Morgunblaðið - 28.08.2006, Qupperneq 29

MORGUNBLAÐIÐ MÁNUDAGUR 28. ÁGÚST 2006 29
ENN og aftur
langar mig til að
fá birta línu í
Mogga þó að það
hafi gengið illa
undanfarið en
það getur verið
að það sé eitt-
hvað flutning-
unum að kenna.
Þegar við hér í
Smáíbúðarhverfi
fórum af stað með undirskrift-
arsöfnun út af lokun bankaútibúsins
hérna fengum við það svar að bank-
inn hefði ákveðið lokunina. Þegar
Strætó tilkynnti að þeir ætluðu að
hætta að láta vagn ganga um Soga-
veginn fengum við svipað svar,
Strætó hefði ákveðið að breyta leið-
um og fækka. Þegar þeir fóru svo
að láta vagnana ganga aftur um
Sogaveginn fóru þeir ekki gömlu
leiðina heldur beygðu niður Grens-
ásveg og gera enn, í stað þess að
fara uppá Háaleitisbraut og niður í
Kringlu og þaðan niður í bæ. Á báða
þessa staði þurfum við að komast
því þar eru bankar, búðir og
læknar. Við þessi gömlu erum ekki
öll svo rík að við getum ferðast í
leigubílum fram og aftur því þegar
við erum búin að borga föstu gjöld-
in, rafmagn, hita, fasteignagjöld,
mat, meðul og lækniskostnað er
ekki orðið mikið eftir. Þess vegna
langar mig að spyrja núverandi
borgarstjórn hvort þau séu búin að
gleyma öllum loforðunum sem þau
gáfu fyrir kosningar og ætla þau að
nota sömu loforðin aftur eftir 4 ár
eða vilja þau standa við eitthvað af
því sem þau sögðu ? Ég ætlast ekki
til að allt komi strax og vil gefa
þeim tíma en að fá Strætó til að fara
gömlu leiðina, þ.e. um Háaleiti og
Kringlu okkur öllum til mikilla bóta,
það kostar ekki nein útgjöld svo það
má vel gera strax. Ég vil minna
hæstvirta borgarfulltrúa á að þó við
verðum eflaust mörg dauð eftir
fjögur ár verða margir sem muna
loforðin frá því í vor þannig að það
þýðir lítið að ætla að ræða þau aftur
næst ef ekkert stendur af því sem
sagt var í vor. Ég óska ykkur öllum
góðs gengis og að þið komið sem
mestu í verk á næstu fjórum árum
til heilla fyrir borgarbúa.
GUÐMUNDUR BERGSSON,
Sogavegi 178,
108 Rvk.
Fyrirspurn til
borgarstjórnar Reykjavíkur
Frá Guðmundi Bergssyni:
Guðmundur
Bergsson
KANNSKI er of seint að kalla á
hjálp þegar maður er allur, en
vonandi heyrist þetta kall samt
sem áður. Góð og þörf umræða
hefur farið fram í þjóðfélaginu um
aksturshegðun Íslendinga en fátt
hefur verið um lausnir á því
vandamáli sem glæfraakstur er.
Miklar hræðsluauglýsingar hafa
verið í fjölmiðlum um afleiðingar
slysa, sumar góðar en aðrar renna
út um hitt. Ekki er hægt að sjá að
þessar auglýsingar hafi haft áhrif,
því miður. Sumir kvarta yfir að-
stöðuleysi til að keyra hratt, aðrir
keyra einfaldlega glæfralega til
þess eins að ganga í augun á sjálf-
um sér og öðrum.
Ungir ökumenn eldast, þeir
verða að reyndum ökumönnum og
ef þeir eru heppnir munu þeir
keyra þar til að heimilislæknir
mælir ekki með áframhaldandi
ökuréttindum vegna heilsubrests.
Þótt þeir eldist er ekki þar með
sagt að þeir verði betri ökumenn,
þeir læra jú meðal annars af okk-
ur hinum. Við keyrum yfir á rauð-
um ljósum, virðum ekki stöðv-
unarskyldur, keyrum allt of hratt,
getum ekki ákveðið okkur á hvaða
akrein við eigum að aka ef okkur
bjóðast fleiri en ein í einu og ekki
síst viljum við vera frekari en allir
hinir freku ökumennirnir. Fyr-
irmynd dauðans.
