Morgunblaðið - 01.08.2006, Page 22
22 ÞRIÐJUDAGUR 1. ÁGÚST 2006 MORGUNBLAÐIÐ
Hallgrímur B. Geirsson.
Styrmir Gunnarsson.
Framkvæmdastjóri:
Ritstjóri:
STOFNAÐ 1913
Útgefandi: Árvakur hf., Reykjavík.
Aðstoðarritstjórar:
Karl Blöndal, Ólafur Þ. Stephensen.
Fréttaritstjóri:
Björn Vignir Sigurpálsson.
ÞORFINNUR Ómarsson,
talsmaður norrænu eft-
irlitssveitanna á Sri Lanka
(SLMM), sagði í gær að að-
gerðir stjórnarhersins og
uppreisnarmanna úr röðum
tamílsku Tígranna í
Muthur-héraði á síðustu
dögum væru „gróf brot“ á
vopnahlésskilmálunum frá
árinu 2002.
„Tígrarnir stöðvuðu
dreifingu vatns til svæða
þar sem einkum býr fólk
sem tilheyrir þjóðflokki
sinhala,“ sagði Þorfinnur.
„Fyrir vikið er hrís-
grjónauppskera á svæðinu í
hættu. Okkar maður í eft-
irlitssveitunum hefur reynt
að fá Tígrana til að opna
fyrir flæði vatnsins aftur en
það hefur ekki borið árang-
ur.
Að stöðva dreifingu
vatns með þessum hætti er
brot á Genfarsáttmálanum,
fyrir utan þá augljósu stað-
reynd að með aðgerðum
sínum hafa stríðandi fylk-
ingar gróflega brotið skil-
mála vopnahlésins. Þetta á
sérstaklega við um loft-
árásir stjórnarhersins sem
eru einkar gróf brot á
vopnahléinu.“
Átök ekki óhjákvæmileg
Að mati Þorfinns hefði
stjórnin vel getað komist
hjá þessum átökum.
„Yfirmaður okkar í
SLMM metur stöðuna þann-
ig að stjórnin hefði alveg
eins getað leyst þetta
vandamál með því að flytja
neyðarbirgðir af hrís-
grjónum og vatni á svæðið,
í stað þes
landhern
sprengju
um afleið
ólíklegt a
miklu ma
Spurðu
hann ger
dagar my
sagði Þor
ekki ætla
um fyrr e
varanleg
vatnslind
„Stjórn
þetta get
„Gróf brot á vopnahléinu“
A
llt að 67 menn hafa fallið
í átökum uppreisnar-
manna úr röðum tam-
ílsku Tígranna og
stjórnarhersins á Sri
Lanka á síðustu dögum, í kjölfar
þess að átök brutust út eftir að Tígr-
arnir lokuðu áveituskurði við Mavil-
aru-vatnsbólið í Muthur-héraði suður
af Trincomalee-svæðinu fyrr í mán-
uðinum. Spennan á milli fylkinganna
hefur farið stigvaxandi að und-
anförnu og í gær lýsti talsmaður
stjórnmálaarms Tígranna í Trinco-
malee því yfir að vopnahléið frá
árinu 2002 væri farið út um þúfur.
„Stríðið er hafið og við erum til-
búnir,“ sagði S. Elilan, yfirmaður
stjórnmálaarms Tígranna í Trinco-
malee. „Við erum tilbúnir. Það eru
stjórnvöld sem hófu stríðið.“
Einn talsmanna Frelsishreyfingar
tamíla (LTTE) tjáði sig einnig um
átökin við stjórnarherinn í gær.
„Vopnahléið er á enda,“ sagði Pur-
atchi, sem aðeins er þekktur að for-
nafni. Að sögn Puratchi fór stjórn-
arherinn inn á svæði tamíla í
Muthur-héraði, sem að hans mati
jafngilti „stríðsyfirlýsingu“.
Talsmenn stjórnarinnar höfnuðu
því hins vegar að borgarastríð væri
hafið í landinu að nýju.
„Hernaðaraðgerð okkar, sem
snýst um að opna hlið áveituskurð-
arins, grundvallast á mannúðar-
ástæðum,“ sagði Keheliya Rambuk-
wella, talsmaður stjórnarinnar. „Hún
er ekki stríðsyfirlýsing.“
Segjast stjórna hliðinu
Skýrt var frá því í gærkvöldi að
nítján stjórnarhermenn hefðu beðið
bana í sprengjuárás á rútu á Trinco-
malee-svæðinu. Alls hafa níu her-
menn stjórnarinnar til viðbótar og
35 liðsmenn Tígranna látið lífið í
átökum í Muthur-héraði á síðustu
dögum. Þá féllu fjórir uppreisn-
armenn í bardögum við herinn í
Jaffna-héraðinu í gær, að sögn tals-
manna hersins.
Talsmenn Tígranna hafa hins veg-
ar fullyrt að tala látinna sé mun
lægri. Jafnframt kenna þeir stjórn-
inni um upphaf átakanna og segjast
hafa lokað áveituskurðinum við Ma-
vilaru-vatnsbólið í suðurhluta Mut-
hur-héraðs í hefndarskyni fyrir að
stjórnin skuli hafa svikið loforð sitt
um að reisa vatnsturn á svæðinu.
