygg-
ingastofnun fyrir hvers kyns atvinnu-
þátttöku eftir að taka eftirlauna væri
hafin.
„Nú er það almennt viðhorf eldri
borgara að ríkið sé langstærsti mót-
takandi greiðslna frá lífeyrissjóðun-
um. Og það má til sanns vegar færa
þegar skerðingar á öðrum greiðslum
en grunnlífeyri Tryggingastofnunar
eru slíkar sem nú er. Þessu verður
einfaldlega að breyta með því að
hækka verulega neðra tekjumark,
það er frítekjumark, tekjutryggingar
ellilífeyrisþega, sem ákveðið er með
reglugerð frá tryggingaráðherra með
gildistöku 1. janúar ár hvert. Þannig
má bæta afkomu eldri borgara og
sannfæra landsmenn enn og aftur um
nauðsyn þess að viðhalda sjóðamynd-
un, samtryggingu og skylduaðild að
lífeyrissjóðum,“ sagði Friðbert enn-
fremur.
Hann gaf ekki kost á sér til endur-
kjörs og er Arnar Sigurmundsson nýr
formaður samtakanna. Aðrir í stjórn
eru: Friðbert Traustason, Gunnar
Baldvinsson, Haukur Hafsteinsson,
Margeir Daníelsson, Víglundur Þor-
steinsson, Þorbjörn Guðmundsson og
Þórunn Sveinbjörnsdóttir.
Alltof langt gengið í
skerðingu grunnlífeyris
Samanlagður ellilífeyrir frá TR og lífeyrissjóðum skammarlega
lítill hjá þorra eftirlaunafólks, segir fráfarandi formaður LL
Eftir Hjálmar Jónsson
hjalmar@mbl.is
♦♦♦