Nýjum aðferðum þarf að beita
til að ná árangri. Auglýsingar í
sjónvarpi renna saman við hinar í
löngum hléum, meira þarf til. Vá-
tryggingarfélag Íslands og ND á
Íslandi efndu til samkeppni á síð-
astliðnu ári meðal ungra öku-
manna. Tilgangur keppninnar var
að gefa ungu fólki, sem er að mót-
ast sem ökumenn, tækifæri til að
tileinka sér góðar venjur við akst-
ur.
Í stuttu máli sagt stóðu þau sig
frábærlega og skáru sig úr okkur
hinum með fyrirmyndarakstri.
Með því að breyta hugarfari og
nýta tæki sem lætur vita af slæm-
um akstri er hægt að kenna öku-
mönnum á einfaldan hátt betra
aksturslag. Þess má geta að sam-
svarandi verkefni með 50 ungum
ökumönnum er að byrja í Noregi
og eru miklar væntingar gerðar til
þess af þarlendum aðilum sem
vinna að bættu umferðaröryggi.
Það eru til nokkrir möguleikar
til að halda niðri hraða. Hægt er
að setja upp samtengdar stafræn-
ar myndavélar með reglulegu
millibili við vegi landsins. Hægt er
að hafa virkt lögreglueftirlit, hægt
er að reyna að hræða fólk með
hryllingsmyndum og svo er hægt
að keyra hægar með bættu hug-
arfari.
Það þarf engar rökræður um
það hver er besti kosturinn.
Með samhentu átaki trygging-
arfélaga, umferðarstofu og öku-
manna er hægt að breyta miklu.
Allir þurfa að taka sig á í umferð-
inni. Ekki bara ég, ekki bara þú,
heldur við öll.
STEFÁN JÓHANN
ARNGRÍMSSON,
áhugamaður um bætta
umferðarmenningu,
Hlunnavogi 5, Reykjavík.
Hjálp, ég er dauður
Frá Stefáni Jóhanni Arngrímssyni:
Morgunblaðið/Skapti Hallgrímsson
OFBELDIÐ er ekki aðeins fyrir
utan húsin og á bak við runna og
tré. Fyrir stuttu var ég staddur á
veitingastaðnum NASA við Aust-
urvöll og þurfti á salerni.
Á leiðinni út af salerninu varð ég
á vegi manns sem var greinilega
smekkfullur af einhverju eitri og í
andlegu í ójafnvægi, líklega stera-
hrotti.
Hann réðst á mig með heift og
offorsi og lamdi mig þungu höggi í
andlitið að tilefnislausu. Vinir
hans, sem bersýnilega voru vanir
þessu og viðbúnir, reyndu að
stöðva þetta en tókst ekki. Vesa-
lingarnir létu sig svo hverfa á
braut.
Álit mitt á þessu sterafólki er að
það er jafn óábyrgt að leyfa því að
ganga lausu og að skilja hlaðna
byssu eftir á glámbekk.
Stuttu seinna setti ég mig í sam-
band við einn aðstandanda veit-
ingastaðarins NASA og spurði
hann hvað þeir ætluðu að gera í
öryggismálum hvað varðaði sal-
ernin því ég hefði frétt að stúlka
ein hefði skorið sig á púls þessa
sömu helgi.
Starfsmaður og ábyrgðarmaður
NASA vildi lítið gera úr þessum
atvikum en ég stakk upp á því að
þeir settu upp myndavélar á sal-
erninu því það myndi ef til vill
hjálpa til ef einhver myndi nú láta
lífið í líkamsárás.
Þetta fólk sem rekur veitinga-
staðina virðist hafa meiri áhyggjur
af innkomunni en öryggi fólks.
Því tel ég einungis tímaspursmál
í umhverfi sífelldra ofbeldisverka
hvenær hinn almenni borgari fer
að vopnast og verja sig sjálfur því
þetta ástand er gjörsamlega óþol-
andi og greinilegt að ekkert á að
gera í þessari borg til þess að
stöðva þetta.
Eiturlyfjanotkun inni á skemmti-
stöðum virðist vera sjálfsögð. Hún
blasir við öllum og ekkert er gert
til þess að koma henni út.
Ég held að það sé fyrir löngu
orðið of seint að gera eitthvað
enda er ástandið orðið ískyggilegt
og fólk orðið veruleikafirrt hvað
þetta varðar.
