Alþýðublaðið - 24.10.1922, Blaðsíða 1

Alþýðublaðið
Geflð út mf Alþýðuflokknum
1922
Þrtðjuudaginn 24. október
245. tölubiað
r
3ecuf
NAVY CUT
CIGARETTES
SMÁSÖLUVERÐ 65 AURAR PAKKINN
THOMAS BEAR & SONS, LTD.
LONDON.
♦
♦
♦
♦
♦
♦
♦
Kaupgjaldið.
Um þe3sar mundir er í flestuca
verkamanna- og iðnðarmanna-
íé ögununa að heljast undirbúning
ur undir aaraninga um verkakaup
ííætta ár. Nýlega hefir t. d. verið
>agt fri því hér í blsðinu, að
Sjómannalélagið hafi á siðaita
íundi ko?ið nefs?d til þc«s að seraja
nm kaup sjómanna við útgerðar-
menn.
Það má búast við þvi, að fram
komi af háifu atvinnurckenda kiöfur
um lækkun á kaupinu. Það er
meira að segja tekið að bóla á
því, að þelr vilji ekki biða asamn^
inganna, heldur lækka kaupið á
eigin hönd. A það bendir kaup-
deilan í Hainarfirði, sem sagt var
írá hér í blaðinu I gær. A þessu
hefir að ví ;u ekki bókð hér f
Reykjavik, svo að þeim, er þetta
ritar, sé kunnugt, en þó mun ekki
skaða, að tekið sé eftir þvl, sem
gerzt hefir ( Hafnarfirði, og dregnir
af þvf þeir lærdómar,1 sem heppi-
iegir megi þykja.
Á hinn bóginn mun ekki þurfa
■ftð búast við þvf, að verkamenn
treysti sér að tara fram á kaup-
hækkun, þó að hennar væri miklu
fremur [þörf en lækkunar, þvl að
knup flestra verkamanna hér og
raunar á ölin ’landinu hefir frá
upphafi verið [skamptarlega lágt.
Ea Jþó aðj>vo sé, er, [eins og
sagt khefir 'verið, [varla að búast
við, að verkamecn [trcyati sér tii
að fara 'fram [á [hækkun á því,
meðan jafnhátt er gaiað um Isekk-
unarþörfiaa af atvinnurekenda hilfu,
sem raun hcfir borið vitni hingað
til. Líklegt er því, að ráð verka-
manna verði þið að reyrea að
gera sig ánægða með það, sem
nú hafa þcir, og sporua cftír megni
á rnóti lækkaninui, — að hún verdi
sern ftllca miast og helzl engin.
Ea það er til önnur læklcun,'
sem óhj ikvætpUegt er að íari fram
Veizlaa&rvörur, nauðsyalegar og
Ónauðsyniegar, e;u í ait of háu
verði hér enn þá, og þó að þær
hafi raunar fallið talsvert f verði,
sfðan þær voru ( hæsta verði, þá
ættu þær að geta lækkað að mun,
að minsta korti ef nokkurt lag
væri á veizlunarrekstrinum í þess-
um bæ og f landinu yfir höfuð.
Það þarf ekki annað en að ganga
um bæinn og Ifta á búðafjöldann
og iburðinn f verzlunarrekstrinum
til þess að sjá, að langt of hátt
verð hlýtur að vera á vörunum,
sem scldar eru, einkum þegar tekið
er tiilit til þess, að kaupgeta al-
meunings er fremur litil og verzlun
heldur dauf. Óg þó þrífst ailur
þessi verzianafjöldii Nei. Verð
lækkun á vörum verður að heimta
afdráttariaust, og kaupendur var
anna vetða að þjarka, þangað til
það hefst.
Annað er lika, sem skilyrðis
laust verður að lækka, og það er
húsaleiga Hún er sömuleiðis langt
of há. Nú er það svo, að hún
fer yfirleitt eftir byggingarkostnaði
húsa, meðan byggingarefni var
sem allra dýrast, og svo h'ýtur
að vera, meðan ekki cr tekið f
taumana og bætt úr húsnæðis
vandræðunum Þið hefir áður verið
sýat hér f blaðinu, að eina ráðið,
sem cokkurt Iið er f tii þsss að
bæta úr þeim, er að byggja, svo
að framboð á húsnæði verði rneira
en eftirspurnin, og það fer ekki
hjá því, að horfið verði að því
ráði fyrr en seinna. En þangað
til vetður að leita annara ráða til
að þtýsta leigunni niður, svo sem
opinberar aðgerðir, stofnun lcigj*
endafélags 0. s. frv. Entakistþað
ekki eða dugi, verður að byggja
og raunar hvort sem er. Það er
eina ósvikula ráðið.
Þesstr tvenas koaar lækkanir, á
veizlunarvörum og húsaleigu, verða
nú að fara fram áður en nokkuð
geti orðið af þvf, að kaup lækki.
Það er óhjákvæmilegt. Og það
er blátt áfram samvizkusök að
styðja að kaupiækkun, sem nokkru
nemi, fyrri en þessar lækkanir
hafa farið fram. Til þess að hrinda
þeim f framkvæmd verða allir,
sem tska kaup fyrir vinnu sfna,
hvetju starfi sem þeir gegna og
hváða kaup sem þeir hafa og
hjá hverjum sem þeir vinna, að
taka höndum saman og vinna að
þvi með þrálátum samtökum og
hætta ckki fyrri en þær eru hafð-
ar fram.
Þi fyrst er kominn tfmi til að
tala um kauplækkun, ef mönnum
þá sýaist svo, en fyrr ekki.
Þangað til mætti nota tímann
til að gera sér ljóst, hvort það
er yfirleltt nokkur vinningur að
þvf fyrir þjóðlna, að vinna sé
illa borguð í landinu. Skoðun þess,
er þetta ritar, er sú, að eigí að
eins sé enginn vinningur að því,
heldur sé það blátt áfram þjóð-
skaðlegt. Fyrst og fremst iækkar
það lilnaðarmark verkalýðsins ni?-
ur fyrir það, semjá að geta tal*
ist sæmilegt meðjsiðaðti þjóð, og