Talsmenn hersins sögðust í gær-
kvöldi hafa náð yfirráðum yfir hliði
sem stjórnar flæði vatns í áveitu-
skurðinum og hefur Ulf Henricsson,
yfirmaður norrænu eftirlitssveitanna
(SLMM) á Sri Lanka, gagnrýnt
stjórnina harðlega fyrir aðgerðirnar.
Þá vísaði hann því á bug að allsherj-
arstríð hefði brotist út í landinu,
þrátt fyrir grun um mikið mannfall í
átökum síðustu daga.
Aðspurðir um yfirlýsingu Elilans
sögðu þeir Þorfinnur Ómarsson og
Sigurður Gíslason, eftirlitsmenn hjá
SLMM, að hann hefði ekki umboð til
að lýsa yfir stríði í landinu.
„Ég ræddi við Elilan skömmu áð-
ur en hann lét þessi ummæli falla,“
sagði Sigurður. „Hann sagði ein-
ungis að ef herinn myndi ekki draga
sig til baka frá svæðinu þyrftu Tígr-
arnir að verjast af hörku.“
Þorfinnur tók undir orð Sigurðar
og sagði að taka bæri ummæli Elil-
ans með miklum fyrirvara.
„Hann hefur ekkert umboð til að
lýsa þessu yfir,“ sagði Þorfinnur.
„Síðan hann fullyrti þetta hefur
rignt yfir mig símtölum frá fjöl-
miðlum víða um heim sem halda að
allsherjarstríð sé að hefjast í land-
inu.“
Eðlisbreyting á
Jehan Perera, ran
hugveitunni Natio
cil, sagði hins veg
arnir væru til mar
isbreyting væri að
átökum stríðandi
inu.
„Þetta er ný þr
rera og vísaði þar
yfir 800 manns he
unum frá því í des
ári. „Fyrri átök fy
yfirleitt í formi sk
Landið þokast í á
átaka, þar sem he
beggja fylkinga b
yfir landsvæðum í
„Stríðið er ha
Tugir manna hafa fallið í
bardögum Tígranna og
hersins á Sri Lanka á
síðustu dögum. Baldur
Arnarson skrifar um
átökin.
Hermenn reyna að hafa hemil á mótmælendum sem kröfðust
Mikill vatnsskortur hefur verið á Trincomalee-svæðinu eftir a
baldura@mbl.is
GJÖF SIGUR RÓSAR
TIL LANDSMANNA
Ekki eru liðnar tvær vikur síðangreint var frá því í Morgun-blaðinu að hljómsveitin Sigur
Rós hygðist halda í tónleikaferðalag
um landið og að leikið yrði á sjö tón-
leikum á næstu tveimur vikum. Fram
kom að allir tónleikarnir væru ókeypis
enda væri tilgangur ferðarinnar að
spila fyrir land og þjóð – auk þess
reyndar að taka upp heimildarmynd
um hljómsveitina, náttúru landsins og
mannlíf. Þótt enn séu þessar tvær vik-
ur ekki liðnar og landsmenn eigi því
enn tónleika í vændum má ætla að há-
punkti ferðarinnar – í það minnsta
hvað mannfjölda snertir – hafi verið
náð í fyrrakvöld er hljómsveitin lék
fyrir fimmtán þúsund manns á
Klambratúni.
Í umsögn Arnars Eggerts Thorodd-
sen gagnrýnanda um þann einstaka
viðburð, sem birtist í Morgunblaðinu í
dag, segir m.a. að meðlimir Sigur Rós-
ar hafi ákveðið að ljúka „þrettán mán-
aða löngu tónleikaferðalagi sínu, sem
er það yfirgripsmesta í sögu sveitar-
innar, með nokkrum tónleikum á Ís-
landi. Staðarval hefur verið óvenju-
legt en tónleikarnir áttu það
sammerkt að ókeypis er fyrir gesti og
gangandi. Þetta útspil verður að telj-
ast einstaklega „Sigur Rósar-legt“ og
er til vitnis um hvernig sveitin hefur
frá fyrsta degi sniðgengið venjur og
hefðir „bransans“. Þessi hugmynda-
fræði – ásamt stórkostlegri tónlist – er
það sem hefur fært gulldrengjunum
frægð og frama; heimurinn stendur á
öndinni yfir heilindunum og heiðar-
leikanum sem stýrir gjörðum meðlima
og við Íslendingar erum þar í engu
undanskildir“. Í þessum orðum er lyk-
illinn að velgengni Sigur Rósar í raun
settur fram í hnotskurn. Á tímum þar
sem undanlátssemi við neikvæðustu
áhrif markaðsaflanna, innihaldslaus
gróðahyggja og yfirlæti gagnvart
áhorfendum eru alltof algengir fylgi-
fiskar átrúnaðargoða dægurmenning-
arinnar hefur það sem Sigur Rós
stendur fyrir ómetanlegt vægi.