Það er mikið talað um þetta í
fjölmiðlum og málefnið orðið tísku-
mál en svo er minna framkvæmt.
Þetta þykir sennilega ekki nógu
fínt til þess að óhreinka sig á því
eða setja í það framkvæmdafé.
Fólk ætti að hafa allan vara á
þegar það fer inn á skemmtistaði í
miðborginni í framtíðinni.
KRISTJÁN
SVEINBJÖRNSSON,
vefhönnuður.
Ofbeldið er komið til að vera
Frá Kristjáni Sveinbjörnssyni
Bréf til blaðsins
Morgunblaðið Hádegismóum 2, 110 Reykjavík  Bréf til blaðsins | mbl.is
NÝLEGA sendi Skipulags-
stofnun frá sér álit sitt um vega-
gerð að Dettifossi. Vegurinn liggur
frá hringvegi á Mývatnsöræfum að
Norðausturvegi í Kelduhverfi,
skammt vestan Ás-
byrgis, og er ætlað að
stórbæta samgöngur
við helstu ferða-
mannastaði í þjóð-
garðinum í Jökuls-
árgljúfrum, svo sem
Vesturdal, Hljóða-
kletta, Hólmatungur
og Dettifoss. Um
þessar slóðir liggur
nú vegur sem er erf-
iður fyrir fólksbíla og
ófær að vetrarlagi.
Frá Dettifossi upp á
Mývatnsöræfi er veg-
ur ekki ætlaður fólks-
bílum en fær stærri
bílum að sumarlagi.
Skilyrðin vegna
náttúruverndar
Skipulagsstofnun
telur viðunandi að
nota veglínur sem
eru fremur nálægt
núverandi vegi úr
Kelduhverfi að Detti-
fossi, en sá vegur
liggur í heiðinni ofan
dalsins sem gljúfrin
liggja í. Skipulags-
stofnun telur einnig
viðunandi að leggja
veg nálægt núverandi
vegi frá hringvegi á
Mývatnsöræfum að
Dettifossafleggjara.
Skipulagsstofnun
setur sex skilyrði ætluð til að
draga úr óæskilegum umhverfis-
áhrifum. Þessi skilyrði eru m.a.
betri aðkomuvegur og bílastæði við
helstu ferðamannastaðina þar sem
búast megi við auknum fjölda
ferðamanna eftir betri vegi, draga
þarf úr stærð framkvæmdasvæðis,
takmarka eða sleppa á efnistöku
úr sumum af þeim áætluðu námum
sem Vegagerðin nefnir í skýrslu
sinni og endurheimta á birkiskóg
vegna óhjákvæmilegra spjalla í
Meiðavallaskógi í Kelduhverfi.
Skipulagsstofnun hafnar aftur á
móti vegi meðfram Jökulsá frá
Dettifossi að hringvegi eftir veg-
línum sem Vegagerðin kallaði B og
B2 vegna verulegra neikvæðra,
varanlegra og óafturkræfra áhrifa
á jarðmyndanir, landslag og ásýnd
svæðisins. Þessari niðurstöðu verð-
ur að fagna þar sem vegagerð svo
nærri ánni gengur gegn mark-
miðum friðlýsingar Jökulsár á
Fjöllum og stofnunar Vatnajök-
ulsþjóðgarðs sem er í undirbún-
ingi. Því verður að hvetja Vega-
gerðina, Skútustaðahrepp og aðra
leyfisveitendur að virða álitið.
Af hverju þessi vegagerð?
Athyglisverð er sú áhersla Vega-
gerðarinnar að vilja leggja heils-
ársveg vestan Jökulsár fremur en
austan árinnar á leið sem talin er
mun snjóléttari – og leggja þá
betri sumarveg en nú er að vest-
anverðu. Í áliti Skipulagsstofnunar
er þetta mál rætt sérstaklega og
kemur þar fram að í september
2001 hafi fulltrúi Náttúruverndar
ríkisins lýst því yfir að óskastaða
þeirra stofnunar væri einmitt sú
tilhögun. Arftaki Náttúruvernd-
arinnar, Umhverfisstofnun, virðist
hafa gleymt þessu í umsögn sinni
um matsáætlun í ágúst 2004 þar
sem ekki er farið fram á að sá val-
kostur sé borinn saman við heils-
árveg vestan ár. Jafnframt virðast
umhverfisverndarsamtök, þ.á m.
