Morgunblaðið - 07.06.2006, Side 8

8 MIÐVIKUDAGUR 7. JÚNÍ 2006 MORGUNBLAÐIÐ
FRÉTTIR
*Forsendur miðast við 60 m2 af Álfabergi án hellulagnar og jafnar mánaðarlegar greiðslur á VISA eða
Mastercard í 36 mánuði. MEST áskilur sér rétt til að breyta verði án fyrirvara. Bretta og pokatrygging
endurgreiðist við skil. 8% umsýslugjald þegar skilað opnuðum hellubrettum.
Þegar fjárfesta á í garðinum er ómetanlegt að sérfróðir fag­
aðilar séu með í ráðum. Við hjá MEST fylgjum viðskiptavinum
okkar alla leið og veitum þeim alhliða þjónustu.
Hjá MEST getur þú fengið aðstoð landslagshönnuða við að
skipuleggja garðinn þinn. Hafðu samband og fáðu nánari
upplýsingar í síma 4 400 400.
Hellur & steinar
fyrir fegurra umhverfi
Vertu á hellu í sumar fyrir
4.495 krónur á mánuði*
Það þarf eitthvað meira til en að láta perlu í naflann, félagar.
Hálslón fyllist að öll-um líkindum ekkiaf aur á 400–500
árum eins og talið hefur
verið, heldur á nokkur
þúsund árum, að því er
fram kemur í nýjum rann-
sóknum sem kynntar voru
á ráðstefnu á Hótel Nor-
dica í gær.
Þetta þýðir að líftími
Kárahnjúkavirkjunar
gæti því orðið mun lengri
en áætlað hefur verið.
Þetta kemur til af því að
Brúarjökull mun bráðna
vegna loftslagsbreytinga á
næstu 200–300 árum en stærstur
hluti af aurburði sem fer í lónið
kemur frá jöklinum.
Sigurður Magnússon, dósent og
einn þeirra sem standa að rann-
sókninni, segir að niðurstaðan
byggist á því að sett hafi verið upp
líkan af Brúarjökli og kannað
hvernig hann muni minnka með
aukinni hlýnun. Miðað sé við að
bráðnunin aukist jafnhratt og bú-
ist er við að gerist í Hofsjökli.
Samkvæmt því hafi sést að sam-
hliða minnkun jökulsins verði aur-
burðurinn í lónið minni. Sigurður
segir að loftslagsbreytingar kunni
einnig að leiða til breytinga á Jök-
ulsá á Dal vegna breytinga á veð-
urfari. Þau áhrif séu til skoðunar
en meðal þess sem gæti orðið er
að rennsli árinnar yrði dreifðara
yfir árið.
Skila meiri orku
Þegar Morgunblaðið innti Frið-
rik Sophusson, forstjóra Lands-
virkjunar, eftir því hvort þessar
fregnir hefðu einhver áhrif sagði
hann að sér sýndist að gengju
spár um hlýnun eftir mundi það á
næstu tugum eða hundruðum ára
hafa jákvæð áhrif á vatnsaflsvirkj-
anir þannig að þær mundu skila
meiri orku en áður var ráð fyrir
gert og jafnvel gæti dregið úr um-
hverfisáhrifum þeirra.
Friðrik segir að þegar Lands-
virkjun gaf út skýrslu sína um mat
á umhverfisáhrifum vegna Kára-
hnjúkavirkjunar, hafi verið miðað
við óbreytta bráðnun Brúarjökuls
og farið mjög varlega í að spá til
framtíðar. „Gangi hins vegar
þessar hlýnunarspár eftir, sem
komu fram á ráðstefnunni, þá
verður orkan auðvitað meiri í nú-
verandi jökulvatnsvirkjunum og
lónin duga miklu lengur en ráð
hefur verið fyrir gert. Þessu til
viðbótar má ekki gleyma því að
virkjun vatnsafls og nýting ann-
arra endurnýjanlegra orkugjafa
vinna gegn hlýnun andrúmslofts-
ins.“
Að mestu horfnir eftir 200 ár
Í erindi Tómasar Jóhannesson-
ar, jarðeðlisfræðings hjá Veður-
stofu Íslands, í fyrradag kom fram
að íslenskir jöklar yrðu að mestu
horfnir eftir 100–200 ár vegna
hlýnandi loftslags. Tómas segir að
gert sé ráð fyrir nokkru meiri
hlýnun en í sambærilegum verk-
efnum um hlýnun loftslags, en
niðurstöðurnar séu þó í megin-
dráttum í samræmi við það sem
áður hefur fram komið.