Hljómsveitinni hefur tekist að „af-
helga hlutverk rokkstjörnunnar, fjar-
lægja mæri á milli þeirra sjálfra og
áhorfenda og undirstrika með því þá
einingu sem er óhjákvæmileg á milli
hljómsveitar og hlustanda“, eins og
segir í gagnrýninni.
Allir sem þekkja til tónlistarheims-
ins vita hvaða verði tónlist framúr-
skarandi tónlistarmanna er keypt á
tónleikum og gildir þá einu hvort um
er að ræða dægurtónlist eða klassíska
tónlist. Hljómsveitin Sigur Rós hefur í
raun fært landsmönnum tónlist sína
að gjöf að undanförnu. Í stað þess að
reyna að hámarka ávinninginn af
vinnu sinni hafa hljómsveitarmeðlimir
lagt sérstaka áherslu á að bjóða þá
sem eiga heima í nágrenni tónleika-
staðanna og ekki eru endilega dæmi-
gerðir gestir á slíkum viðburðum vel-
komna; unga sem aldna. Hér er um að
ræða gjöf sem landsmönnum er færð
af eftirtektarverðri hógværð. Fólk
hefur enda brugðist við henni með
þeim hætti að það afhjúpar vel hversu
sterkan og víðtækan hljómgrunn
hljómsveitin á í sálarlífi landsmanna –
í það minnsta ef miðað er við fjöl-
breytnina í samsetningu áhorfenda-
hópsins á Klambratúni í fyrrakvöld.
Sigur Rós hefur tekist það sem ein-
ungis fáum útvöldum tekst; að færa
samferðamönnum sínum samstöðu um
tiltekin viðhorf til lífsins og umhverf-
isins – auk listar sinnar. Það er bæði
óvenjulegt og þakkarvert.
ÖRUGGARI MIÐBORG
Það er fullkomlega tímabært að lög-gæzla verði efld í miðborg
Reykjavíkur með þátttöku borgarinn-
ar. Skipaður hefur verið starfshópur
dómsmálaráðuneytisins, lögreglunnar
og Reykjavíkurborgar til að fjalla um
löggæzlu í borginni, þar á meðal
hvernig eigi að gera löggæzlu í mið-
borginni sýnilegri.
Á undanförnum árum hafa oft komið
upp hugmyndir um að sveitarfélögin
sinni sjálf löggæzlu. Þessar hugmynd-
ir hafa ekki sízt komið upp þegar sveit-
arstjórnarmönnum hefur þótt sem
lögregla hefði ekki bolmagn til að
sinna löggæzlu í þeirra sveitarfélagi
sem skyldi.
Aðrir hafa bent á nauðsyn þess að
ríkið fari með löggæzlu í landinu, m.a.
til að tryggja samhæfingu, uppbygg-
ingu sérþekkingar í lögreglurann-
sóknum o.s.frv.
Hægt er að sameina kosti beggja
leiða með því að sveitarfélög geri ein-
faldlega þjónustusamninga við ríkið
um aukna löggæzlu þar sem þau telja
þörf á, í samræmi við áherzlur sveit-
arstjórnar á hverjum stað. Það er ekki
óeðlilegt að nýr borgarstjórnarmeiri-
hluti í Reykjavík, sem vill hreinsa til í
borginni og gera hana snyrtilegri og
öruggari fyrir borgarana en verið hef-
ur, skoði slíkar leiðir.
Eins og Gísli Marteinn Baldursson,
borgarfulltrúi Sjálfstæðisflokksins,
benti á í samtali við Fréttavef Morg-
unblaðsins í gær hefur öryggistilfinn-
ing þeirra, sem leggja leið sína um
miðborg Reykjavíkur, dvínað. Fólk er
einfaldlega hrætt við að vera þar á
ferli þegar reglulega berast fréttir af
líkamsárásum og skrílslátum eins og
eftir nýliðna helgi. Sýnileg löggæzla
mun auka á öryggiskennd borgaranna,
sem borgarstjórnin hlýtur að kapp-
kosta.
Það er líka rétt hjá Gísla Marteini að
leggja áherzlu á aðrar aðgerðir, til við-
bótar hertri löggæzlu. Það þarf víða að
bæta lýsingu í miðborginni og hreinsa
veggjakrot. Og ekki væri heldur úr
vegi að gera stífari kröfur til fyrir-
tækja, sem rekin eru við helztu verzl-
unargötur borgarinnar, um umgengni
og yfirbragð bygginga. Slíkt myndi
auka virðingu fólks fyrir miðbænum.
Það er sömuleiðis rétt, sem Björn
Ingi Hrafnsson, formaður borgarráðs,
segir í Morgunblaðinu í dag. Það þarf
að herða viðurlög við ofbeldisglæpum
og taka þá, sem ítrekað fremja slíka
glæpi, úr umferð fyrr en nú er gert.
Almenningur á heimtingu á því að
tekið verði á ofbeldinu í miðborginni,
þannig að hún verði öruggur staður
fyrir alla.