SUNN, hafa sofið á sínum verði til
að fara fram á slíkt samanburð-
armat. Lesa má út úr áliti Skipu-
lagsstofnunar að ef rök fyrir heils-
ársvegi austan ár og sumarvegi
vestan ár hefðu verið lögð fram
hefði slíks mats, a.m.k. til sam-
anburðar, e.t.v. verið krafist þegar
matsáætlunin var lögð fram fyrir
tveimur árum.
Eins og sjá má af
ofangreindu yfirliti
hefur vegagerð, eins
og hún er nú fyr-
irhuguð, vestan Jök-
ulsár bæði kosti og
ókosti í för með sér.
Einn helstu kostanna
er sá að vegurinn er
fyrst og fremst gerður
með hliðsjón af ferða-
mennsku en ekki
virkjanafram-
kvæmdum. Jafnframt
verður að huga að því
að vegurinn uppfylli
ströng verndunarskil-
yrði, eins og leitast er
við í hönnun Vega-
gerðarinnar og skil-
yrðum Skipulagsstofn-
unar, og það gerir
hann best með því að
vera eins langt frá
Jökulsá og kostur er
en með afleggjurum á
viðeigandi staði.
Verndunarskilyrðin
væru betur uppfyllt
með óáberandi sum-
arvegi að vestanverðu
en heilsársvegi að
austan.
Heilsárvegur
austan Jökulsár
Nú berast þær frétt-
ir að fyrstu áföngum
þessarar vegagerðar muni seinka
verulega vegna aðgerða gegn
þenslu í efnahagskerfinu. Þann
biðtíma mætti nota til að gera nýtt
samanburðarmat á heilsársvegi
austan Jökulsár, jafnframt sum-
arvegi vestan ár. Einn af mik-
ilvægustu kostum þess fyr-
irkomulags er að heilsársvegur
austan Jökulsár myndi tengja bet-
ur saman Norður-Þingeyjarsýslu
og Austurland. Með slíku sam-
anburðarmati kæmi og fram hvort
neikvæð umhverfisáhrif af góðum
sumarvegi vestan ár eru það miklu
minni en áhrif af þeirri hönnun
sem nú liggur fyrir að ástæða sé
til að hafna heilsársveginum.
Fyrr eða síðar hlýtur að þurfa
að gera heilsársveg austan Jökuls-
ár þannig að flest bendir til þess
að heilsárvegur austan ár og sum-
arvegur vestan ár sé ódýrasta
samsetning vegagerðar á svæðinu;
hún tryggir líka vetraraðkomu að
Dettifossi og hún hefur sennilega
verulega mikið minni umhverfis-
áhrif á þjóðgarðinn vestan ár. Þá
má nefna fréttir af því að fyr-
irtækið Silfurstjarnan í Öxarfirði
flytji afurðir sínar út með skipi frá
Seyðisfirði; þar myndi muna tals-
vert um að fá heilsárveg austan
Jökulsár. Auk þess sem vegi um
þjóðgarð má ekki verða ætlað hlut-
verk til þungaflutninga milli lands-
hluta.
Verði niðurstaðan sú að ráðast í
vegagerðina vestan ár eftir þeim
veglínum sem Skipulagsstofnun
metur viðunandi og að uppfylltum
skilyrðum hennar telja SUNN með
öllu óviðunandi að sú vegagerð
taki allt að áratug eða til ársins
2014 eins og Vegagerðin hefur
nefnt. Seinkun á upphafi fram-
kvæmda ef henni fylgir mikil stytt-
ing framkvæmdatíma minnkar
óþægindi af vegagerðinni á fram-
kvæmdatímanum.
Dettifossvegur
og samgöngur
við Öxarfjörð
Ingólfur Ásgeir Jóhannesson
skrifar um samgöngubætur
Ingólfur Ásgeir
Jóhannesson
» Fyrr eða síð-ar hlýtur að
þurfa að gera
heilsársveg
austan Jökulsár
þannig að flest
bendir til þess
að heilsárvegur
austan ár og
sumarvegur
vestan ár sé
ódýrasta sam-
setning vega-
gerðar á
svæðinu …
Höfundur er formaður SUNN, Sam-
taka um náttúruvernd á Norðurlandi.