Gert er ráð fyrir að meðalhiti
hér á landi hafi hækkað um tvær
til þrjár gráður um næstu aldamót
og eru meginniðurstöður Tómas-
ar og samstarfsmanna hans við
Háskóla Íslands og á Vatnamæl-
ingum Orkustofnunar að jöklarnir
séu mjög viðkvæmir fyrir vænt-
anlegri hlýnun. Þetta eigi ekki
með sama hætti við um Græn-
landsjökul, vegna stærðar hans,
en aðrir jöklar, þ. á m. Vatnajök-
ull, Langjökull og Hofsjökull,
muni að mestu hverfa á næstu
100–200 árum með tilheyrandi
áhrifum á fallvötn og rennsli
þeirra.
„Jöklarnir geyma núna ígildi
15–20 ára úrkomu á öllu landinu
og þegar þeir gefa þetta vatn frá
sér eftir bráðnunina breyta þeir
mjög miklu í rennslisháttum
þeirra fallvatna sem frá þeim
renna,“ segir Tómas og bætir við
að þessi þróun sé nú þegar hafin.
„Jöklarnir eru þegar farnir að
hopa hratt eins og fréttir birtast
um árlega. Fyrir um 100 árum
voru stærstu jöklar landsins tals-
vert stærri en þeir eru nú og það
má gera ráð fyrir miklu meiri
breytingum á jöklunum á þessari
öld en orðið hafa síðustu 100 árin.
Hér á landi eru jöklarnir víðáttu-
miklir þannig að breytingarnar á
þeim og afleiðingarnar fyrir
vatnafar eru einar mikilvægustu
breytingarnar sem hlýnun í fram-
tíðinni hefur í för með sér,“ segir
Tómas.
Eins og fram kemur að ofan
hafa breytingar á Brúarjökli áhrif
á aurburð í Hálslón. Tómas segir
að bráðnun jökla geti haft mikil
áhrif á virkjanaframkvæmdir hér
á landi.
„Á næstu 25 árum er gert ráð
fyrir það mikilli breytingu á
rennsli í jökulám að það muni tug-
um prósenta í afrennsli frá jökl-
unum miðað við síðustu áratugi.
Það er orðið umtalsvert fyrir þá
aðila sem hugsa um nýtingu á
þessu vatni vegna þess að þetta
fellur innan þess sem kallað er af-
skriftartími virkjana, sem miðað
er við þegar teknar eru ákvarð-
anir um ýmsa þætti, eins og rekst-
ur og hönnun.
Breytingarnar geta einnig haft
veruleg áhrif á rennslisleiðir vatns
undir jöklunum, aurburð og fleiri
þætti,“ segir Tómas.
Fréttaskýring | Loftslagsbreytingar hafa
mikil áhrif á jökla, jökulár og virkjanir
Lónið fyllist
mun hægar
Talið að Hálslón fyllist af aurburði á
nokkur þúsund árum
Frá Kárahnjúkavirkjun.
Vettvangur vísindamanna

Ráðstefnan á Hótel Nordica er
í tengslum við stórt samnorrænt
verkefni um áhrif loftslagsbreyt-
inga á endurnýjanlega orkugjafa
á Norðurlöndum. Henni er ætlað
að vera vettvangur vísinda-
manna annars vegar og tals-
manna evrópska orkugeirans
hins vegar um áhrif loftslags-
breytinga á endurnýjanlega
orkugjafa, svo sem vatnsorku,
vindorku, sókarorku og fram-
leiðslu lífefnaeldsneytis. Verk-
efninu lýkur á þessu ári.
Eftir Árna Helgason
arnihelgason@mbl.is
ÁSKRIFTARDEILD netfang: askrift@mbl.is, sími 569 1122